Aksa APD12E User manual

DİZEL MOTOR JENERATÖR
GRUBU MONTAJ, ÇALIŞTIRMA,
KULLANMA ve BAKIM EL KİTABI
DIESEL GENERATING SETS
INSTALATION RECOMMENDATIONS
AND OPERATIONS MANUAL
APD 12E - APD12EM

DİZEL MOTOR JENERATÖR GRUBU
KULLANIM ve BAKIM EL KİTABI
• APD 12E
• APD12EM
ÜRETİCİ FİRMA
AKSA JENERATÖR SAN.A.Ş.
Evren Mah. Camii Yolu Cad. No:5
34212 No:2 Güneşli / İSTANBUL
T: + 90 212 478 66 66
F: + 90 212 657 55 16
[email protected]
YETKILI SERVIS
AKSA SERVIS & YEDEK PARÇA
Muratbey Beldesi, Güney Girisi Caddesi
No: 8 34540 Çatalca / İSTANBUL
T: [phone]
F: +90 2I2 887 10 20
[email protected]

SAYIN AKSA JENERATÖR KULLANICISI;
Öncelikle, Aksa Jeneratör’ ü seçtiginiz için tesekkür ederiz.
Bu Kullanma ve Bakım El kitabı sizlere Aksa jeneratör sistemini tanıtmak amacıyla hazırlanmıs ve gelistirilmistir.
Bu kitap jeneratörün yerlesimi, çalıstırılması ve bakımı hakkında genel bilgiler vermektedir.
Ayrıca almıs oldugunuz jeneratörle ilgili genel bilgiler, tablolar ve semalarda verilmistir.
Genel emniyet tedbirlerini almadan jeneratörünüzü asla çalıstırmayınız, bakım ve onarımını yapmayınız.
Kitapta verilmis olan talimatlara uydugunuz takdirde jeneratörü sorunsuz kullanabileceksiniz.
Aksa önceden haber vermeden kullanım kitabında yapacagı degisiklik hakkını saklı tutar.

1. Giriş ............................................................................................................................................ 1
1.1. Dizel Jeneratör Grubu ve Standart Donanımları................................................................................ 1
1.2. Jeneratörün Teslim Alınması........................................................................................................................... 1
1.3. Müşterinin Yapacağı Montajlar...................................................................................................................... 2
1.4. Jeneratörü Çalıştıracak, Ayar, Bakım veya Onarım Yapacak Elemanlar.................................. 2
1.5. Çevre Koruma Önlemleri................................................................................................................................ 2
1.6. Enerji Tüketimi Açısından Jeneratörü Verimli Kullanma.................................................................. 3
2. GARANTİ, SERVİS ve ÜRÜN KULLANIM ÖMRÜ......................................................... 3
3. DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR ..................................................................... 4
3.1. Genel........................................................................................................................................................................... 4
3.2. Yerleşim, Taşıma ve Çekme........................................................................................................................... 4
3.3. Yangın ve Patlama................................................................................................................................................ 4
3.4. Mekanik...................................................................................................................................................................... 5
3.5. Kimyasal...................................................................................................................................................................... 5
3.6. Gürültü ....................................................................................................................................................................... 5
3.7. Elektriksel................................................................................................................................................................... 5
3.8. Elektriksel Çarpmalara Karşı İlk Yardım.................................................................................................... 6
4. JENERATÖR TARİFİ VE PARÇALARI................................................................................ 7
4.1. Genel Tanım.......................................................................................................................................................... 7
4.2. Jeneratör Ana Parçaları...................................................................................................................................... 7
4.3. Dizel Motor.............................................................................................................................................................. 8
4.4. Motor Elektrik Sistemi........................................................................................................................................ 8
4.5. Soğutma Sistemi.................................................................................................................................................... 8
4.6. Alternatör.................................................................................................................................................................. 8
4.7. Şase ve Yakıt Tankı.............................................................................................................................................. 8
4.8. Titreşim İzolatörleri.............................................................................................................................................. 8
4.9. Susturucu ve Egzoz Sistemi............................................................................................................................. 8
4.10. Kontrol Sistemi....................................................................................................................................................... 8
5. TEKNİK ÖZELLİKLER ve BİLGİLER................................................................................... 9
6. MONTAJ.................................................................................................................................... 9
6.1. Jeneratörün Taşınması........................................................................................................................................ 9
6.2. Jeneratör Yerleşimi ve Yerinin Seçimi....................................................................................................... 9
6.3. Oda Yerleşimini..................................................................................................................................................... 10
6.4. Yük Bağlantıları....................................................................................................................................................... 11
7. ÇALIŞTIRMA İÇİN HAZIRLIK............................................................................................. 12
7.1. Yakıt Seçimi ve Kullanımı.................................................................................................................................. 12
7.2. Motor Yağının kontrolü ve doldurulması................................................................................................ 12
7.3. Motor Soğutma Sıvısı Kontrolü ve Doldurulması............................................................................... 13
7.4. Jeneratör Setinin Kontrolü............................................................................................................................... 13
8. JENERATÖR SETİNİ BAŞLATMAK ve ÇALIŞTIRMAK ................................................. 13

8.1. Manüel Pozisyonunda Başlatma.................................................................................................................... 13
8.2. Otomatik Pozisyonda Başlatma.................................................................................................................... 13
8.3. İşletme Sırasındaki Kontroller......................................................................................................................... 14
8.4. Yük Uygulaması...................................................................................................................................................... 14
8.5. Jeneratör Setini Durdurma.............................................................................................................................. 14
9. OTOMATİK JENERATÖR KONTROL SİSTEMİ............................................................. 14
9.1. P452 Otomatik Kontrol Panosu Özelliklerİ........................................................................................... 14
9.2. İkonlar ve LCD tanımlaması............................................................................................................................ 16
9.3. Alarm Göstergeleri.............................................................................................................................................. 18
10. JENERATÖR BAKIMI ............................................................................................................. 19
11. DİZEL MOTOR ARIZALARI VE GİDERİLMESİ............................................................... 20
12. DEPOLAMA.............................................................................................................................. 22
12.1. Dizel Motorun Depolanması.......................................................................................................................... 22
12.2. Alternatörün Depolanması.............................................................................................................................. 22
12.3. Akünün Depolanması......................................................................................................................................... 22
13. KULLANIM HATALARINA İLİŞKİN UYARILAR KULLANICININ DİKKAT ETMESİ
GEREKEN HUSUSLAR........................................................................................................... 22
14. MÜŞTERİNİN SORUMLULUKLARI ................................................................................... 23
EKLER
-KONTROL VE TRANSFER PANOLARI DEVRE ŞEMALARI
-AKSA JENERATÖR YETKİLİ SERVİS NOKTALARI
-AKSA JENERATÖR YURTDIŞI SATIŞ NOKTALARI
-AKSA JENERATÖR UYGUNLUK BEYANI
-GARANTİ BELGELERİ

