Vetus RimDrive RD125 User manual

020574.06
NEDERLANDS 
ENGLISH 15
DEUTSCH 23
FRANÇAIS 31
ESPAÑOL 39
ITALIANO 47
DANSK 55
SVENSKA 63
NORSK 71
SUOMEKSI 79
POLSKI 87
Copyright © 2023 VETUS B.V. Schiedam Holland
RIMDRIVE RD125 / RD160
125 kgf / 160 kgf - ø 250 mm
V-CAN controlled
Installation manual
Installatiehandleiding
Installationshandbuch
Manuel d’ installation
Manual de instalación
Manuale d’installazione
Installationsvejledning
Installationsmanual
Installasjons handbook
Asennusopas
Instrukcja instalacji

2020574.06 Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
Zorg er voor dat de eigenaar van het schip over deze handleiding kan beschikken.
Make sure that the user of the vessel is supplied with the owner’s manual.
Sorgen Sie dafür, daß dem Schiseigner die Gebrauchsanleitung bereitgestellt wird.
Veillez à ce que le propriétaire du bateau puisse disposer du mode d’emploi.
Asegurarse de que el propietario de la embarcación puede disponer de las instrucciones para el usuario.
Assicurarsi che il proprietario dell’imbarcazione disponga del manuale.
Sørg for, at denne brugsanvisning er til rådighed for skibets ejer.
Se till att båtens ägare har tillgång till bruksanvisningen.
Sørg for at skipets eier kan disponere over bruksanvisningen.
Käyttöohje tulee olla alusta käyttävien henkilöiden käytettävissä.
Upewnić się, że użytkownik statku jest zaopatrzony w instrukcję obsługi.
FR

020574.06 3
Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
Inhoud Content Inhalt
1 Veiligheid.................................... 7
2 Inleiding ..................................... 7
3 Installatieaanbevelingen .............. 8
3.1 Opstelling van de tunnelbuis.......... 8
3.2 Opstelling boegschroef in
tunnelbuis ................................... 8
3.3 Overgang van tunnelbuis naar
scheepsromp ............................... 9
3.4 Spijlen in de tunnelbuis-openingen 9
3.5 Aanbrengen van de tunnelbuis..... 10
3.6 Tunnelbuis in 2 delen .................. 10
3.7 Een (1) enkele tunnelbuis............. 11
4 Montage als hekschroef.............. 12
4.1 Conguratie hekschroef............... 13
5 Bescherming van de
boegschroef tegen corrosie ........ 13
6 Elektrische installatie ................. 13
6.1 De keuze van de accu .................. 13
6.2 Laadvoorziening......................... 13
6.3 Hoofdschakelaar......................... 14
6.4 Zekeringen ................................ 14
6.5 Hoofdstroomkabels (accukabels) .. 14
6.6 Aansluiten hoofdstroomkabels ..... 14
7 Technische gegevens ................. 14
1 Safety ....................................... 15
2 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
3 Installation recommendations..... 16
3.1 Positioning of the thruster tunnel.. 16
3.2 Positioning of the bow thruster in
the thrust-tunnel ........................ 16
3.3 Connection of thrust tunnel to
ship’s hull................................... 17
3.4 Grid bars in the tunnel openings . . . 17
3.5 Installation of the thrust tunnel..... 18
3.6 Tunnel in two (2) parts................. 18
3.7 Tunnel in one (1) part .................. 19
4 Stern Thruster Mounting............. 20
4.1 Stern thruster conguration ......... 21
5 Protection of the bow thruster
against corrosion ....................... 21
6 Electrical installation . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
6.1 Choice of battery ........................ 21
6.2 Charging facility ......................... 21
6.3 Main switch................................ 22
6.4 Fuses......................................... 22
6.5 Main power cables (battery cables) 22
6.6 Connecting the main power cables 22
7 Technical data............................ 22
8 Hoofdafmetingen ...................... 95
9 Elektrisch schema ...................... 96
10 Aansluitschema’s ....................... 97
11 Accucapaciteit, accukabels....... 104
8 Principal dimensions .................. 95
9 Wiring diagram.......................... 96
10 Wiring diagrams ........................ 97
11 Battery capacity, battery cables.104
1 Sicherheitsbestimmungen
......... 23
2 Einleitung ................................. 23
3 Einbauhinweise ......................... 24
3.1 Positionierung des Schubtunnels.. 24
3.2 Positionierung des
Bugstrahlruders im Schubtunnel... 24
3.3 Übergang vom tunnelrohr zum
schisrumpf............................... 25
3.4 Gitterstäbe in den
Tunnelrohrönungen .................. 25
3.5 Anbringen vom Tunnelrohr .......... 26
3.6 Schubtunnel in zwei (2) Teilen....... 26
3.7 Schubtunnel in einem (1) Teil........ 27
4 Montage des Heckstrahlruders.... 28
4.1 Heckstrahlruder-Konguration ..... 29
5 Korrosionsschutz des
Bugstrahlruders......................... 29
6 Elektroinstallation...................... 29
6.1 Auswahl der Batterie ................... 29
6.2 Ladegerät .................................. 29
6.3 Hauptschalter............................. 30
6.4 Sicherungen............................... 30
6.5 Hauptstromkabel (Batteriekabel) .. 30
6.6 Anschließen der Hauptstromkabel 30
7 Technische Daten....................... 30
8 Hauptabmessungen................... 95
9 Schaltschema ............................ 96
10 Schaltplan................................. 97
11 Akkukapazität, akkukabel......... 104

