Johannus OPUS 225 User manual

JO I\II,JS
.Handleiding Owner's manual
Manual d'utilisation
Bedienungsanleitung
-=ffiffire

DTl\l(3
ETPIJEi
HANE}I-E
==,
I
I
I
I
:
I
t
t
t
h
t

I
I
I
I
I
I
I
ri
i
-J(]HANNIIJE (fS+(=El-EtStJl*.|
Een kort geEchiedeniE-Dverzicht,
Hoewel J0HANNUS 0ngelbouw een relaLief jong bedrijf i5, kan he[ bogen op
een ruinre ervarini in het, bouwen van elecf,ronische kiassieke orgels,
Het begon in een ketderruimt,e meL het bouwen van kerkongels, waarvan hef,
eersi,e werd uiigeleverd op 4 maart 1971, Al vrii Epoedig daarna werden
studieargels aan het assortiment toegevoegd,
En ll,aE veel vnaag naar dit nieuwe inst,rument, dat h*! studeren van
klassieke- en litihurgische muziek voor veel meen orgel-enthousiasten
m,rgel i jk maakte, ( inrmers niet iedereen had de mogel i jkheid negelmatig in
de kerk te kunnen en te mogen spelen),
Door de snel stiigende produktie was de werkruinrte aI gauw te klein en
verhuisde men in lg72 naar een pand in Veenendaal, Hier werden de
studie-orgels type s, HII en HIII, en de kerkorgels type KII, KIIB, KIIC
en KIIIC gebouwd,
ln 1g76 durfde men het aan om een eigen bednijf te laten bouwen, waanmee
de wensen van z,rweI artisIiek- aIs produkLiegerichle Nensen in
vervulling konden gaan,
Zo werd binnen het, be,Jrijf een conrplet,e concertzaal gernaaki die, geheel
volgens de moderne opvattingen "multi-functioneel" was, dat wil zeggen
dat deze zaal behalve voor het geven van concerten, ook gebruikI kon
(en kan) worden voor het, demonltreren van kerkorgels, en voor het'
v66rintoneren van deze orgels, Dii, houd[ in dat, kerkorgels hier
klanktechnisch op een grote nuimt,e worden ingesteld, zodat dit enige
uren kan sihelen bij hei intoneren in Ce kerk zelf '
Het nieuwe bedrijf in Ede werd op 12 maar[ 1976 geopend door. de organis[
Feike Asma, n"*.-,*ie de. concentzaal tu[ zijn eigen vellasEing ock werd
genoemd, ttit erkenf,el iikheid vo6n de waandevol Ie adviezen die hij
JCIHANNUS ongelbouw heeff gegeven die hebben bijgedragen bij het leggen
van de basis van de karaktristieke "Johannus" klank '
Tot op de ,Jag van vandaag bauwen wii met, veel inzet en genoegen een
uitgebreide serie "grot6" in "kleine" ongeis die inrniddels in de gehele
wereld bekend zi jn gewortien,
JSHANNUS grgelbouw ienst u veel muzikaal genoegen :net uw orgel,

'16'
to
8'
8'
8',
4'
3 st.
16'
8'
4'
6
5
3
2
I
t
I
l
t
I
I
l
I
I
t
I
I
I
l
I
I
I
HANDLEIDING OPUS 225
12
13
14
15
Verklaring van de ciifers:
'1 . Pedaal
2. Aansluiting hoofdtelefoon
3. Plaats van de serienummerPlaat
4. Vaste-combinatie schakelaar
5. Volume regelaar totale orgel
6. Chorus regelaar
7. Volume regelaar kathedraal
8. 4-Standen lengteregelaar kathedraal
9. Registers pedaal
10. Registershoofdwerk
11. Begisters zwelwerk
12. Zwelwerk
13. Netschakelaar
14. Hoofdwerk
15. Zweltrede
PEDAAL
1 - Contrabas
2. Subbas
3. Prestant
4. Violon
5. Gedekt
6. Octaaf
7. Mixtuur
B. Bazuin
9. Trompet
10. Klaroen
.l 1. Hoofdw.-Pedaal
12. Zwelw.-Pedaal
HOOFDWERK
13. Prestant
14. Gamba
15. Holpijp
16. Octaaf
17. Open Fluii
18. Quint
19. Octaaf
20. SuperQuint
21. Oclaaf
22. Mixtuur
23. Trompet
24. Klaroen
25. Tremulant
26. Zwelw.-Hoofdw
27. GeneraalZwel
ZWELWERK
28. Quintadeen 16'
29. Prestant 8'
30. Celeste I'
31. Roerfluit 8'
32. Octaaf 4'
33. Koppelfluit 4'
34. Quintfluit 22/3'
35. Fluit 2'
36. Sesquialter 2 st.
37. Fagot 16'
38. Dulciaan 8'
39. Tremulant
8'
8',
4'
4'
22/3'
2'
1 1l3',
1'
5 st.