1
1. GİRİŞ
Aksa Jeneratörler; soğutma suyu ve antifrizi, yakıt, yağ-
lama yağı ve şarjlı akünün sağlanması durumunda, götü-
rüldüğü yerde hemen devreye verilecek şekilde dizayn
edilmiştir. Uzun yılların verdiği deneyim ile AKSA, ve-
rimli, güvenilir ve kaliteli jeneratörler üretir.
Bu montaj, kullanma ve bakım el kitabı, kullanıcının
jeneratörü kolayca kullanması ve bakımını yapmasına
yardım amacıyla hazırlanmıştır. Onarım kitabı değildir.
Bu kitapta verilen tavsiye ve kurallara uyulması halinde
jeneratör uzun süre maksimum performans ve verimde
çalışacaktır. Bu nedenle aşağıda yazılı tavsiyelere uyul-
ması uygun olacaktır.
1. Kirli ve tozlu ortamda jeneratörün düzenli çalışma-
sını sağlamak amacıyla daha sık bakım yapmaya dikkat
edilmelidir.
2. Her zaman ayarlar ve onarımlar, bu işi yapmak için
yetkili ve eğitimli bir kişi tarafından yapılmalıdır.
3. Her jeneratör, şase üzerine yapıştırılmış etiket üze-
rinde gösterilen bir model ve seri numarasına sahiptir.
Ayrıca bu etiket üzerinde jeneratörün imalat tarihi, geri-
limi, akımı, kVA cinsinden gücü, frekansı, güç faktörü ve
ağırlığı verilmiştir. Bu etiket bilgileri yedek parça siparişi,
garantinin işlemesi veya servis sağlanması için gereklidir.
4. Tavsiye edilen yağlama yağı, soğutma suyu ve yakıtın
kullanılması.
5. Aksa yetkili servislerinin kullanılması.
6. Tavsiye edilen emniyet ve montajla ilgili tedbirlerin
alınması.
7. Dizel jeneratör grupları TS ISO 8528 standartlarına
uygun olarak üretimi yapılmaktadır.
8. AAP12000E ve AAP12000E3 grup açık alanda kul-
lanım için tasarlanmamıştır. Yağmura karşı korumak için
tesis edilen bir sundurma altında ya da karkas yapılarda
gürültü yalıtımı uygun veya yeterli olmayacağı için grup
bu şartlarda kullanılmamalıdır.
Şekil 1.1. AKSA Jeneratör Grup Etiketi
Herhangi bir ihtiyaç durumunda Aksa Servis ve Yedek
Parça Şirketi ve yetkili bayisini arayınız.
1.1.Dizel Jeneratör Grubu ve Standart Donanımları
Dizel jeneratör grubu, standart donanımları ile birlikte
fabrika çıkışı kamyon üstü teslim edilirler. Açık portatif
tip ve kabinli tip olarak üretilen jeneratörlerde, dona-
nım özellikleri aşağıda verilmiştir.
Jeneratör ile verilen donanımlar;
• Titreşim önleyici takozlarla şasesine montajı yapılmış;
dizel motor ve alternatör.
• Dizel motora montajlı radyatör ve soğutma fanı. Şa-
seye entegre edilmiş yakıt tankı.
• Yakıt hortumları.
• Start aküsü, sehpası ve bağlantı kabloları.
• Jeneratör grubu üzerine montajı yapılmamış endüstri-
yel tip egzoz susturucusu.
• Açık portatif tip için hareket ettirilebilmesi için te-
kerler.
• Kabinli tip ile berber otomatik kontrol panosu.
Jeneratör seti çalışmak için hazırdır. Müşteri tarafından
jeneratör grubuna yağlama yağı, soğutma sıvısı, yakıt
ikmalleri yapıldığında ve güç kabloları temini ve bağlan-
tıları yapıldığında jeneratör grubu çalışmaya hazırlanmış
olur.
Yük çıkışı açık set gruplarda priz vasıtası ile olur. Kabinli
gruplar da kabin içindeki kontrol panosun da bulunan
klemense giriş ile yapılır. Jeneratörün ilk devreye veril-
me işlemi; garanti işleminin geçerli olması için, Aksa yet-
kili servisinin start işlemini yapması gerekir. Aksa servis
elemanları tarafından tüm bağlantılar kontrol edildikten
sonra jeneratör çalıştırılır, sistem kontrolleri yapılır ve
müşteriye teslim edilir.
1.2. Jeneratörün Teslim Alınması
Jeneratörünüzü teslim aldığınızda cihazın tam ve iyi du-
rumda olduğunu kontrol ediniz. Jeneratörün dikkatle
taşınması gerekir. Cihaz hemen kullanılmayacaksa, zarar
görmeyeceği bir depoya, uygun bir şekilde konulabilir.
ÖNEMLİ: Teslimat sırasında herhangi bir eksiklik veya
hasar tespit edilirse teslimatı yapan kişiye bütün hasarla-
rı nakliye makbuzu üzerine not ettiriniz ve imzasını attı-
rınız. Eğer kayıp veya hasarlı malzeme teslimattan sonra
fark edilirse hasarlı malzemeleri ayırınız ve nakliyeci ile
şikâyet prosedürleri için temasa geçiniz. Kayıp ve hasarlı
parçalar garanti kapsamında değildir.

2
1.3. Müşterinin Yapacağı Montajlar
Fabrika çıkışı kamyon üstü teslim edilen jeneratör grubu
ve donanımlarının nakliye ve montaj sorumluluğu müş-
teri tarafından yerine getirilir.
Müşteri talebine bağlı olarak firmamız ve yetkili bayileri
montaj keşfini yaptıktan sonra, jeneratörün müşteri sis-
temini besleyecek şekilde anahtar teslimi hizmet işi için
teklifini ayrıca vermektedir.
Jeneratör grubunu taşıyacak, yerine koyacak ve monta-
jını yapacak elemanların, bu konuları bilen, eğitim almış,
tecrübeli ve yetkili olması gerekir. Aksa yetkili servisleri,
uygun jeneratör montajının yapılması için gözetmenlik
(süpervizör) hizmetlerini ayrıca vermektedirler.
Jeneratörün devreye verilmesi için müşterinin yapması
ve uzman elemanlara yaptırması gereken işler;
• Jeneratör odasının ve zemininin 6. Bölümde belirtil-
diği şekilde hazırlanması, inşaat işinin gerçekleştirilmesi.
• Egzoz gazının kapalı alandan dışarı atılması için gere-
ken malzemelerin temin edilmesi ve uzman elemanlara
montajının yaptırılması.
• Havalandırma kanalları, körüklü branda, panjurların
temini ve uzman elemanlara montajının yaptırılması.
• Yakıt sisteminin ilgili yönetmeliklere göre uzman ele-
manlara yaptırılması.
• Yangına karşı koruyucu donanımların sağlanması.
• Güç ve kumanda kablolarının uygun kesitte temin
edilmesi ve uzman elemanlara tesisatının yaptırılması.
• Müşteri dağıtım panosunda jeneratörden beslenecek
yükleri ayırma işleminin uzman elemana yaptırılması.
• Montaj kitabında belirtildiği şekilde soğutma suyu, an-
tifriz, yağlama yağı ve yakıtın temin edilmesi.
Yukarıda yazılı işlemler gerçekleştirildikten sonra Aksa
yetkili servisine devreye verme işlemi için haber verilir.
Jeneratör grubu, Aksa yetkili servisleri tarafından tüm
montaj kontrolleri yapıldıktan sonra, çalıştırılır ve dev-
reye verilmesi işlemi yerine getirilir. Jeneratör grubu
müşteri yükleri ile tecrübe edilir ve teslim formu ile
teslim edilir.
1.4. Jeneratörü Çalıştıracak, Ayar, Bakım veya Ona-
rım Yapacak Elemanların Özellikleri
Jeneratör grubu sadece eğitim almış ve yetkili kişi tara-
fından çalıştırılmalı.
Aksa jeneratör cihazları üzerinde çalıştırma, ayar, bakım
veya onarım yapacak elemanların doğru yetenekte se-
çilmiş olması gerekir. İşin her bir türü için, uygun eğitimi
almış ve beceriye sahip, görevlendirilecek operatörlerin
seçilmesi gerekir. Aksa yetkili servislerinde ilgili işlemleri
yapacak elemanlar mevcuttur.
Yetenek seviyesi 1: Operatör
Operatör; tüm yönleri ile grubu çalıştırma ile ilişkili bu-
tonları ve emniyet durumları hakkında eğitim almış ve
konuları bilen kişidir.
Yetenek seviyesi 2: Motor teknisyeni
Motor teknisyeni; operatör gibi jeneratörün çalıştırıl-
ması ile ilgili eğitim almıştır. İlaveten, motor teknisyeni;
motor manüelinde tarif edildiği şekilde motor onarım
ve bakım eğitimini almıştır. Motor teknisyeni, elektrikle
çalışan (enerjili) cihazlar üzerinde çalışma yapamaz.
Yetenek seviyesi 3: Elektrik teknisyeni
Elektrik teknisyeni; her ikisi operatör ve motor teknis-
yeninin yeterliliğine sahiptir. İlaveten elektrik teknisye-
ni, elektrik arızalarını onarabilir. Buna çalışan (enerjili)
elektrikli cihazlar dahil çalışma yapabilir.
Yetenek seviyesi 4: Uzman
Yetenekli uzman; üretici veya onun bayisi tarafından
karmaşık onarımlar veya cihaz üzerinde değişiklik yap-
mak için gönderilir.
Yetkisiz elemanların jeneratör grubuna müdahale et-
mesine izin vermeyiniz. Üreticinin yazılı izni alınmadan
yapılan değişiklikler, ilaveler veya dönüştürmeler ya-
pılması ve orijinal olmayan parçaların kullanılmasından
doğacak hasarlardan, üretici sorumluluk kabul etmez.
1.5. Çevre Koruma Önlemleri;
Çevreyi rahatsız etmemek ve gürültü kirliliğine neden
olmamak için jeneratörü çalıştıracağınız yeri seçerken
dikkatli olunuz. Jeneratörü olabildiğince çevreyi daha
az rahatsız edeceği, sesin yankı yapmayacağı yerlerde
kullanınız. Eğer böyle bir ortam sağlanamıyorsa jene-
ratör odasına ses yalıtımı yapılabilir. Ayrıca özel egzoz
susturucusu kullanılabilir.
Motorun yağını yere ya da atık su kanalına değil uygun
bir kaba boşaltınız ve biriktiriniz. Yağ tedarik firmasın-
dan atık yağların toplanması hakkında bilgi alınız ve ilgili
yere teslimini sağlayınız. Petrol türevlerinin (yağ, yakıt)