4020574.06 Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
Sommaire Índice Indice
1 Sécurité .................................... 31
2 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
3 Recommandations ..................... 32
3.1 Positionnement du tunnel à
poussée..................................... 32
3.2 Positionnement du propulseur
d’étrave dans le tunnel de poussée 32
3.3 Adaption de la tuyère à l’étrave. . . . . 33
3.4 Barres dans les ouvertures de la
tuyère ....................................... 33
3.5 Installation de la tuyère................ 34
3.6 Tunnel en deux (2) parties . . . . . . . . . . . . 34
3.7 Tunnel en une (1) partie............... 35
4 Assemblage du propulseur de
poupe....................................... 36
4.1 Conguration du propulseur de
poupe ....................................... 37
5 Protection du propulseur
d’étraves contre la corrosion ....... 37
6 Installation électrique ................ 37
6.1 Choix de la batterie ..................... 37
6.2 Installation de charge .................. 37
6.3 Interrupteur principal .................. 38
6.4 Fusibles ..................................... 38
6.5 Câbles du courant principal
(câbles de la batterie) .................. 38
6.6 Raccordement des fils de courant
principal .................................... 38
7 Caractéristiques techniques........ 38
1 Seguridad ................................. 39
2 Introducción.............................. 39
3 Recomendaciones...................... 40
3.1 Posicionamiento del túnel de
empuje...................................... 40
3.2 Posicionamiento de la hélice de
proa en el túnel de empuje........... 40
3.3 Acoplamiento del conducto de
propulsión al casco ..................... 41
3.4 Barras en los oricios del
conducto de propulsión............... 41
3.5 Instalación del conducto de
propulsión ................................. 42
3.6 Túnel en dos (2) piezas................. 42
3.7 Túnel de una (1) pieza.................. 43
4 Montaje de la hélice de popa ...... 44
4.1 Conguración de la hélice de popa 45
5 Protección de la hélice de proa
contra la corrosión ..................... 45
6 Instalación eléctrica ................... 45
6.1 Elección de la batería................... 45
6.2 Facilidad de carga ....................... 45
6.3 Interruptor principal.................... 46
6.4 Fusibles ..................................... 46
6.5 Cables de corriente principal
(cables de batería)....................... 46
6.6 Conexión de los cables de
corriente principal ...................... 46
7 Datos técnicos ........................... 46
8 Dimensions principales ...............95
9 Circuit electrique ....................... 96
10 Diagrammes de câblage ............. 97
11 Capacité de la batterie, câbles de
batterie................................... 104
1 Sicurezza................................... 47
2 Introduzione ............................. 47
3 Suggerimenti per l’installazione .. 48
3.1 Posizionamento del tunnel
dell’elica .................................... 48
3.2 Posizionamento dell’elica di prua
nel tunnel .................................. 48
3.3 Montaggio del tunnel allo scafo.... 49
3.4 Sbarre nelle aperture del tunnel.... 49
3.5 Installazione del tunnel................ 50
3.6 Tunnel in due (2) parti ................. 50
3.7 Tunnel con una (1) parte .............. 51
4 Montaggio dell’elica di poppa .... 52
4.1 Congurazione dell’elica di poppa 53
5 Protezione dell’elica di prua
contro la corrosione ................... 53
6 Installazione di impianti elettrici . 53
6.1 La scelta della batteria ................. 53
6.2 Dispositivo di caricamento ........... 53
6.3 Interruttore principale ................. 54
6.4 Fusibili....................................... 54
6.5 Cavi (della batteria) ..................... 54
6.6 Allacciamento dei cavi elettrici
principali ................................... 54
7 Dati tecnici ................................ 54
8 Dimensiones principales............. 95
9 Esquema eléctrico...................... 96
10 Diagramas de cableado .............. 97
11 Capacidad de las baterías, cables
de baterías .............................. 104
8 Dimensioni principali ................. 95
9 Schema elettrico. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
10 Schemi Elettrici.......................... 97
11 Batterikapacitet, cavi della
batteria................................... 104

020574.06 5
Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
Indhold Innehåll Innhold
1 Sikkerhed.................................. 55
2 Indledning ................................ 55
3 Anbefalinger til montering ......... 56
3.1 Placering af tunnelen................... 56
3.2 Placering af bovpropellen i tunnelen 56
3.3 Overgang fra tunnelrør til
skibsskrog.................................. 57
3.4 Stænger i tunnelrørsåbningen ...... 57
3.5 Installering af tunnelrøret............. 58
3.6 Tunnel i to (2) dele ...................... 58
3.7 Tunnel i én (1) del........................ 59
4 Montering af agterpropel ........... 60
4.1 Hækpropel konguration............. 61
5 Rustbeskyttelse af bovpropellen . 61
6 El-installation ............................ 61
6.1 Valg af batteri............................. 61
6.2 Opladningsfacilitet...................... 61
6.3 Hovedafbryder ........................... 62
6.4 Sikringer.................................... 62
6.5 Hovedstrømskaber (batterikabler) 62
6.6 Tilslutning af hovedstrømkabler ... 62
7 Tekniske data............................. 62
1 Säkerhet ................................... 63
2 Inledning .................................. 63
3 Rekommendationer för montering 64
3.1 Placering av tunnelpropeller......... 64
3.2 Placering av bogpropeller
tunnelpropellern ........................ 64
3.3 Tunnelns övergång till båtens skrov 65
3.4 Gallerstänger i rörets öppningar.... 65
3.5 Montering av tunnelröret............. 66
3.6 Tunneln i två (2) delar ................. 66
3.7 Tunneln i en (1) del ..................... 67
4 Montering av akterpropeller ....... 68
4.1 Främre bogvisirkongurering ....... 69
5 Skydd av bogpropeller mot
anfrätning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
6 Elektrisk installation................... 69
6.1 Valet av batteri ........................... 69
6.2 Laddningsutrustning................... 69
6.3 Huvudströmbrytare..................... 70
6.4 Säkringar ................................... 70
6.5 Drivströmkablar (batterikablar) . . . . . 70
6.6 Ansluta huvudströmkablar .......... 70
7 Tekniska data ............................ 70
1 Sikkerhet................................... 71
2 Innledning
................................ 71
3 Anbefalinger for installasjon. . . . . . . 72
3.1 Posisjonering av thrustertunnel .... 72
3.2 Plassering av baugthrusteren i
thrustertunnel............................ 72
3.3 Overgang fra tunnelrør til
skipsskrog.................................. 73
3.4 Stenger i tunnelrøråpningen ........ 73
3.5 Installering av tunnelrøret............ 74
3.6 Tunnel i to (2) deler ..................... 74
3.7 Tunnel i en (1) del........................ 75
4 Montering av akterthruster......... 76
4.1 Hekkpropell kongurasjon. . . . . . . . . . . 77
5 Korrosjonsbeskyttelse på
baugthruster ............................. 77
6 Elektrisk installasjon................... 77
6.1 Valg av batteri ............................ 77
6.2 Ladesystemer............................. 77
6.3 Hovedbryter............................... 78
6.4 Sikringer.................................... 78
6.5 Hovedstrømkabler (batterikabler) . 78
6.6 Koble til hovedstrømkabler .......... 78
7 Teknisk data .............................. 78
8 Mål ........................................... 95
9 Elektrisk skema.......................... 96
10 Strømskemaer ........................... 97
11 Batteriets kapacitet,
Batterikabler ........................... 104
8 Huvudmått................................ 95
9 Kopplingsschema ...................... 96
10 Kopplingsscheman .................... 97
11 Battery capacity, Batterikablar .. 104
8 Viktigste mål ............................. 95
9 Elektrisk skjema......................... 96
10 Koblingsskjemaer ...................... 97
11 Batterikapasitet, batterikabler ...104