I'
4'
Vaste Combinaties
Afk Benaming Samenstelling (registernummei-s)
PP Pianissimo 21531
PPiano PP +5 17 33
MF Mezzo Forte P +313 629
,F Forte MF+6 I81923343538
FF Forlissimo F [phone]
TTutti FF + B 10 1 122224263637
I
ITA flongwerken AF) schakelaar
HH (Hand Registratie) schakelaar
HR + schakeiaar: hiermee is het registreren bij de vaste combinaties mogelilk

INLEIDING
U bent de bezitter geworden van een JOHANNUS orgel. een instrument met een enorme klankrijkdom en ongekende
combinaties. Wi1 als bouwers van dit orget wittei u g;;g h"rp"n deze eigenschappen te ontdekken' De verschillende
onderdelen worden puntsgewijs behandeld, "n ,"hi"?i#iin'enkele regis"tratievo6ibeetoen opgenomen' Hierbij is ook
"r'g; iri;t" op"ng"lrt"n iooirret noteren van uw eigen combinaties'
Wij hopen dat deze handleiding, samen n-,et u'*iig;i eei goeO uitgangspunlzal ziln voor vele jaren van muzikaal
genoegen.
LESSEiIAAR
De lessenaar heeft een vergrendeling, die voorkomt dat deze tijdens het transporl beschadigt' Om de lessenaar op- of
neer te laten klappen moef men dezL eerst ,un o" ono"rzijde'iets optillen zodat de vergrendeling wordt opgeheven'
NETSPANNING
Controleer, voor u het orgel aansluit, of de spanning welke vermeld staat op de serienummerplaat, gelijk is a''tn die van
uw wandkontaktdoos.
O" ."ii"nrrmerplaat bevindt zich links onder de manualen'
PEDAAL
Het pedaal van uw orgel werkt met magneetschakelaars'
Het moet daarom go"lionJ"i-t eiorgeiworden geschoven, om het uitvallen van tonen te voorkomen'
NETSCHAKELAAR
Metdenetschakelaarkanhetorgelin-ofuitgeschakeldworden..
Wrnn""t f..,ut orgel aanstaat, gaal er een rood lampje in de schakelaar branden'
VASTE COMBINATIES
De vaste combinaties zijn registergroepen, electronisch ingesteld volgens vaste muzikale normen, beginnend bij PP
(pianissimo) en eindigend bijT (tutti).
wilt u zelf registreren,-drn xln iit obol. de HR klop (handregistratie) in te drukken. Het is ook mogelijk om binnen een
vaste combinatie zelf regrsters bij te schakelen. bit i.int u dodn door niet alleen een vaste-combinatie knop, maar ook
de HR + knop in te drukken.
wilt u de tongwerken [-.t'e"n uust" combinatie of in de handregistratie uitschakelen, dan kan dit door de TA knop
(tonowerken afl in te drukken.
be t6ngwerxen zijn de rood aangegeven registers'
KOPPELS
ilet orgel bezit volledige manuaal- en pedaalkoppels'
Met de manuaatkoppj; ii;;;;;o" u.ii"r-,irr"nte minuaten aan elkaar gekoppeld,worden' Dit houdt in dat u bij de
opus 225 ende opUS 235 de registers "u.L"t .*"i*"i[ op net rrooto"wer( kunt bespelen. (resp. opus 225:26 of
opus 235: 28). Bij geoiiik vin de p"edaatkopperi kuniu de regiisters van de respectievelijke manualen bespelen op het
pedaal.