3
doğaya karışması engellenmelidir.
Toprak, akarsu ve deniz ile teması durumunda toprak,
akarsu ve deniz kullanılamaz duruma gelmektedir.
Jeneratörün ağaçlık veya çalılık bir alanda kullanılma-
sı halinde yangın tehlikesi olabilir. Bunu önlemek için
gerekli önlemler alınmalı, Jeneratörün çevresi dikkatle
temizlenmelidir.
Kullanım zamanı dolmuş veya hasar gören aküleri, akü
tedarikçinize teslim ediniz. Akülerin geri dönüşümü
yapılabilmekte ve zehirli atıkların; asit, kurşun gibi mad-
delerin doğaya karışması engellenmelidir.
1.6. Enerji tüketimi açısından jeneratörü verimli kul-
lanma;
Yakıt tüketiminin (enerji tüketiminin) verimli olması:
• Jeneratör havalandırmasının kılavuzda tavsiye edildiği
şekilde yapılması.
• Jeneratör rutin bakımlarının zamanında yapılması.
• Jeneratörün aşırı yükte kullanılmaması, daha uzun
ömürlü olmasını sağlayacaktır.
• Aşınan parçaların (segman, gömlek, piston, yatak) ye-
nisi ile değiştirilmesi.
• Dizel motorun enjektörlerinin temiz ve ayarının ya-
pılmış olması.
• Hava filtresinin temiz olması.
• Motorun supap ayarlarının zamanında yapılması.
• Jeneratörün düşük yükte kullanılması, yakıt tüketimini
artıracağından, verimi düşecektir.
• Müşteri yüklerinde kullanılan lambaların tasarruflu tip,
fan ve pompaların bakımlı olması.
Yukarıda yazılı özelliklerin yerine getirilmesi durumun-
da, yakıt tüketiminin verimli ve enerjinin verimli kullanıl-
masını sağlayacaktır.
2. GARANTİ, SERVİS VE ÜRÜN KULLANIM ÖMRÜ
Bu kılavuzda belirtilen esaslara uyulması koşuluyla jene-
ratörünüz malzeme ve imalat hatalarına karşı (2) iki yıl
Aksa Jeneratör garantisindedir.
Garanti süresi, ilgili yasalar gereği satışla birlikte başlar.
Garanti Belgesi jeneratörünüzle birlikte, satışı yapan
Aksa Jeneratör bayisi tarafından doldurulup, kaşe basıla-
cak ve size verilecektir. Lütfen Garanti Belgenizi, garanti
süresi içinde, yetkili servisin garanti işlemini yapabilmesi
için saklayınız ve servis tarafından istendiğinde gösteri-
niz. Garanti koşulları Garanti Belgesi üzerinde açıklan-
mıştır.
Jeneratörler için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca belirti-
len minimum kullanım ömrü (10) on yıldır. Satıcı firma-
lar bu süre içerisinde cihazın yedek parçasını ve servisini
ücreti karşılığında sağlar.
Aksa Jeneratör yetkili servis listesini www.aksa.com.tr
adresinde bulabilirsiniz.
GARANTİ HAKKINDA;
AKSA ÜRÜNLERİ ÜZERİNDE GARANTİ ELDE ET-
MEK İÇİN SATIN ALMA MAKBUZ KANITINIZI SAK-
LAYINIZ.
EĞER GARANTİ SERVİSİNİN TALEP EDİLDİĞİ ZA-
MANDA İLK SATIN ALMA TARİHİNİN KANITINI
TEDARİK EDEMİYORSANIZ GARANTİ TARİHİNİ
BELİRLEMEK İÇİN ÜRÜNÜN ÜRETİM TARİHİ KUL-
LANILACAKTIR.
Herhangi bir Aksa Yetkili Bayi tarafından garanti servi-
si ve tamiri yapılabilir. Garanti tamirlerinin çoğu rutin
olarak yapılır, fakat bazen garanti servisi talebi uygun
olmayabilir. Örneğin kötü kullanma, rutin bakımın eksik-
liği, sevkiyat, yükleme-boşaltma, depolama veya uygun
olmayan kurulum sonucunda teçhizat hasar görmüşse
garanti servisi uygulanmaz. Aynı şekilde, teçhizat üze-
rindeki seri numarası ve üretim tarihi sökülmüşse veya
teçhizat üzerinde değişiklik veya modifikasyon yapılmış-
sa garanti hükümsüzdür. Garanti periyodu süresince
Yetkili Bayi Servisi istendiğinde muayene yapar, normal
kullanım veya hizmet altında kusurlu bulunan herhangi
bir parçayı tamir eder veya değiştirir.
Bu garanti aşağıdaki tamir ve teçhizatı kapsamaz:
• Normal Aşınma: Dizel motorlar, bütün mekanik ay-
gıtlar gibi, iyi hizmet vermeleri için periyodik olarak de-
ğişecek parçalara ve servise ihtiyaç duyarlar. Bu garanti,
normal kullanılan, bir parçanın veya teçhizatın, aşınması,
ömrünü tüketmesi hali için geçerli değildir.
• Kurulum ve Bakım: Bu garanti, uygunsuz veya yetkisiz
kurulum veya değiştirme ve modifikasyon, kötü kulla-
nım, ihmal, kaza, aşırı yükleme, aşırı hız, uygunsuz bakım,
tamir veya depolama ve bunun gibi kanaatimizce per-
formansını ve güvenirliğini aksi yönde etkilemeye maruz