6020574.06 Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
Sisältö Spis tresci
1 Turvallisuus............................... 79
2 Esipuhe..................................... 79
3 Sijoitussuosituksia ..................... 80
3.1 Potkurin putken sijoitus ............... 80
3.2 Keulapotkurin sijoittaminen
putkeen..................................... 80
3.3 Tunnelin liittäminen aluksen
runkoon .................................... 81
3.4 Ristikko tunnelin suulla................ 81
3.5 Tunnelin asennus........................ 82
3.6 Putki kahdessa osassa.................. 82
3.7 Putki yhdessä osassa ................... 83
4 Peräsinpotkurin kiinnitys............ 84
4.1 Peräpotkurin kokoonpano............ 85
5 Keulapotkurin suojaaminen
korroosiota vastaan ................... 85
6 Sähköasennus ........................... 85
6.1 Akun valinta............................... 85
6.2 Lataaminen................................ 85
6.3 Pääkytkin................................... 86
6.4 Sulakkeet................................... 86
6.5 Päävirtakaapelit (akkukaapelit) ..... 86
6.6 Päävirtakaapelien liitäntä . . . . . . . . . . . . . 86
7 Tekniset tiedot........................... 86
1 Bezpieczeństwo......................... 87
2 Wprowadzenie........................... 87
3 Zalecenia dotyczące instalacji ..... 88
3.1 Pozycjonowanie tunelu silnika
sterującego................................ 88
3.2 Pozycjonowanie silników
sterujących w tunelu sterującym... 88
3.3 Podłączenie tunelu sterującego
do kadłuba okrętu....................... 89
3.4 Kraty w otworach tunelu.............. 89
3.5 Instalacja silnika sterującego ........ 90
3.6 Tunel w dwóch (2) częściach......... 90
3.7 Tunel jednoczęściowy.................. 91
4 Montaż pędnika rufowego.......... 92
4.1 Konguracja steru
strumieniowego rufowego........... 93
5 Ochrona pędnika dziobowego
przed korozją............................. 93
6 Instalacja elektryczna................. 93
6.1 Wybór baterii ............................. 93
6.2 Ładowanie ................................ 93
6.3 Przełącznik główny...................... 94
6.4 Bezpiecznik................................ 94
6.5 Główne kable zasilające (kable
akumulatorowe) ......................... 94
6.6 Podłączanie głównych kabli
zasilających................................ 94
7 Dane techniczne ........................ 94
8 Päämitat ................................... 95
9 Sähkökaavio.............................. 96
10 Kytkentäkaaviot......................... 97
11 Akkukapasiteetti, akkukaapelit . 104
8 Główne wymiary.........................95
9 Schemat okablowania ................ 96
10 Schemat okablowania ................ 97
11 Pojemność akumulatora,kable
akumulatora............................ 104

020574.06 7
Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
1 Veiligheid
Waarschuwingsaanduidingen
Indien van toepassing worden in deze handleiding in verband met
veiligheid de volgende waarschuwingsaanduidingen gebruikt:
Gevaar
Geeft aan dat er een groot potentieel gevaar aanwezig is dat ernstig
letsel of de dood tot gevolg kan hebben.
WaarschuWinG
Geeft aan dat er een potentieel gevaar aanwezig is dat letsel tot ge-
volg kan hebben.
voorzichtiG
Geeft aan dat de betreende bedieningsprocedures, handelingen,
enzovoort, letsel of fatale schade aan de machine tot gevolg kunnen
hebben. Sommige VOORZICHTIG-aanduidingen geven tevens aan
dat er een potentieel gevaar aanwezig is dat ernstig letsel of de dood
tot gevolg kan hebben.
Let op
Legt de nadruk op belangrijke procedures, omstandigheden, enzo-
voort.
Symbolen
Geeft aan dat de betreende handeling moet worden uit-
gevoerd.
Geeft aan dat een bepaalde handeling verboden is.
Deel deze veiligheidsinstructies met alle gebruikers.
Algemene regels en wetten met betrekking tot veiligheid en ter voor-
koming van ongelukken dienen altijd in acht te worden genomen.
WaarschuWinG
Dit product mag alleen worden geïnstalleerd en onderhouden
door gekwaliceerd personeel dat de instructies en voorzorgs-
maatregelen in deze handleiding heeft gelezen en begrepen.
Het niet opvolgen van de instructies in deze handleiding kan
leiden tot ernstig letsel of materiële schade. De fabrikant is
niet aansprakelijk voor schade als gevolg van onjuiste instal-
latie of onderhoud door niet-gekwaliceerd personeel.
2 Inleiding
Deze handleiding geeft richtlijnen voor de inbouw van de VETUS
boegschroef en/of hekschroef type ‘RIMDRIVE’met CAN-bus aanstu-
ring (V-CAN).
Bij toepassing als boegschroef wordt de‘RIMDRIVE’altijd in een tun-
nelbuis ingebouwd.
Bij toepassing als hekschroef kan de ‘RIMDRIVE’ naar keuze in een
tunnelbuis of direct in de romp (spiegel) worden ingebouwd.
Let op
Raadpleeg, indien nodig, de installatiehandleidingen van alle
onderdelen alvorens u het complete systeem in gebruik neemt.
Raadpleeg voor onderhoud de gebruikershandleiding.
De kwaliteit van de inbouw is maatgevend voor de betrouwbaarheid
van de boegschroef en/of hekschroef. Bijna alle storingen die naar
voren komen zijn terug te leiden tot fouten of onnauwkeurigheden
bij de inbouw. Het is daarom van het grootste belang de in de instal-
latieinstructies genoemde punten tijdens de inbouw volledig op te
volgen en te controleren.
Eigenmachtige wijzigingen aan de‘RIMDRIVE’sluiten de aansprake-
lijkheid van de fabriek voor de daaruit voortvloeiende schade uit.
Afhankelijk van de windvang, de waterverplaatsing en de vorm van
het onderwaterschip zal de door de boegschroef en/of hekschroef
geleverde stuwkracht op ieder schip een verschillend resultaat geven.
De nominaal opgegeven stuwkracht is alleen haalbaar onder opti-
male omstandigheden:
• Zorg tijdens gebruik voor een correcte accuspanning.
• De installatie is uitgevoerd met inachtname van de aanbevelin-
gen zoals gegeven in deze installatieinstructie, in het bijzonder
met betrekking tot:
- Voldoende grootte van de draaddoorsnede van de accukabels,
om zodoende het spanningsverlies zo veel mogelijk beperkt
te houden.
- De wijze waarop de tunnelbuis op de scheepsromp is aange-
sloten.
- Spijlen in de tunnelbuis-openingen.
Deze spijlen alleen dan zijn aangebracht indien dit strikt nood-
zakelijk is (indien regelmatig in sterk vervuilde wateren wordt
gevaren).
- Deze spijlen volgens de aanbevelingen zijn uitgevoerd.
Let op
De ruimte waarin de aansluitkast met de regelaar van de
‘RIMDRIVE’ worden opgesteld en de ruimte waarin de accu
wordt opgesteld dienen droog en goed geventileerd te zijn.
Let op
Controleer op mogelijke lekkage onmiddellijk nadat het schip
te water is gelaten.
NEDERLANDS