TREMULANTEN
De manualen hebben qescheiden tremulanten'
Bilgebruik van de p"d'r'r-[:;;;"ir';;;;ft;tiemuranten van de desbetreffende manualen meegekoppeld naar het
p.jiaa. Het pedaai zelf heeft uiteraard geen tremulant'
ZWELTREDE(N) en register GENERAAL ZWEL
Bij de opUS 225kanr"id" zweltrede het klankvolume van het zwelwerk geregeld worden. lndien het register
cENERAAL zwELtzzj i|'geiJaketo-worot k;; ;;la;.weltrede het klank"volu"me van het gehele orgelgeregeld
worden.
Bij de opUS 235 heeft ieder manuaal zijn eigen zweltrede, waarbil het pedaalvolume regelbaar is met de zweltrede van
het hoofdwerk.
Bij gebruik van de zweltrede neemt de scherpte van de registers af wanneer men het volume terugneemt'
KATHEDRAAL
Het speciaal door JoHANNUS Orgelbouw b.v. ontwikkelde digitale kathedraal-effect zorgt voor een ruimteliike
weergave van de orger[rr;k. voor 5en optimrr" i"ii"lii"g v'an oiieteCi riurn "it*"e regelairs tot uw beschikking: De
linker regelaa, oepaait t.tet uotrr" rrn ob t<attreoriaL, de-rechter regeiaar de lengte d.m'v' 4 standen' 1 uit-stand (uiterst
iinrr.l e,i3 lengte-standen, oplopend van links naar rechts'
Zowet de intensiteit ,i;;; uiiro-optiio van trei xattredraat-ettect kunnen op deze uriize urorden geregeld'
CHORUS
om een zo breed mogelijk klinkend orgel te verkrijgen is er gebruik gemaakt van meerdere toonopwekkingssystemen'
Door nu de regelaar',-Cnbnus,' rechtSom t" JriJ'""n worddn de veischillende toonopwekkingssystemen onderling een
weinig verstemd. Het optimale effect van oeinorus verkrilgt *"n Jool. gekoppeld ie spelen. Met de chorus-regelaar
kunt u naar elgen smaaf -""n ,."1- strak t<tint<eno, Jun *"i"""n oreeo luictrerici orgetverkrijgen. Het chorus-effect is
maximaal bij een geheel rechtsom georaaio'e c-h6rr.lrus;turr. ln het ilgemeen dient men dit effect met mate te
gebruiken.
VOLUME
Het totale volume van het orgel is instelbaar met de regelaar "voLUME". Deze volume-regeling verandert (in
i"g"n"i"lling tot het iwelped-aal) niets aan de klankkleur van het orgel'
I
I
I
t
T
I
t
I
I
I
I

I
I
t
I
I
I
I
I
I
I
t
I
I
t
I
I
i
t
I
L
F
I
AKOESTIEK AANSLUITING
Aan de achterzijde van het orgel bevindt zich een 5-polige connector (metaal), bestemC voor het aansluiten van cje
JOHANNUS 4-kanalen akoestiek. Dit is een systeem dat d.m.v. 4 losse luidsprekerboxen in de ruimte waar het orgei
staat de klank van een concertzaal of kathedraal creeert.
Uw Hi-Fi instalatie kan eveneens op de akoestiek worden aangesloten, waardoor ook andere apparatuur als pick-up
en cassette-deck in combinatie met de akoestiek beluisterd kunnen worden.
I PIJPENFONTAANSLUITING
De zwarte 8-polige connector, welke zich eveneens aan de achterzilde van het orgel bevindt, is bestemd voor het
aansluiten van een JOHANNUS pijpenfront.
Dit front geeft niet alleen een fraai uiterlijk aan uw orgel, maar ook het geluid wordt verbeterd. Door de combinatie van
luidsprekers in het orgel en in het pijpenfont ontstaat een betere geluidsbalans en een optimale geluidsspreiding.
DE KUNSTVAN HET REGISTREREN
Het registreren is een wezenlijk onderdeel van het orgelspel. Waarschijnlijk is het ook een van de moeilijkste begrippen
om duidelijk te maken, omdat het in grote mate afhankelijk is van de persoonlijke smaak van de organist(e). Als u geen
ervaring heeft in het registreren, zult u echt tijd nodig hebben om al de mogelijkheden van uw orgel te leren kennen. Op
de achterzijde van deze handleiding staan een aantal registratievoorbeelden. Hierin ziet u dat op het pedaal een I6
voets labiaal (b.v. SUBBAS 16') altijd de basis is, terwijl dit op de manualen altijd een 8 voets labiaal (b.v. HOLPIJP 8')
is. Vanurt deze basis wordt de registratie verder opgebouwd. Het verdient aanbeveling om zoveel mogelijk brnnen een
registergroep of "koor" te combineren. Zo bestaat het prestantenkoor ondermeer uit: PRESTANT, OCTAAF, QUINT en
MIXTUUR. Een fluitenkoor bestaat ondermeer uit: HOLPIJP, ROERFLUIT, FLUIT, en WOUDFLUIT. Voorbeelden van
goede en fraaie registercombinaties zijn bijvoorbeeld PRESTANT 8' met OCTAAF 4' of van HOLPIJP 8' met FLUIT 4'.