4
kalmış teçhizat veya parçalara uygulanmaz. Bu garanti,
ayarlamalar, yakıt sistemi temizliği ve engel (kimyasal,
kir, karbon, kireç vs den kaynaklanan) gibi normal bakı-
mı da kapsamaz.
•Diğer Hariç Tutmalar: Bu garanti, aşınan parçaları,
örneğin motor yağı, o-ringler, filtreler, sigortalar, veya
enjektörler vs, veya kazalar, kötü muamele, modifikas-
yonlar, değiştirmeler veya uygun olmayan servis veya
donma veya kimyasal bozulmalardan kaynaklanan hasar
veya arızalar garanti kapsamı dışında hariç bırakır. Bu
garanti, üreticinin kontrolü dışındaki doğal afet ve diğer
mücbir sebeplerden kaynaklanan hataları kapsamaz.
Ayrıca kullanılmış, ıslah edilmiş ve gösteri teçhizatı ola-
rak kullanılmış, teçhizat kapsam dışındadır.
3. DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
3.1. Genel
Jeneratör doğru kullanılması halinde tamamen güvenli
olacak şekilde tasarlanmıştır. Bununla birlikte güvenlik
sorumluluğu jeneratörü kuran, işleten ve bakımını ya-
pan kişilere aittir. Eğer belirtilen güvenlik önlemleri uy-
gulanmış ise kaza ihtimali çok azdır. Herhangi bir teknik
operasyon veya işlem yapmadan önce gerekli emniyeti
sağlamak operasyon veya işlemi yapan kişiye aittir. Je-
neratör yalnızca yetkili ve eğitimli kişiler tarafından ça-
lıştırılabilir.
Uyarılar
• Jeneratöre bakım yapmadan veya jeneratörü çalıştır-
madan önce kitaptaki tüm uyarıları okuyunuz ve an-
layınız.
• Bu kitaptaki prosedür, talimat ve güvenlik önlemleri-
ne uyulmaması halinde kaza ve yaralanmaların artması
muhtemeldir. • Bilinen emniyetsiz bir durumda jenera-
törü asla çalıştırmayınız. • Eğer jeneratörde emniyetsiz
bir durum var ise, tehlike uyarısı koyunuz ve akünün
negatif (-) kutbunun bağlantısını keserek bu olumsuz
durum düzeltilene kadar jeneratörün çalışmasını engel-
leyiniz.
• Jeneratöre bakım veya temizlik yapmadan önce akü-
nün negatif (-) kutbunun bağlantısını kesiniz.
• Jeneratör standartlara uygun şekilde kurulmalı ve ça-
lıştırılmalıdır.
3.2. Yerleşim, Taşıma ve Çekme
Kitapta 6. Bölüm jeneratörün yerleştirilmesi, taşınması
ve çekilmesi konularını kapsamaktadır. Jeneratörü taşı-
madan, kaldırmadan, yerleştirmeden önce bu bölümü
okuyunuz. Aşağıdaki emniyet tedbirlerini dikkate alınız.
Uyarılar
• Elektriksel bağlantıları, ilgili standartlara uygun şekilde
yapınız. Bu standartlara topraklama ve toprak hataları
dahildir.
• Jeneratörler için yapılan yakıt depolama sistemlerinin
ilgili kodlara, standartlara ve diğer gereklere uygun şe-
kilde kurulduğundan emin olunuz.
• Motor egzoz gazları personel için tehlikelidir. Kapalı
mahallerde bulunan bütün jeneratörlerin egzoz gaz-
ları ilgili standartlara uygun sızdırmaz siyah borular ile
dışarıya atılmalıdır. Sıcak egzoz susturucusu ve egzoz
boruları yanabilecek maddelerin teması ve personelin
dokunmasına karşı korunmalıdır. Egzoz gazının tehlike-
siz olarak dışarı atılmasını sağlayınız.
• Jeneratörü, alternatör ve motor kaldır-
ma halkalarını kullanarak kaldırmayınız.
Jeneratörü kaldırmak için şasede bulunan
kaldırma noktalarını kullanınız.
• Kaldırma araçları ve destek yapılarının
sağlam ve jeneratörü taşıyabilecek kapasitede olduğun-
dan emin olunuz.
• Jeneratör kaldırıldığı zaman, tüm personel jeneratör
etrafından uzak tutulmalıdır.
• Römorklu jeneratörü çekerken tüm trafik kuralları-
na, standartlara ve diğer düzenlemelere dikkat ediniz.
Bunların içinde yönetmeliklerde açıkça belirtilen gerekli
donanımlar ve hız sınırları da vardır.
• Personelin mobil jeneratör üzerinde seyahat etmesi-
ne izin vermeyiniz. Personelin, çekme demiri üzerinde
veya mobil jeneratör ile çekici araç arasında durmasına
izin vermeyiniz.
• Özel olarak tasarlanmadıkça jeneratörü tehlikeli ola-
rak sınıflandırılan bir çevrede kurmayınız ve çalıştırma-
yınız.
3.3. Yangın ve Patlama
Jeneratörün bir parçası olan yakıt tutuşabilir ve patlaya-
bilir. Bu maddelerin depolanmasında uygun önlemlerin
alınması, yangın ve patlama riskini azaltır. BC ve ABC