8020574.06 Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
3 Installatieaanbevelingen
Om een optimaal resultaat te bereiken dient de tunnelbuis voor
een boegschroef zover mogelijk vooraan in het schip te worden ge-
plaatst.
Plaats bij een planerend schip de
tunnel, indien mogelijk, dusdanig
dat deze in plané boven water
komt, waardoor er van enige weer-
stand geen sprake meer is.
Indien een tunnelbuis voor een hekschroef wordt toegepast dient
deze tunnelbuis zover mogelijk naar achteren in het schip te worden
geïnstalleerd.
3.1 Opstelling van de tunnelbuis
Enige inbouwvoorbeelden.
Een hekschroef in een tunnelbuis.
Indien behalve de bewegingen van de boeg van het schip ook de
bewegingen van de spiegel in zijwaartse richting beheerst moeten
kunnen worden kan ook een ‘RIMDRIVE’ ter hoogte van de achter-
zijde van het schip worden geïnstalleerd.
Bij het kiezen van de positie waar de tunnelbuis wordt geplaatst dient
voor een optimaal resultaat met het volgende rekening te worden
gehouden:
- De in de tekening aangegeven maat A dient minimaal 0,5 x D te
bedragen. (D is de buisdiameter).
- De kortste lengte van de tunnelbuis (afmeting B) dient minimaal 2
x D (500 mm) te bedragen.
Maak de buis nooit langer dan strikt noodzakelijk is.
De ‘RIMDRIVE’ kan in verschillende standen worden ingebouwd, van
horizontaal tot vertikaal naar boven.
De aansluitkast dient steeds boven het maximale niveau van het
bilge-water te worden opgesteld.
De schroef dient zich bij voorkeur op de hartlijn van het schip te be-
vinden, maar moet van buiten wel altijd bereikbaar zijn om de anode
te kunnen vervangen indien noodzakelijk.
Om de inbouw mogelijk te maken moet rondom de RIMDRIVE de
vrije ruimte minimaal 10 cm bedragen; afmeting C.
3.2 Opstelling boegschroef in tunnelbuis
C
C
180º
Max. niveau
bilge-water
A
D
A
A
D
B
==
D = 250 mm
A = 125 mm
B = 500...1000 mm

020574.06 9
Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
3.3 Overgang van tunnelbuis naar scheepsromp
tip:
De wijze waarop de tunnelbuis overgaat in de scheepsromp is van
grote invloed op de door de boegschroef geleverde stuwkracht
en op de rompweerstand tijdens de normale vaart.
Met een directe overgang van de tunnelbuis op de scheepsromp,
zonder schelp, worden redelijke resultaten behaald.
A Een directe overgang op de scheepsromp kan scherp worden ge-
maakt.
B Beter is het de overgang af te ronden met een straal‘R’van ca. 0,1
x D.
C Nog beter is het om schuine zijden ‘C’ van 0,1 à 0,15 x D toe te
passen.
Met een schelp in de overgang van de tunnelbuis op de scheeps-
romp wordt een lagere rompweerstand tijdens de normale vaart
verkregen.
Indien de overgang van tunnel-
buis op scheepsromp met een
schuine zijde wordt uitgevoerd
dient deze volgens de tekening
te worden uitgevoerd.
Maak de schuine zijde (C) 0,1 à
0,15 x D lang en zorg er voor dat
de hoek die de tunnelbuis maakt
met de schuine zijde gelijk is aan
de hoek die de scheepsromp
maakt met de schuine zijde.
N.B. Een schelp in de romp wordt vooral bij stalen schepen toege-
past, maar is bij polyester schepen minder gebruikelijk.
A De overgang met schelp op de scheepsromp kan scherp worden
gemaakt.
B Beter is het de overgang met schelp, af te ronden met een straal
‘R’van ca. 0,1 x D.
C Het beste is een overgang met schelp, met een schuine zijde ‘C’
van 0,1 à 0,15 x D.
Kies de lengte‘L’ voor een schelp tussen 1 x D en 3 x D.
Een schelp dient zodanig in de scheepsromp te zijn opgenomen dat
de hartlijn van de schelp samenvalt met de te verwachten vorm van
de boeggolf.
Hoewel de stuwkracht hierdoor ongunstig wordt beïnvloed kunnen,
ter bescherming van de schroef, in de openingen van de tunnelbuis
spijlen worden aangebracht.
Om het nadelige eect hiervan op de stuwkracht en op de romp-
weerstand tijdens de normale vaart zoveel mogelijk te beperken
dient met het volgende rekening te worden gehouden:
Breng niet meer spijlen aan per opening dan in de tekening is aan-
gegeven.
De spijlen moeten een zekere overlapping te hebben.
De spijlen moeten zodanig zijn opgesteld dat ze loodrecht staan op
de te verwachten golfvorm.
ø ...
3 mm
min. 20 mm
max. 40 mm
ca. 0,7 x 0,7 mm
=
α
α: min. 0º
max. 15º
90º
Overlapping
De spijlen moeten een rechthoekige doorsnede hebben.
Pas geen ronde spijlen toe.
3.4 Spijlen in de tunnelbuis-openingen
4 x
250 mm
4 x
In plaats van een schelp kan ook
een ‘wenkbrauw’ worden ge-
plaatst vlak voor de tunnelbuis-
opening.
A
D
D = 250 mm R = 25 mm C = 25 ... 38 mm
R
R
B
C
C
D
R
R
C
A B C
D = 250 mm R = 25 mm C = 25 ... 38 mm
DL
=
α
α: min. 0º
max. 15º
D = 250 mm
L = 250 ... 750 mm
C
C
β
γ
γ
β
C = 25...38 mm
D = 250 mm
β = β
γ = γ
Scherp
NEDERLANDS

10 020574.06 Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
3.5 Aanbrengen van de tunnelbuis
Boor 2 gaten in de scheepsromp, daar
waar de hartlijn van de tunnelbuis moet
komen, overeenkomstig de diameter
van het aftekengereedschap.
Steek het aftekengereedschap (zelf te
vervaardigen) door beide voorgeboorde
gaten en teken de omtrek van de tunnel-
buis-buitendiameter op de romp af.
D [mm]
Staal Polyester Aluminium
267 265 264
Polyester tunnelbuis:
Hars: Het voor de polyester tunnelbuis toegepaste hars is iso-
phtaalzure polyesterhars (Norpol PI 2857).
Om de tunnelbuis met de scheepsromp te verbinden bevelen
wij aan om epoxyhars toe te passen. Als alternatief voor epoxy-
hars kan ook vinylesterhars worden gebruikt. Het toepassen van
polyester als alternatief voor epoxyhars raden wij af.
Voorbehandeling: De buitenzijde van de buis moet worden op-
geruwd. Verwijder de volledige toplaag tot op het glasweefsel,
gebruik hiervoor een slijpschijf.
Verwijder ook aan de binnenzijde de gelcoat laag door schuren
of slijpen. Dit is noodzakelijk om een goede hechting met het
polyester te verkrijgen.
Belangrijk: Behandel de uiteinden van de buis, nadat deze op
lengte is gezaagd, met hars. Hiermee wordt voorkomen dat
vocht in het materiaal naar binnen kan dringen.
Lamineren: Breng als eerste laag, een laag hars aan. Breng een
glasmat aan en impregneer deze met hars, herhaal dit tot een
voldoende aantal lagen is opgebracht.
Breng de gaten aan, afhankelijk van het
materiaal van de scheepsromp met een
decoupeerzaag of een snijbrander.
3
1
2
3
1
1
Plaats de tunnelbuis van binnenuit
in de gaten.
Verbind de tunnelbuis met de
scheepsromp.
Neem de klembanden los en verwijder de strippen en de vulstukken.
De strippen en de vulstukken zijn niet meer nodig.
D
3.6 Tunnelbuis in 2 delen
Een polyester tunnelbuis dient als volgt te worden afgewerkt:
• Ruw de uitgeharde hars/glasmat op. Breng een laag hars (topcoat)
aan.
• Behandel de zijde van de buis die met
het water in aanraking komt met b.v.
‘epoxyverf’ of 2-componenten polyu-
rethaanverf.
• Breng hierna eventueel een anti-fou-
ling aan.
Om de montage van de tunnelbuis met de juiste tussenafstand te
vereenvoudigen is een set afstandhouders leverbaar.
De set bestaat uit 3 afstandhouders (1) en 6 vulstukken (2); Art. code:
RDSET
Stel de 2 delen van de tunnelbuis samen met behulp van de afstand-
houders (1) en de klembanden (3) zoals in de tekening is aangege-
ven.
Pas de vulstukken (2) toe tijdens het samenstellen om vervorming
van de klembanden te voorkomen.
Let er op dat de buisdelen in de lengterichting goed aanliggen tegen
de aanslagen van de afstandhouders. De buisdelen liggen dan goed
in lijn én op de juiste afstand van elkaar.
Gebruik alleen de klembanden om de afstandshouders vast te zet-
ten!
Let op
Gebruik de rubber moen en de kunststof schaaldelen niet!
Zin verwijderd