De vulstemmen (alle stemmen die geen hele voetmaat-aanduiding hebben) komen als kroon op de combinatie van 8',4'
en 2' registers.
Tongwerken zijn te gebruiken als solostem of als aanvulling op het volle werk. Nogmaals, laat uw eigen smaak.de
belangrijkste raadgever zijn, weet de registers te gebruiken zoals een schilder zijn kleuren, steeds weer verschillende
combinaties, waarbij u de functies van de zweitreden en tremulanten niet moet vergeten.
ONDERHOUD
Het meubel is deels afgewerkt met houtfineer en deels met massief hout. U kunt het droog afnemen met een gewone
stofdoek, of met een vochtige doek of zeem en het daarna droogwrijven met een niet-pluizende doek.
Wij raden het gebruik van meubel- of teakolie af omdat dit een schadelijke invloed op de lak kan hebben. Direkt zonlicht
kan het meubel doen verkleuren. Dit geldt in het bijzonder voor blank eiken meubels. De toetsen kunt u behandelen als
het meubel. Kleine krasjes, die op den duur door het bespelen van het instrument kunnen ontstaan, kan men
wegwerken met een autopolish. Probeer NOOIT vlekken te verwijderen met agressieve vloeistoffen als thinner, aceton
e.d. Deze zullen uw instrument onherroepelijk beschadigen.
GARANTIE
U heeft bij de aankoop van uw JOHANNUS orgel een garantiekaart gekregen. Lees de garantiebepalingen zorgvuldig
door en stuur zo spoedig mogelijk het onderste deel naar JOHANNUS ORGELBOUW B.V. te Ede.
Nogmaals willen wij u aandacht vestigen op het feit dat veranderingen aan het orgel of ondeskundige behandeling de
garantie kunnen doen vervallen.
Technische ,"r"r"n"
Afmetingen (cm)
VOOR DE TWEE TYPEN
OPUS OPUS I OrrOEru DE VOLGENDE SpEC;FICATIES :
225 235 IMANUAALOMVANG: C - c"" (5 octaven)
Hoogte
Breedte 108 108 | ef onelOMVANG C: - f ,,, (mechetse maatvoering, 3O-tonig 132 132
Diepte
Gewicht (kg)
Orgel
Pedaal
Bank
92 92 | AANSLAG: Kerkorgeltoucher
KOPPELS: Volledige manuaal- en pedaalkoppels,
electronisch geschakeld.
8080t
;; ;; I PEDAAL: Reedschakelaars, magneet in pedaaltoetsen.
20 20 I TREN/ULANTEN: Zelfstandige tremulant-generator
Aantal Brug-eindversterkers
per manuaal.
AANSPREEKTIJDEN: Verschillend per register en
Aantal Generatoren
(toonopwekking) 5B EXTERNE AANSLUITI NGEN: Voor JOHAN NUS akoestiek
Voor JOHANNUS pijpenfronl
IMPEDANTIE VERSTERKERS:4-8 Ohm.
Aantal Zweltreden 2 ) TMPEDANTTE LUTDSPREKERS:B ohm.
VOEDI NGSSPANNING: 220 V oll AC. 50 Hz

i"/^ l7r' 'l:- ?- i
A-Quintfluit 22/3' uilkomend op Zwelwerk
I , B-ldem
C-sesquialter uitkomend op Zwelwerk
ENKELE
REGISTRATIE
SUGGESTIES
OPUS225
D-ldem
E-Trio Hoofdwerk en Zwelwerk
F-ldem
G-Quint 22/3' uitkomend op Hoofdwerk
H-PP (romantisch)
l-Dulciaan 8' uitkomend op Zwelwerk
J-ldem
K-Trompet B' uitkomend op Hoofdwerk
L-MF beginregistratie
M-Plenum
N-Forte (romantisch)
O-MF (zwel dicht)
P-FFQ-Tutti
I R-Quint 22/3 t-tilk.
lS-Romantisch
I I rr-
I L ru-
llllv-
ABcDE GHKL
o
o
M.
o
o
NOPQRSTUV
oooo
1. Contrabas 1 6'
2. Subbas 1 6'
3. Prestant 8'
4. Violon B'
5. Gedekt 8'
6. Octaaf4'
7. Mixtuur3 st
8. Bazuin I6'
9. Trompet 8'
10. Klaroen 4'
1 1. Hoofdw.-Ped.