5
sınıfı yangın söndürücüler el artında bulundurulmalıdır.
Personel bunların nasıl kullanıldığını bilmelidir.
Uyarılar
• Jeneratör odasını uygun şekilde havalandırınız.
• Jeneratörü, jeneratör odası ve zeminini
temiz tutunuz.
• Yakıt, yağ, akü elektroliti veya soğutma suyunun et-
rafa dökülmesi durumunda, dökülen yeri derhal temiz-
leyiniz.
• Yanıcı sıvıları motorun yakınında bulun-
durmayınız. Yakıtın etrafında alev, kıvılcım,
sigara içmek gibi yanmaya sebebiyet ve-
rebilecek olaylara izin vermeyiniz.
• Akü bağlantısını yapmadan veya akü bağlantısını sök-
meden önce akü şarj cihazının beslemesini kesiniz.
• Ark olayından kaçınmak için topraklanmış iletken nes-
neleri terminaller gibi elektriğe maruz kalan bölgeler-
den uzak tutunuz. Kıvılcım veya ark, yakıtı tutuşturabilir.
•Motor çalışıyor iken yakıt tankını doldurmaktan kaçı-
nınız.
• Yakıt sisteminde yakıt sızıntısı varsa jeneratörü çalıştır-
mayınız. • Herhangi bir yangın anında personelin kolay
çıkışı için acil çıkış kapısı olmalıdır.
3.4. Mekanik
Jeneratör; hareketli parçalardan korunmak için muha-
fazalarıyla birlikte dizayn edilmiştir. Buna rağmen jene-
ratör mahallinde çalışırken diğer mekanik tehlikelerden
personeli ve cihazlan korumak için önlem alınmalıdır.
Uyarılar
• Emniyet muhafazaları çıkarılmış
halde jeneratörü çalıştırmayınız.
• Jeneratör çalışıyorken bakım
yapmak
veya başka bir sebepten dolayı emniyet
muhafazasının yanına veya altına ulaşmaya çalışmayınız.
• El, kol, uzun saçlar; sarkan elbise parçalan ve takılan
hareketli parçalardan uzak tutunuz.
Dikkat!
Bazı hareketli parçalar açık bir şe-
kilde görülmemektedir. Jeneratör
odasıvar ise kapısını kapalı ve kilitli
tutunuz.
Sıcak yakıt, sıcak soğutma suyu, sıcak egzoz dumanı,
sıcak yüzeyler ve keskin köşelere temastan kaçınınız.
Jeneratör mahallinde çalışırken eldiven, şapka ve ko-
ruyucu elbise giyiniz. Soğutma suyu soğuyana kadar
radyatör dolum kapağını açmayınız.
Radyatör kapağını tamamen açma-
dan önce yüksek buhar basıncının
azalması için kapağı yavaş yavaş
gevşetiniz.
3.5 Kimyasal
Jeneratörde kullanılan yağlar; yakıtlar; soğutma sulan ve
akü elektrolitleri endüstriyel tiptir. Uygun kullanılmazla-
ra personele zarar verebilirler.
Uyarılar
• Yakıtı, yağı, soğutma suyunu ve akü
elektrolitini deri ile temas ettirmeyi-
niz ve yutmayınız. Eğer kazayla yutu-
lur ise tıbbi tedavi için derhal yardım
isteyiniz.
Eğer yakıt yutulmuş ise kusturmayınız. Deri ile temas
halinde temas bölgesini sabunlu su ile yıkayınız.
• Yakıt veya yağ bulaşmış elbise giymeyiniz.
• Aküyü hazırlarken aside dayanıklı bir önlük yüz mas-
kesi ve koruyucu gözlük takınız.
• Deriye veya elbiseye akü elektrolitinin dökülmesi
durumunda dökülen yeri bol miktarda basınçlı su ile
hemen temizleyiniz.
3.6 Gürültü;
Ses izolasyon kabini ile donatılmamış
jeneratörlerin ses şiddeti 105 dBA
dan fazladır 85 dBA dan fazla ses şid-
detine uzun süreli maruz kalma, işitme
için tehlikelidir.
Uyarılar
Jeneratör mahallinde çalışırken kulaklık takınız.
3.7 Elektriksel
Elektrikli cihazların etkili ve emniyetli çalışması, bu ci-
hazların doğru bir şekilde yerleştirilmesi, kullanılması ve
bakımının yapılması ile sağlanır.

6
Uyarılar
• Jeneratörün yüke bağlantısı, bu ko-
nuda eğitimli ve kalifiye olan yetkili
bir elektrikçi tarafından, ilgili elektrik
kodlarına ve standartlarına uygun bir
şekilde yapılmalıdır.
• Jeneratörü çalıştırmadan önce (buna portatif jenera-
törler de dahil) jeneratörün topraklamasının yapıldığın-
dan emin olunuz. • Jeneratöre yük bağlantısı yapmadan
veya yük bağlantısını sökmeden önce jeneratörün çalış-
masını durdurunuz.
• Islak veya sulu bir zeminde duruyor iken yük bağ-
lantısını yapmaya veya yük bağlantısını kesmeye kalkış-
mayınız.
• Jeneratör üzerindeki iletkenlere, bağlantı kablolarına
ve elektrikli parçalara vücudunuzun herhangi bir kısmı
ile veya izole edilmemiş herhangi bir nesne ile temas
etmeyiniz.
• Yük bağlantısı yapıldıktan sonra veya yük bağlantısı
söküldükten sonra yük terminal kapağını yerine takınız.
Kapak emniyetli bir şekilde yerine takılmadıkça jenera-
törü çalıştırmayınız.
• Jeneratörü gücüne ve elektrik karakteristiklerine uy-
gun yüklere ve elektrik sistemlerine bağlayınız.
• Tüm elektrikli ekipmanları temiz ve kuru tutunuz İzo-
lasyonun aşındığı, çatladığı ve kırıldığı yerlerdeki elektrik
tertibatını
yenileyiniz. Aşınmış, paslanmış ve rengi gitmiş olan ter-
minalleri yenileyiniz.
• Terminalleri temiz ve bağlantıları sıkı tutunuz.
• Tüm bağlantıları ve boştaki kabloları izole ediniz.
• Elektrik yangınlarında BC veya ABC sınıfı yangın sön-
dürücüler kullanınız.
3.8. Elektrik çarpmalarına karşı ilk yardım
Uyarılar
• Elektrik çarpmasına maruz kalmış kişiye, elektrik kay-
nağını devre dışı etmeden önce çıplak elle dokunma-
yınız.
• Eğer mümkünse elektrik kaynağını devre dışı ediniz.
• Bu mümkün değil ise elektrik fişini çekiniz veya elekt-
rik kablosunu elektriğe maruz kalan kişiden uzaklaştı-
rınız.
• Eğer bunlar da mümkün değil ise, kuru yalıtkan mad-
de üzerinde durunuz ve tercihen kuru tahta gibi yalıt-
kan bir madde kullanarak, elektriğe maruz kalan kişiyi
iletkenden uzaklaştırınız.
• Eğer kazazede nefes alıyor ise, kazazedeyi aşağıda ta-
nımlandığı gibi iyileşme pozisyonuna getiriniz.
• Eğer elektriğe maruz kalan kişi bilincini kaybetmiş ise,
ayıltmak için aşağıdaki işlemleri uygulayınız:
Solunum Yolunu Açmak
• Kazazedenin başını geriye doğru eği-
niz ve çenesini yukarı kaldırınız.
• Kazazedenin ağzına veya boğazına
kaçmış olabilecek takma diş, sakız, si-
gara gibi nesneleri çıkarınız.
Nefes alma
• Kazazedenin nefes alıp almadığını, görerek dinleyerek
ve hissederek kontrol ediniz.
Kan Dolaşımı
• Kazazedenin boynundan nabzını kontrol ediniz.
Eğer Nefes Alamıyor fakat Nabız Var ise
• Kazazedenin burnunu sıkıca kapatı-
nız.
• Derin nefes alarak dudaklarınızı ka-
zazedenin dudakları ile birleştiriniz.
• Göğüs kafesinin yükseldiğini gözleyerek ağzından ya-
vaşça üfleyiniz. Sonra üflemeyi bırakarak göğüs kafesinin
tamamen inmesine izin veriniz.
• Kazazedeye dakikada ortalama 10 defa nefes veriniz.
• Eğer yardım çağırmak için kazazede
yalnız bırakılacaksa, 10 defa nefes ve-
rerek kısa zamanda geri dönünüz ve
nefes verme işlemine devam ediniz.
• Her 10 nefes verme işleminden sonra nabzı kontrol
ediniz.
• Nefes alıp vermeye başladığı anda kazazedeyi iyileş-
me pozisyonuna getiriniz.
Nefes Alamıyor ve Nabız Yok ise
• Tıbbi yandım isteyin veya en yakın
sağlık kuruluşunu arayınız.
• Kazazedeye iki defa nefes verin ve
aşağıdaki gibi kalp masajına başlayın.