020574.06 11
Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
248 - 250 mm
Controleer of de afstand tussen de
tunnelbuiseinden correct is: 248 -
250 mm.
In plaats van 2 buisdelen kan bij
een polyesterbuis ook 1 enkele buis
worden ingelamineerd.
3.7 Een (1) enkele tunnelbuis
Na het aanbrengen van de tunnel-
buis kan het middendeel er tussen
uitgezaagd worden.
Plaats de klemmen tijdelijk op de
tunnelbuis en gebruik deze om het
uit te zagen deel te kunnen afteke-
nen.
248 - 250 mm
248 - 250 mm
Controleer of de afstand tussen de
tunnelbuiseinden correct is: 248 -
250 mm.
Plaats de kunststof schaaldelen over de rubber moen en plaats hier-
overheen de klembanden.
Zet de bouten van de klembanden net voldoende vast dat de kunst-
stof schaaldelen op hun plaats blijven.
Let op
In verband met de toleraties op de tunnelbuizen kan een verschil in
diameter tussen de tunnelbuis en de RIMDRIVE voorkomen.
Gebruik de smalle rubbermoen om dit verschil op te vangen.
min. 10 cm min. 10 cm
De einden van de tunnelbuis moe-
ten minimaal over een lengte van
10 cm volkomen glad zijn en vrij
zijn van lasspetters of polyester of
expoxy resten.
Controleer dit goed!
Dit is noodzakelijk om een goede
waterdichte aansluiting van de
RIMDRIVE op de tunnelbuis te ver-
krijgen.
Breng op de buiseinden een silico-
nenvrij glijmiddel aan.
Een smeermiddel voor houtbewer-
kingsmachines is hiervoor zeer ge-
schikt.
Bijvoorbeeld:
Bison Prof Houtglijmiddel
Waxilit 22-2411
Ivana houtglijmiddel 42066
Plaats de rubber moen op de
buiseinden.
Let op
Stalen en aluminium tunnelbuizen moeten voorzien zijn van een
compleet verfsysteem om, galvanische, corrosie van de RIMDRIVE te
voorkomen.
Plaats de RIMDRIVE tussen de buiseinden.
Breng een tijdelijke ondersteuning aan onder de RIMDRIVE of pas een
takel toe om deze op de juiste plaats te houden.
NEDERLANDS

12 020574.06 Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled 12 020574.04
tip
In de gaten (ø 12 mm) in de ens kunnen tijdelijk hijsogen worden
geplaatst.
voorzichtiG
Pas een‘spreader’ toe om schade aan de aansluitkast te voorkomen.
Gebruik 2 haakse steunen om de RIMDRIVE te hijsen indien deze ho-
rizontaal wordt ingebouwd.
Schuif de rubbermoen met de kunststof schaaldelen en de klem-
banden voor de helft terug over de RIMDRIVE.
Zet de bouten van de klembanden vast met een moment van 12 Nm.
Verwijder de tijdelijke ondersteuning of de takel en controleer of de
RIMDRIVE op zijn plaats blijft.
Werk de overgang aan de binnenzijde af met kit om de waterstroom
zo min mogelijk te beïnvloeden.
Breng een deugdelijke ondersteu-
ning onder de RIMDRIVE aan in bij:
- Een tunnelbuislengte van meer
dan 250 mm van RIMDRIVE tot
aan de romp.
- Snelvarende c.q. planerende
schepen.
≥ 250 mm
Let op
Controleer op mogelijke lekkage onmiddellijk nadat het schip
te water is gelaten.
4 Montage als hekschroef
Bij het kiezen van de plaats waar de hekschroef wordt ingebouwd
dient voor een optimaal resultaat de hartlijn van de ‘RIMDRIVE’ ten-
minste 250 mm onder de waterlijn te liggen.
Houdt rekening met de benodigde vrije ruimte rondom de‘RIMDRIVE’
binnenin het schip, zie hoofdafmetingen.
Voor de afmetingen van het gat in de romp, zie hoofdafmetingen.
De aansluitkast dient steeds boven het maximale niveau van het
bilge-water te worden opgesteld.
Ten gevolge van de optredend
krachten van het water op de
‘RIMDRIVE’ zullen de krachten uit-
geoefend op het vlak van het schip,
daar waar de ‘RIMDRIVE’ is inge-
bouwd, enorm groot zijn.
Min. 250 mm
Max. niveau
bilge-water
Min. 250 mm
Het deel van de romp (spiegel)
waarin de ‘RIMDRIVE’ wordt inge-
bouwd moet volkomen vlak zijn.
Indien de spiegel niet vlak is dient
een vulstuk te worden aangebracht.
Indien de spiegel onvoldoende hoogte biedt voor de montage
van de hekschroef kan eventueel een schuin vlak worden gemaakt
om de hekschroef te monteren. Denk er aan dat het vlak waarin de
‘RIMDRIVE’wordt ingebouwd dan wel in staat moet zijn om de optre-
dende kracht van het water tijdens de normale vaart op te kunnen
nemen. Laat de‘RIMDRIVE’bij voorkeur niet onder het vlak uitsteken.
Montage in het vlak van het schip raden wij niet aan. De voortgaande
beweging van het schip wordt sterk afgeremd.
MIN.
75 cm
(30”)