12.Zwelw.Ped.
1 3. Prestant 8'
14. GambaB'
15. Holpijp 8'
1 6. Octaaf4'
17. Open Fluit 4'
18. Quint 2213'
19. Octaaf 2'
20. Super Quint 1 1/3'
21 .Oclaat 1'
22.Mixtuur 5 st.
23. Trompet 8'
24.Klaroen4'
25. Tremulant
26. Zwelw.-Hoofdw.
2T.GeneraalZwel
oo
o
o
ooooo-
ooo-
ooooc-
ooo-o-
-oo-
ooooo o-ooo
oo-oooo -o
o-
o- o
oo- o-
o-
o-
UU
QRS
o- o
ooo
o-
A
o
o
B
o
o
cD
o
EF
o
oo
GH
o-
-o
o-
-o
oo
IJKL o-
-o-o
oooo
o,
M
o
o
o
o
N
o
o
o
o
o
-o
oo
OP
oo
o-
oo
-o
oo
oo
-o
UV
o
ooooo-
o-o- -oo oo
oo
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o-
:
o
o
o
o-oo- o- o
ooo o
o
o
o
o
o
o
o
o
P
o
o
o
o
o
-oo
o-o
ORS
o-
o- oo
ooo
o-
o-
U-
o-
o-
ABC DE GHI KL M,N
28. Quintadeen "l 6'
29. Prestant B'
30. Celeste 8'
31. Roerfluit B' oo oooo -o
o--ooo o
o
o
.oo
U
o
32.Oclaaf 4'
33. Koppelfluit 4'
34. Quintfluit 22l3'
35. Fluit 2'
36. Sesquialter 2 st.
37. Fagot 1 6'
38. Dulciaan B'
39. Tremulant
oo
o
o
o
o
o
o
o
o
oo
oooo
:::
o
o
o
I
'lI
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I

l trt
RUIIITE V(IOR
ZELFGEKOZEN
REG I9TRAT I ES
0PUS 225
OO i
"t tr'=
s9
2t
AB FL0QR
tt,alr
lll
JKLf'IN0PQRSTUVI'lZ
tl il
I , Cont,rabas l6'
2, Subbas lt'
3, Prestant 8'
1, Violon 8'
5, Gedekt 8'
5, 0ctaaf 1'
7 , l'li xtuu n 3s t
8, Bazuin l5'
9, Tronpe[ E'
I0, Klaroen {'
I I , Hoofdu,-Ped,
12, Zuelu,-Ped,
I3, Frestan[ 8'
14, Gamba B'
15, Holpijp 8'
16, 0ctaaf 4'
I7, 0pen Fluit 4'
18, tuint 22/3'
19, 0ctaaf 2'
20, $upet Quint Il/3'
21, 0rtaaf I'
22, llixtuur 5si
23, Trompet 8'
24, Kiaruen 4'
25, Tremulant
25, Zrelt*,-Hoofdry,
27, Generaal Zrlel
28, Quintadeen l6'
29. Prestant 8'
30, Celeste 8'
31, Roerflui[ 8'
32, 0ci,aaf 1'
33, l(oppelfluit 4'
34, QuintfluLl 221?'
35. Fluit. 2'
S. icrquirltet 2st,
37. Fegot 16'
38. hrkiean 8'
3!)- Tre*lant
,@0,,
:',;',
"
A
o
o
BCOEF6H
o, lr
.o
oo
trl
OEFGH
tt
,,o
0oo
ABC
f.
C,
| ( r)
,o)
,a
G,'
6\'
A Bi t) E F G H
KL
Jl,l
tl
0PQRSTU|JI'lZN
;
o
o
0
l,
rlralr
ll
(lRSTU\,II z
r{0P
KLI.I
t