7
• Göğüs kafesinin birleşme yerinden 2 parmak yukarıya
avuç içini yerleştiriniz.
• Diğer elinizi de parmaklarınızı
kilitleyerek yerleştiriniz.
• Kollarınızı dik tutarak dakikada 15
defa 4-5 cm aşağı doğru bastırınız.
• Tıbbi yardım gelene kadar 2 nefes verme ve 15 kalp
masajı işlemini tekrar ediniz.
• Eğer kazazedenin durumunda düzel-
me görülürse, nabzını kontrol ederek
nefes vermeye devam ediniz. Her 10
nefes verme işleminden sonra nabzını
kontrol ediniz.
• Nefes alıp vermeye başladığı anda kazazedeyi, iyileş-
me pozisyonuna getiriniz.
İyileşme Pozisyonu
• Kazazedeyi yan yatırınız. Solunum
yolunun açık olmasını sağlamak için
çenesi ileriye doğru bakacak şekilde
başını eğik tutunuz.
• Kazazedenin öne veya arkaya doğru yuvarlanmama-
sını sağlayınız.
• Nefes alıp vermesini ve nabzını düzenli bir şekilde
kontrol ediniz. Eğer ikisinden biri durursa yukarıdaki iş-
lemleri tekrarlayınız.
Uyarılar
Kazazedenin bilinci tekrar yerine gelene kadar; su gibi
sıvılar vermeyiniz.
4. JENERATÖR TARİFİ VE PARÇALARI
4.1. Genel Tanım
Dizel jeneratör grupları; elektriksel güç üretimi için ba-
ğımsız ünitelerdir, basit anlatımla, bir dizel motor tara-
fından döndürülen, sabit voltajlı senkron jeneratörden
oluşur.
Gruplar iki ana amaç için kullanılır:
a - Sürekli hizmet amaçlı jeneratör grupları,
Elektrik enerjisinin bulunmadığı yerlerde elektrikli ci-
hazlar için enerji sağlamada kullanılır. Aksa A2CRX08
motorlu jeneratör setleri sürekli kullanıma uygun de-
ğillerdir.
b - Yedek hizmet amaçlı jeneratör grupları,
Şebeke enerjisi arızalandığında yedek güç olarak kulla-
nılır. Finansal zarar veya kişileri veya malzemeyi ciddi
sıkıntıya sokacak (hastanelerde, endüstriyel işletmeler-
de, yaşam alanlarında) veya aşırı enerji taleplerini karşı-
lamak, için kullanılır.
Uygulamaya göre gruplar ikiye bölünmüştür.
- Karada kullanım için jeneratör grubu,
- Denizde kullanım için jeneratör grubu
Karada kullanılan jeneratör grupları ikisinden biri olabilir:
- Sabit tip veya,
- Seyyar tip,
Bu iki tip jeneratör gruplarını, geniş güç aralığında, her
türlü işletme ihtiyacı için temin etmek mümkündür.
1- Manüel kontrollü jeneratör grupları,
2- Otomatik işletim sistemli jeneratör grupları,
Aksa Jeneratör, yüksek kalite ve güven sağlamak ama-
cıyla bir bütün olarak dizayn edilmiştir. Aşağıdaki şekil
de tipik bir jeneratörün ana parçalarını göstermektedir.
Fakat her jeneratör, ana parçalarının konfigürasyonu ve
büyüklüğüne göre bazı farklılıklar gösterin Bu bölüm
jeneratör grubunun parçalarını kısaca tanımlamaktadır.
Daha geniş bilgi bu kitabın daha ileri bölümlerinde ve-
rilmiştir
Aksa Power Diesel serisi jeneratör gruplar alternatif
akım jeneratörleridir. Şebeke enerjisinin kesildiği du-
rumlarda yedek güç kaynağı (Standby) olarak kullanıla-
cak şekilde üretilmiştir.
Jeneratörler trifaze ve monofaze çıkışlı olabilirler.
Trifaze jeneratörler 50 Hz, 230/220V faz-nötr ve
400/440Vl faz-faz olarak çalışırlar. Monofaze jeneratör-
ler 230/220V faz-nötr çalışırlar.
4.2. Jeneratör Ana Parçaları;
1-Şase etiketi,
2-Dizel motor,
3-Hava filtresi,
4-Akü,
5-Şarj alternatörü,
6-Radyatör,
7- Alternatör,
8-Terminal kutusu,

8
9- Şase,
10-Yakıt tankı,
11-Titreşim izolatörü,,
12-Kontrol panosu
Şekil 4.1. Tipik jeneratör grubu
4.3. Dizel Motor
Jeneratöre hareket veren dizel motor (2) özellikle jene-
ratörler için üretildiğinden ve güvenilir oluşundan dolayı
seçilmiştir. Motor 4 zamanlı endüstriyel ağır hizmet tipi-
dir ve güvenilir bir enerji sağlamak için tüm aksesuarlar
üzerinde verilmiştir.
Değişebilir kuru tip hava filtresi (3), elektronik motor
hız kontrol governörü bu aksesuarlardan bazılarıdır.
4.4. Motor Elektrik Sistemi
Motor elektrik sistemi, negatif topraklı 12V D.C. dir.
Bu sistem elektrikli marş motoru, akü’den (4) ve şarj
alternatöründen (5) oluşmaktadır. 12V elektrik sistemi
için bir, adet kurşun asitli bakımsız tip starter akü ve-
rilmektedir. Eğer istenirse diğer tip akülerde verilebilir.
4.5. Soğutma Sistemi
Motor soğutma sistemi su soğutmalıdır. Su soğutmalı
bir sistem bir radyatör (6), bir fan, bir devir-daim pom-
pasından meydana gelmektedir.
Alternatörde alternatör sargılarını soğutmak için dahili
bir fan mevcuttur.
4.6. Alternatör
Jeneratörün çıkış gerilimi ve gücü İP 21 koruma stan-
dardında (tanecik ve damlamaya karşı korumalı) kafes
korumalı, kendinden ikazlı, kendinden regülasyonlu, al-
ternatör (8) tarafından üretilir.
Trifaze alternatörler fırçalı, monofaze alternatörler fır-
çasızdır. Alternatör üzerine çelik levhadan yapılmış ter-
minal kutusu (9)
4.7. Şase ve Yakıt Tankı
monte edilmiştir.
Motor ve alternatör birbirine bağlanır ve çelik bir şase
(10) üzerine monte edilmiştir. Yakıt tankı şase içerisin-
dedir (11).
4.8. Titreşim İzolatörleri
Motorun titreşimini azaltarak jeneratörün yerleştirildiği
zemine titreşimi iletmesini önlemek için titreşim izola-
törleri (11) kullanılmıştın Bu izolatörler motor ve alter-
natör ayağı ile şase arasına yerleştirilmiştir. İstenirse şase
ile zemin arasına da özel izolatörler kullanılabilir.
4.9. Susturucu ve Egzoz Sistemi
Açık tip ve kabinli jeneratör gruplarında egzoz susturu-
cusu, ve egzoz boru sistemi montajı yapılmıştır Susturu-
cu ve egzoz sistemi motordan yayılan gürültüyü azaltır
ve emniyetli çıkış için egzoz gazını yönlendirir.
4.10. Kontrol Sistemi
Otomatik kontrol sistemi ve panosu (12) jeneratörü
muhtemel arızalardan korumak, jeneratörün çıkışını
ve çalışmasını kontrol etmek amacıyla jeneratör şasesi
üzerine yerleştirilmiştir. Bu sistem hakkında 11. bölüm-
de daha detaylı bilgi verilmiştir.