020574.06 13
Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled 020574.04 13
Monteer de ‘RIMDRIVE’ met een
blijvend exibele kit, bijvoorbeeld
Sikaex®-291i
Verwijder de kunststof stelschroe-
ven ‘S’ en monteer de hekschroef-
tunnels op de RIMDRIVE. S
5 Bescherming van de boegschroef
tegen corrosie
Min. 153 mm
Bij een standaard hekschroenstallatie dient voor een optimaal resul-
taat de hartlijn van de tunnelbuis tenminste 1x de diameter van de
tunnelbuis onder de waterlijn te liggen.
Met behulp van een ‘uitbreidingsset voor hekschroeven’ (schelpen)
kan de tunnelbuis minder diep dan 1x de diameter van de tunnelbuis
onder de waterlijn komen te liggen.
Het aanzuigen van lucht wordt zo voorkomen.
De uitbreidingsset is als optie leverbaar. VETUS art. code: SDKIT250.
4.1 Conguratie hekschroef
Standaard is de RIMDRIVE als boegschroef ingesteld. Alleen als de
RIMDRIVE als hekschroef wordt geinstalleerd moet deze worden ge-
congureerd. Voer hiervoor de volgende handelingen uit.
Gevaar
Werk alleen aan het systeem bij stilstaande motor en uitge-
schakeld elektrisch systeem.
• Verwijder de RIMDRIVE kap.
• Localiseer de CAN-bus stekker op de MCVB.
• Knip, alleen voor het congureren van de RIMDRIVE als hek-
schroef, de rode draad door.
• Zorg dat beide uiteinden geen contact meer kunnen maken. Ge-
bruik hiervoor bijvoorbeeld een geisoleerde kabeleindhuls.
• Plaats de kap weer terug.
Om corrosieproblemen te voorkomen dient absoluut geen koperoxi-
de bevattende anti-fouling op de RIMDRIVE te worden aangebracht.
Indien scheepsromp met koperhoudende anti-fouling wordt behan-
deld scherm dan de RIMDRIVE volledig af tijdens het aanbrengen.
Kathodische bescherming is absoluut noodzakelijk voor het behoud
van alle metalen delen die zich onder water bevinden.
Om de behuizing van de boegschroef te beschermen tegen corrosie
is reeds een anode aangebracht.
6.2 Laadvoorziening
De gebruikelijke laadsystemen aan boord zijn of 12 Volt of 24 Volt.
Pas een ‘omvormer’ toe om de 48 V accuset vanuit de beschikbare
boordspanning te kunnen laden.
B+
Dynamo
Acculader
12 Volt
OF
24 Volt 48 Volt
Omvormer
6 Elektrische installatie
6.1 De keuze van de accu
De totale accu-capaciteit moet op de grootte van de ‘RIMDRIVE’ en
op het gebruik zijn afgestemd.
Wij bevelen VETUS onderhoudsvrije scheepsaccu’s aan; welke lever-
baar zijn in de navolgende grootten : 55 Ah, 70 Ah, 90 Ah, 108 Ah,
120 Ah, 143 Ah, 165 Ah, 200 Ah en 225 Ah.
Ook bevelen wij aan om voor de (elke) ‘RIMDRIVE’ een aparte set
accu’s te gebruiken. De accu’s kunnen dan zo dicht mogelijk bij de
‘RIMDRIVE’ worden geplaatst; de hoofdstroomkabels kunnen dan
kort zijn en spanningsverliezen door lange kabels worden vermeden.
Zie pagina 104 voor de toe te passen accucapaciteit.
Let op
Pas uitsluitend‘gesloten’accu’s toe indien de accu’s in hetzelf-
de compartiment worden geplaatst als de boegschroef.
De VETUS gesloten onderhoudsvrije accu’s type ‘SMF’ en ‘AGM’
zijn hiervoor bij uitstek geschikt.
Bij accu’s die niet ‘gesloten’ zijn kunnen tijdens het laden kleine
hoeveelheden explosief gas kunnen worden geproduceerd.
Gebruik altijd accu’s waarvan type, capaciteit en staat van dienst
overeenkomen.
NEDERLANDS

14 020574.06 Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
Voor alle zekeringen kunnen wij ook een zekeringhouder leveren,
VETUS art. code: ZEHC100.
Zie pagina 104 voor de grootte van de toe te passen zekering.
Hoofdstroomzekering 2
In de aansluitkast bevindt zich
op de regelaar een hoofdstro-
omzekering. Deze moet onder
alle omstandigheden gehand-
haafd blijven.
Zekering 250A
+48 V
Let op
De stuwkracht zoals gespeciceerd bij de technische gege-
vens in de installatie- en bedieningshandleiding van uw boeg-
schroef zijn gebaseerd op de aanbevolen minimale accucapa-
citeiten en accuaansluitkabels.
zie schema pagina 97
In de‘plus-kabel’moet een hoofdschakelaar
worden opgenomen.
Als schakelaar is een VETUS-accuschakelaar
type BATSW250 zeer geschikt.
De BATSW250 is ook verkrijgbaar in een
2-polige uitvoering, VETUS art.code BATSW250T.
6.4 Zekeringen
Controleer na 14 dagen alle elektrische verbindingen. Ten
gevolg van temperatuurschommelingen kunnen elektrische
delen (bijvoorbeeld bouten en moeren) los komen
6.3 Hoofdschakelaar
6.5 Hoofdstroomkabels (accukabels)
De minimale draaddoorsnede en accucapaciteit dienen op de groot-
te van de ‘RIMDRIVE’ te zijn afgestemd. Raadpleeg pagina 104 voor
de juiste waarden.
Hoofdstroomzekering 1,
zie schema pagina 97
In de ‘plus-kabel’ moet naast de
hoofdschakelaar ook een zekering
worden opgenomen van 250 A .
VETUS art. code: ZE250.
6.6 Aansluiten hoofdstroomkabels
Sluit de plus (+) kabel van de accu aan en sluit de min (-) kabel direct
aan op de boegschroef. Raadpleeg de tekening op pagina 97
• Verwijder het deksel door de bouten los te nemen.
• Sluit de hoofdstroomkabels aan.
Let op dat bij het aansluiten van elektrische kabels geen an-
dere elektrische delen los komen.
Let op
Voordat het deksel weer terug
wordt geplaatst moet het zakje si-
licagel uit de verpakking worden
genomen en in de aansluitkast wor-
den gelegd.
Aantasting van de regelaar door
condens wordt hiermee voorko-
men.
De zekering beschermt de boegschroef tegen overbelasting en te-
vens het boordnet tegen kortsluiting.
Let op
Bij vervanging uitsluitend een zekering met dezelfde waarde
toepassen.
7 Technische gegevens
Type : RD125 RD160
Aandrijving
Type : Borstelloze Permanent Magneet
Gelijkstroom Motor
Spanning : 48 V gelijkspanning
Stroom : 130 A 200 A
Afgegeven vermogen : 7 kW 11 kW
Toerental : 1100 omw/min 1250 omw/min
Inschakelduur : S1 (100% inschakelduur)
Bescherming : IP65
Schroef
Diameter : 246 mm
Aantal bladen : 6
Proel : asymmetrisch
Materiaal : polyacetaal (Delrin®)
Stuwkracht nominaal : 1250 N (125 kgf) 1600 N (160 kgf)
Stuurstroom
Zekering : 5 A
Tunnelbuis
Stalen uitvoering
afmetingen : uitw. ø 267 mm,
wanddikte 7,1mm
behandeling :
gestraald, en voorzien van SikaCor
Steel Protect. Geschikt als grond-
laag voor alle verfsystemen.
Kunststof uitvoering
afmetingen : uitw. ø 264 mm, wanddikte 7 mm
materiaal : glasvezel versterkt polyester
Aluminium uitvoering
afmetingen : uitw. ø 264 mm, wanddikte 7 mm
materiaal : aluminium, 6061 of 6062
(AlMg1SiCu)
Gewicht
Excl. tunnelbuis : 36 kg