9
5. TEKNİK ÖZELLİKLER ve BİLGİLER
Tablo 5.1. Grup Özellikleri
6. MONTAJ
Jeneratörün boyutlarının bilinmesinden sonra jeneratö-
rün yerleştirilmesi için planlar hazırlanabilir. Bu bölüm
jeneratörün etkin ve emniyetli yerleştirilmesi için gerekli
önemli faktörleri içermektedir.
6.1. Jeneratörün Taşınması
Jeneratör şasesi, özellikle jeneratörün taşınmasını kolay-
laştırmak için dizayn edilmiştir. Jeneratörün yanlış kaldı-
rılması parçalarda ciddi hasarlara yol açabilir.
Jeneratör, forklift kullanılarak kaldırılabilir, dikkatli bir
şekilde şasesinden itilebilir veya şasesinden çekilebilir.
Şekil 6.1. Jeneratörün vinç ile kaldırılması
Uyarılar
Jeneratörü motor veya alternatör kaldırma halkalarını
kullanarak kaldırmayınız. Forklift ile itme esnasında doğ-
rudan şaseyi itmeyiniz ve oluşabilecek hasarı önlemek
için mutlaka şase ile forklift arasına tahta koyunuz Jene-
ratörün ağırlığına uygun kaldırma teçhizatı kullanınız. Ka-
binli veya kabinsiz jeneratör kaldırılırken şase üzerindeki
kaldırma halkaları kullanılmalıdır.
6.2. Jeneratör Yerleşimi ve Yerinin Seçimi
Jeneratörün konacağı yerin seçimi yapılırken aşağıdaki
faktörler göz önüne alınmalıdır:
• Mümkün olacak planları düşünme ve başlatma.
• Toplam alan ve alan içerisindeki sınırlamalar, gürültü
sınırlamaları.
• Jeneratör mahalline giriş, başlangıçta jeneratörün
odaya getirilmesi, yerleşim durumu, montaj tasarımla-
rı, sonraki yakıt ve servis yapabilme durumlarının göz
önüne alınması.
• Zemin durumu, seviyesi ve meyil durumu göz önüne
alınmalıdır. Jeneratör sağlam ve düz yatay zemin üze-
MODEL
Nominal Frekans
Nominal Güç
Maksimum Güç
Nominal Voltaj *
Nominal Akım
Nominal Devir
Faz
Güç Faktörü (cosφ)
İkaz Modu
Yapı Modu
Yağ Kapasitesi
Su Kapasitesi
Yakıt Tankı Kapasitesi
Yakıt tüketimi(Prime)
Akü Voltajı
Brüt Ağırlık
Ebatlar (BxExY)
Motor Modeli
APD 12E
50
11 kVA
12 kVA
400/230
16
3000
Üç faz
0,8
Trafolu, Fırçalı
250
APD12EM
50
9,6 kWe
8,8 kWe
230
38
3000
Tek faz
1
Kondansatörlü,
Fırçasız
250
(Hz)
(V)
(A)
(d/dk)
L
L
L
L/sa
(kg)
(mm)
Sessiz Tip
2,3
6,4
15
4
12V DC
A2CRX08
1152 x 776 x 890

10
rine monte edilmeli, zemin jeneratörün ıslak ağırlığını
taşıyabilmeli.
• Jeneratör için oda içerisinde cebri havalandırmaya ih-
tiyaç duyulacağından yeterli soğutma havası ve yanma
havası oda içerisine alternatör ün arkasından girecek ve
motorun ön tarafından sıcak hava deşarj edilecektir.
• Yağmur, kar, sulusepken, sel suyu, direk gün ışığı, don-
durucu soğuk ve aşırı sıcaklık gibi unsurlara karşı koru-
malı olmalıdır.
• Aşındıran veya iletkenlik sağlayan toz, iplik, duman,
yağ dumanı, buhar ve motor egzoz dumanı gibi hava-
dan taşınan zararlı maddelere karşı korumalı olmalıdır.
• Ağaç veya direk gibi devrilebilecek nesnelerin çarp-
masına karşı korumalı olmalıdır.
• Jeneratörün soğutulması ve servis ve bakım yapılabil-
mesi için jeneratör etrafında en az 1 metre ve jeneratör
üzerinde en az 2 metre boşluk olmalıdır.
• Jeneratörü odaya taşıyabilmek için jeneratörün geçe-
bileceği uygun bir geçit olmalıdır.
• Yetkisiz kişilerin jeneratör mahalline girişleri önlen-
melidir.
• Eğer jeneratörü binanın dışına koymak gerekiyor ise,
jeneratör bir kabin veya bir oda içerisine konmalıdır.
Ayrıca jeneratörün geçici olarak binanın içinde veya dı-
şında çalıştırılmasında kabin kullanılması faydalıdır.
• Dahili topraklama durumunu kontrol ediniz. Top-
raklama çubuğunu jeneratöre en yakın noktaya monte
edin.
• Jeneratörü dış mekana, jeneratörün ağırlığını taşıyacak
sağlamlıkta, su birikmesi olmayan yatay ve düz bir ze-
min üzerine yerleştiriniz.
• Jeneratörden atılan egzoz gazı zararlı olduğundan
bina içerisine girmeyecek şekilde yönlendiriniz. Oda içi
uygulamalarda burulama yaparak dışarıya atınız.
• Jeneratörü, hava giriş ve çıkış yerleri kapanmayacak
şekilde yerleşimini yapınız.
• Jeneratörünüzü kötü hava koşullarından korunaklı, te-
miz ve iyi havalandırılan bir yere yerleştiriniz.
• Nesneler ile jeneratör arasında en az 1,5 metre me-
safe bırakınız.
Şekil 6.2. Jeneratör yerleşim yerinin seçilmesi
6.3. Oda Yerleşimini
Oda boyutu toleransı
İdeal olarak jeneratör çevresinde kolay bakım ve dolaş-
ma alanı için yakıt tankı ve panodan minimum 1 metre
mesafe verilmiş olması gerekir. Personel giriş kapısı giriş
ve çıkışa, ses kes bariyerlerinin ve diğer aksesuarların
girişine uygun, yeterlikte olmalı.
Giriş ve çıkış ses kesme bariyerleri ile panjurlar
Giriş ve çıkış ses kesme bariyerleri 100 mm lik tahta
çerçeveye monte edilmeli. Bariyer önüne monte edilen
panjurlar hava girişinde düşük direnci sağlamak için pan-
jur tasarımına dikkat edilmeli, minimum 50% alan sağ-
lanmalıdır. Ses kes bariyerleri ile 1 metrede ses seviyesi
85 dB(A) EEC standart regülasyon için sağlanacaktır.
Daha fazla gürültüyü düşürmek için ses kes bariyerleri-
nin uzunluğunu artırmak gerekir. Panjurların iç kısmına
kuş ve küçük canlıların girmesine karşı tel kafes olması
gerekir. Kafes tellerinin açıklıkları hava akışını engelleye-
cek aralıkta olmaması gerekir.
Çıkış bariyeri radyatör davlumbazı flanşına ısı ve yağa
karşı dirençli esnek branda bağlantısıyla bağlanır.
Yanma havası girişi
Motor yanma havası mümkün olduğunca temiz ve
soğuk olmalıdır. Yanma havası jeneratörün bulunduğu
ortamdan motora monte edilen hava filtresi vasıtasıyla
çekilir.
Fakat bazen toz, pislik ve sıcaklık gibi koşullardan dolayı
jeneratör etrafındaki hava uygun olmayabilir. Bu du-
rumlarda bir hava giriş kanalı bağlanabilir. Bu kanal mo-
tor üzerindeki hava filtresine temiz havayı dış ortamdan
veya başka bir odadan sağlar.
Egzoz Sitemleri
Egzoz sistemi çizim planında görüldüğü gibi oda tavanı
B
1,5m 1,5m
1 m