020574.06 15
Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
1 Safety
Warning indications
Where applicable, the following warning indications are used in this
manual in connection with safety:
DanGer
Indicates that great potential danger exists that can lead to serious
injury or death.
WarninG
Indicates that a potential danger that can lead to injury exists.
caution
Indicates that the usage procedures, actions etc. concerned can re-
sult in serious damage to or destruction of the engine. Some CAU-
TION indications also advise that a potential danger exists that can
lead to serious injury or death.
note
Emphasises important procedures, circumstances etc.
Symbols
Indicates that the relevant procedure must be carried out.
Indicates that a particular action is forbidden.
Share these safety instructions with all users.
General rules and laws concerning safety and accident prevention
must always be observed.
WarninG
This product should only be installed and maintained by
qualied personnel who have read and understood the in-
structions and precautions in this manual. Failure to follow
the instructions in this manual may result in serious injury or
property damage. The manufacturer shall not be liable for any
damages resulting from improper installation or maintenance
by unqualied personnel.
2 Introduction
These manual give guidelines for tting the VETUS bow and/or stern
thruster model ‘RIMDRIVE’ with CAN-bus control (V-CAN).
When used as a bow thruster, the ‘RIMDRIVE’ is always mounted in
a tunnel.
When used as a stern thruster, the‘RIMDRIVE’ can be installed either
in a tunnel or directly into the hull (transom).
note
If necessary, consult the installation manuals for all components
before putting the complete system into operation.
For maintenance, refer to the user manual.
The quality of installation will determine how reliably the bow and/or
stern thruster performs. Almost all faults can be traced back to errors
or imprecision during installation. It is therefore imperative that the
steps given in the installation instructions are followed in full during
the installation process and checked afterwards.
Alterations made to the ‘RIMDRIVE’ by the user will void any lia-
bility on the part of the manufacturer for any damages that may
result.
The thrust given by the bow and/or stern thruster will vary from ves-
sel to vessel depending on the eect of the wind, the water displace-
ment and the shape of the underwater hull.
The nominal thrust quoted can only be achieved under the most fa-
vourable conditions:
• During use ensure a correct battery voltage.
• The installation is carried out in compliance with the recommen-
dations given in this installation instruction, in particular with re-
gard to:
- Suciently large diameter of the battery cables so that voltage
drop is reduced to a minimum.
- The manner in which the tunnel has been connected to the
hull.
- Use of bars in the tunnel openings.
These bars should only be used where this is strictly necessary
(if sailing regularly in severely polluted water.)
- The bars must have been tted correctly.
note
The areas in which the connection box with the controller of the
‘RIMDRIVE’ and the battery are positioned must be dry and well
ventilated.
note
Check for possible leaks immediately the ship returns to wa-
ter.
ENGLISH

16 020574.06 Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
3 Installation recommendations
To achieve the optimum performance, position the thrust tunnel as
far forward as possible.
In case of a planning vessel the
tunnel should, if possible, be so
situated that when the vessel is
planing it is above the water level
thus causing no resistance.
If a tunnel for a stern thruster is used then position this thrust tunnel
as close as possible near the stern of the boat.
3.1 Positioning of the thruster tunnel
Several installation examples.
A stern thruster in a tunnel.
If, in addition to controlling the movement of the bow, the stern of
the vessel is required to move sideways, then a second ‘RIMDRIVE’
may be installed at the stern.
When choosing the location for the thrust tunnel, take the following
into account for optimum performance:
- The distance A shown in the drawing must be at least 0.5 x D. (D is
the tunnel diameter).
- The shortest length of the tunnel (distance B) should be minimal
2 x D (500 mm, 20”).
Make the tube no longer than strictly necessary.
The ‘RIMDRIVE’ can be installed in various positions from horizontal
to vertically upwards.
The connection box must always be positioned above the maximum
level of the bilge water.ester resin (Norpol Pl 2857).
The propeller should preferably be situated on the centre line of the
vessel, but it must always be accessible from the outside to replace
the anode if required.
In order to enable the installation the free space around the‘RIMDRIVE’
must be at least 10 cm (4”); size C.
3.2 Positioning of the bow thruster in the thrust-
tunnel
C
C
180º
Max. niveau
bilge-water
A
D
A
A
D
B
==
D = 250 mm (9 13/16”)
A = 125 mm (5”)
B = 500...1000 mm
(20...40”)

020574.06 17
Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
3.3 Connection of thrust tunnel to ship’s hull
tip:
The manner, in which the thrust tunnel is connected to the ship’s
hull, is of great inuence to the actual performance of the bow
thruster and to the drag that the hull produces when under way.
Direct connection of the tunnel to the hull, without a fairing, pro-
duces reasonable results.
A. The connection to the hull can be abrupt.
B. It is better to make the connection rounded with radius ‘R’ of
about 0.1 x D.
C. It is even better to use sloping sides ‘C’ with dimensions 0.1 to
0.15 x D.
Connection of the thrust tunnel to the ship’s hull with a fairing results
in lower hull-resistance during normal sailing.
If the connection of the thrust
tunnel and the ship’s hull is to
be made with a sloped side, it
should be executed in accord-
ance with the drawing.
Make the sloped side (C) with
a length of 0.1 to 0.15 x D and
make sure that the angle be-
tween the tunnel and the sloped
side will be identical to the angle
between the sloped side and the
ship’s hull.
N.B. A scallop is mainly used in the hull of steel vessels, but is less
common in GRP boats.
A. The connection with a fairing can be abrupt.
B. It is better to make the connection with a fairing rounded with
radius‘R’ of about 0.1 x D.
C. The best connection is with a fairing using sloping side ‘C’ with
dimensions 0.1 to 0.15 x D.
Length‘L’of the fairing should be between 1 x D and 3 x D.
This fairing should be embodied in the ship’s hull in such a way that
the centreline of the fairing will correspond with the anticipated
shape of the bow-wave.
Although the thrust force will be adversely aected, grid bars may be
placed into the tunnel openings, for protection of the thruster.
In order to limit the negative eect of this on the thrust and on hull
resistance during normal operation as much as possible, the follow-
ing must be taken into account:
Do not t more bars per opening than is indicated in the drawing.
The bars must overlap a certain amount.
The bars must be installed so that they stand perpendicular to the
expected wave form.
ø ...
3 mm (1/8”)
min. 20 mm (3/4”)
max. 40 mm (11/2”)
ca. 0.7 x 0.7 mm
(1/32” x 1/32”)
=
α
α: min. 0º
max. 15º
90º
Overlapping
The bars must have a rectangular cross-section.
Do not t round bars.
3.4 Grid bars in the tunnel openings
4 x
250 mm (10”)
4 x
Instead of a scallop and‘eyebrow’
bump fairing can be placed just
in front of the tunnel opening.
A
D
D = 250 mm
(9 13/16”)
R = 25 mm
(1”)
C = 25 ... 38 mm
(1...11/2”)
R
R
B
C
C
D
R
R
C
A B C
D = 250 mm
(9 13/16”)
R = 25 mm
(1”)
C = 25 ... 38 mm
(1 ...11/2”)
DL
=
α
α: min. 0º
max. 15º
D = 250 mm (9 13/16”)
L = 250 ... 750 mm (10 ...30”)
C
C
β
γ
γ
β
Sharp
C = 25...38 mm (1...11/2”)
D = 250 mm (9 13/16”)
β = β
γ = γ
ENGLISH

18 020574.06 Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
3.5 Installation of the thrust tunnel
Drill 2 holes into the ship’s hull, where
the centre line of the thrust tunnel will
be, in accordance with the diameter of
the marking tool.
Pass the marking tool (home-made)
through both pre-drilled holes and set
out the outside diameter of the thrust-
tunnel to the hull.
D [mm]
Staal Polyester Aluminium
267 265 264
Polyester thrust tunnel:
Resin: The resin used for the polyester thrust tunnel is Isophtalic
polyester resin (Norpol Pl 2857).
In order to connect the tunnel to the hull of the boat we rec-
ommend to apply epoxy resin. As an alternative to epoxy resin,
vinylester resin can also be used. The use of polyester resin as an
alternative to epoxy resin is not recommended.
Pre-treatment: The outside of the tunnel must be roughened.
Remove all of the top surface down to the glass-bre. Use a
grinding disc for this.
Remove the gelcoat on the inside of the tunnel too by sanding
or grinding. This is necessary to get a good bond to the GRP.
Important: Treat the end of the tunnel, after it has been sawn
to length, treat the end of the tube with resin. This will prevent
water seeping in.
Laminating: Apply a coat of resin as the rst coat. Lay on a glass-
bre mat and impregnate with resin. Repeat this procedure until
you have built up a sucient number of layers.
Dependent on the vessel’s construction
material, cut out the holes by means of a
jigsaw or an oxy-acetylene cutter.
3
1
2
3
1
1
Place the tunnel from the inside
into the holes.
Connect the tunnel to the hull of
the ship.
Remove the clamping straps and remove the strip spacers and shims
The strip spacers and shims are furthermore no longer necessary.
D
3.6 Tunnel in two (2) parts
A polyester thrust tunnel should be nished as follows:
• Roughen the hardened resin/glass-bre. Apply a top coat of resin.
• Treat the side of the tunnel which
comes into contact with water with
‘epoxy paint’ or 2-component polyu-
rethane paint.
• Then apply anti-fouling treatment if
required.
In order to simplify the installation of the tunnel tube with the right
intermediate distance is a set of spacers available.
The set consists of three strip spacers (1) and 6 shims (2); Art. code:
RDSET
Assemble the two parts of the tunnel, use the supplied strip spacers
(1) and the clamping straps (2) as shown in the drawing.
Use shims (3) during assembly to prevent deformation of the clamp-
ing straps (2).
Make sure that the tunnel parts in the longitudinal direction abut
against the stops of the strips. Then the tunnel parts will be correctly
aligned and at the correct distance from each other.
Use only the clamping straps to secure the strips!
note
Do not use the rubber sleeves and the plastic slabs!

020574.06 19
Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
248 - 250 mm
(9 3/4”- 9 27/32”)
Check that the distance between
the tunnel ends is correct: 248-250
mm (9 3/4”- 9 27/32”).
Instead of a tunnel in two parts a
one part tube can be laminated as
well.
3.7 Tunnel in one (1) part
After installation of the tunnel the
middle part can be cut out.
Place the clamps temporarily on the
tunnel and use them as a marking
guide for the part the be cut out.
248 - 250 mm
(9 3/4”- 9 27/32”)
248 - 250 mm
(9 3/4”- 9 27/32”)
Check that the distance between
the tunnel ends is correct: 248-250
mm.
First place the plastic slabs on top of the rubber sleeves and then
place the clamping straps over these parts.
Tighten the bolts of the clamping straps just enough that the plastic
slabs remain in place.
note
A dierence in diameter between the tunnel tube and the RIMDRIVE
may occur due to tolerances on the tunnel tubes.
Use the narrow rubber sleeves to overcome this dierence.
min. 10 cm (4”)
min. 10 cm (4”)
The ends of the tunnel must be
smooth and entirely free from weld
spatter or polyester or epoxy resi-
dues over a length of at least 10cm.
Check this thoroughly!
This is necessary in order to obtain a
good watertight connection of the
RIMDRIVE on to the tunnel.
Apply on the tube ends a silicone-
free lubricant.
A lubricant for woodworking ma-
chines is extremely suitable.
For example: Bison Prof Houtgli-
jmiddel
Waxilit 22-2411
Ivana houtglijmid-
del 42066 Bostik®
GLIDECOTE®
Place the rubber sleeves on the
tube ends.
note
Steel and aluminium tunnels must be treated with a complete paint
system in order to prevent galvanic corrosion of the RIMDRIVE.
Place the RIMDRIVE between the tube ends.
Apply a temporary support under the RIMDRIVE or use a hoist in or-
der to keep them in the right place.
ENGLISH

20 020574.06 Installation manual RIMDRIVE 250 mm V-CAN controlled
tip
Use the holes 12 mm (15/32”) dia. to install temporarily lifting eyes.
caution
Apply a‘spreader’in order to avoid damage to the terminal box.
Use two angle brackets to lift the RIMDRIVE if it is installed horizon-
tally.
Slide the rubber sleeves together with the plastic slabs and the
clamping straps halve way back over the RIMDRIVE.
Tighten the bolts of the clamping straps with a torque of 12 Nm (9
ft.lbf).
Remove the temporarily support or the hoist and check if the
RIMDRIVE remains seated.
Apply a sealant on the inside transition to inuence the ow of water
as little as possible.
Apply a proper support under the
RIMDRIVE in case of:
- A tunnel tube length of more
than 250 mm from RIMDRIVE to
hull.
- High speed or planing vessels.
≥ 250 mm
note
Check for possible leaks immediately the ship returns to water.
4 Stern Thruster Mounting
When selecting the location to mount the stern thruster, the centre
line of the ‘RIMDRIVE’ must be at least 250 mm below the waterline
for the best possible result.
Ensure sucient free space around the ‘RIMDRIVE’ within the boat,
see Overall Dimensions. Also see Overall Dimensions for the dimen-
sions of the hole in the hull.
The connection box must be mounted above the maximum bilge
water level.
the bilge of the boat, at the location
where the ‘RIMDRIVE’ is mounted,
will be enormous.
Min. 250 mm
Max. niveau
bilge-water
Min. 250 mm
That section of the hull (stern) where
the ‘RIMDRIVE’ is to be mounted
must be completely at. If the stern
isn’t at, a shim can be used.
If the stern height is insucient for mounting the stern thruster, this
can be solved by placing an angled section. Do keep in mind that the
section for mounting the ‘RIMDRIVE’must be strong enough to cope
with the upthrust of the water under normal cruising conditions. It is
preferred to not have the‘RIMDRIVE’protrude below the bilge.
We do not recommend mounting onto the bilge, as this will greatly
impede the forward movement of the boat.
Due to the upthrust of the water against the‘RIMDRIVE’ the stress on
MIN.
75 cm
(30”)