11
tarafından taşınması gerekir. Eğer binanın tavanı egzoz
sistemi ağırlığını taşıyamayacak durumda ise oda zemi-
ninden demir konstrüksiyon ile egzoz sisteminin taşın-
ması gerekir.
Egzoz sistemi kaza ile dokunmalara karşı zeminden 2
– 3 metre yukarıda yapılması gerekir. Paslanmaz çelik
kompensatör sabit egzoz sistemi ile motor egzoz mani-
foldu arasına monte edilmesi gerekir.
Egzoz sisteminin jeneratör odasındaki bölümünün da-
yanıklı taş yünü ile kaplanması ve izolasyon üzeri alü-
minyum veya galvaniz sac ile kaplanması iyi olacaktır.
Dolayısı ile operatör yaralanması ve jeneratör odasında
meydana gelecek ısı yükselmesi azalacaktır.
Soğutma ve Havalandırma
Motor, alternatör ve egzoz boruları ısı yayarak ortam
sıcaklığının artmasına sebep olurlar. Sıcaklığın artması ise
jeneratörün çalışmasını olumsuz yönde etkiler. Bu ne-
denle motor ve alternatörün soğuk tutulması için yeter-
li havalandırmanın sağlanması gerekir. Hava akışının Şe-
kil 3.4 de görüldüğü gibi olması gerekir. Hava alternatör
tarafından jeneratör odasına girmeli, motor üzerinden
ve radyatör içerisinden geçerek çadır bezinden körük
tipinde esnek bir branda yardımıyla odadan çıkmalıdır.
Eğer sıcak havanın odanın dışına atılması için bir branda
kullanılmaz ise fan, sıcak havayı jeneratör odasına yaya-
rak soğutmanın etkinliğini azaltır.
Şekil 6.3. Saptırma kanalları ile radyatörden atılan hava-
nın yönlendirilmesi
Şekil 6.4. Zayıf havalandırma tertibatı
Radyatör sıcak hava atış kanalı veya bacasında keskin
köşe yapılmasından kaçınılmalıdır. Dışarı atılan havayı
döndürmek için yönlendirici şekilde düzenleme yapıl-
malıdır.
Odaya hava girişinin ve odadan hava çıkışının kolay
olması için hava giriş ve çıkış pencerelerinin yeterince
büyük olması gerekir. Kaba bir hesapla hava giriş ve çıkış
pencereleri radyatör alanının en az 1.5 katı büyüklüğün-
de olmalıdır.
Jeneratörün hava şartlarından etkilenmemesi için giriş
ve çıkış pencerelerinin panjurları olmalıdır.
Bu panjurlar sabit olabilir ancak soğuk iklimler için hare-
ketli olması tercih edilmelidir. Jeneratör çalıştırılmadığın-
da panjurlar kapatılabilir. Böylece ilk çalıştırma ve yüke
vermeyi kolaylaştıran sıcak hava odada kalır. Otomatik
kontrol sistemli bir jeneratör odasında eğer panjurlar
hareketli ise bunlar otomatik olarak hareket ettirilebilir.
Yani motorun çalışmaya başlamasıyla birlikte panjurların
hemen açılması ve motorun durmasıyla da panjurların
kapanması sağlanabilir.
Şekil 6.5. Hava giriş çıkış alanı
6.4. Yük Bağlantıları
Bir Jeneratör sahibi olarak, binanızda sizin için önemli
olan elektrik bağlantılarını açık bir şekilde belirlediğiniz-
den emin olunuz. Ayrıca kurulumu yapacak kişilerinde
sizin için önemli olan bu bağlantıları iyi bir şekilde anla-
1.2m
1.44m2
1.2m
Ön radyatör
Matris Alanı
1.34m
1.34m
1.44m2 + 25%
=1.80m2
= 2.25m2
1.8
0.8
1.5m
Telli panjur
açık alanı
1.5m

12
dığından emin olun. Bu sayede, bir şebeke kesintisinde,
önem arz eden elektrikli aygıtlarınızı jeneratörünüzden
beslenmesini sağlamış olursunuz.
Önemli Bağlantıların Seçimi
Önemli olan elektrik bağlantılarını seçerken, bu bağlan-
tıdan çekeceğiniz gücün jeneratörün standby gücünü
aşmadığından emin olun. Yapacağınız bağlantıları seçer-
ken aşağıdaki koşulları göz önünde bulundurmanızda
fayda vardır.
• Aynı anda beslenecek olan elektrikli aygıtlarınızın güç-
lerinin toplamını hesaplayın. Toplam güç Jeneratörün
standby gücünden fazla olmamalıdır.
• Bazı elektrik motorları ilk çalışma anında nominal gü-
cünün 3 katı güç çekebilirler. Jeneratörünüzün ilk adım
yükünü belirlerken bu durumu göz önünde bulundu-
run.
• Jeneratörünüze bağlanacak diğer aygıtların gücünü
toplam gücünüze ekleyin.
Elektrik Kablosu Seçimi
• Elektrik kablosunun secimi izin verilebilir kablo akımı-
na ve yük ile jeneratör arasındaki uzaklığa bağlıdır, Kablo
kesiti yeterince büyük olmalıdır.
• Eger kablodaki akım izin verilenden daha fazla ise aşın
ısınacaktır ve kablo yanacaktır.
• Kablo uzun ve ince ise elektrik aygıtı giriş voltajı ye-
terli olmayacaktır, jeneratörün start almamasına sebep
olacaktır. Aşağıda verilen tabloda, kablo tiplerine ve ke-
sitlerine göre 40 °C çevre sıcaklığında maksimum akım
taşıma kapasiteleri verilmiştir.
Tablo 6.1. Kablo Kesitleri
7. ÇALIŞTIRMA İÇİN HAZIRLIK
7.1. Yakıt Seçimi ve Kullanımı
Dizel motor için daha uygun olan yalnızca hafif dizel
kullanın.
(Yakıt standartları ülkeden ülkeye değişiklik gösterebi-
lir.)
ISO8712 DMA
ASTMD975 Grade No:1-D ya da No:2-D
GB/T252-1994 Grade No:0 yazın, Grade No:-10,-20,-
30 kışın kullanılır.
Yakıtlar genellikle akma noktası özelliğine göre sınıflan-
dırılırlar.
Tablo 7.1. Yakıt Tavsiyleri(hava sıcaklığına göre)
Kir ve tozu yakıttan uzak tutunuz. Yakıt tankını bidon-
dan doldururken toz veya suyun yakıta karışmasına en-
gel olunuz. Aksi takdirde, ciddi yakıt enjeksiyon pompa-
sı ve enjektör sorunları meydana gelecektir.
Uyarılar
• İyi havalandırılan bir alanda motor durdurulmuşken
yakıt doldurunuz.
• Motora yakıt doldurulan veya yakıtın depolandığı yer-
de sigara içmeyiniz ve alev veya kıvılcımların bu alana
gelmesine izin vermeyiniz.
• Tankı aşın doldurmayınız, doldurma kapağının yakıt
doldurulduktan sonra güvenli şekilde kapatıldığından
emin olunuz.
• Yakıt doldururken yakıtın sıçramasına izin vermeyiniz.
• Eğer yakıt etrafa sıçrarsa motoru başlatmadan önce
alanın kuru olduğundan emin olunuz.
7.2. Motor Yağının Kontrolü ve Doldurulması
Uyarılar
• Başlatmadan önce motor yağı seviyesini daima kont-
rol ediniz, gerekirse yağ ilavesi yapınız.
• Yağ seviyesi H seviyesine yakın olmalıdır.
• Yetersiz motoryağı ile motor çalıştırılırsa motor hasar
görebilir, ayrıca çok fazla motor yağı doldurmak tehli-
kelidir.
• En uygun motor yağını seçiniz Jeneratör setinin per-
formansını ve ömrünü belli bir seviyede tutmak için
uygun motor yağı seçmek çok önemlidir. Eğer düşük
kalitede motor yağı kullanılırsa veya motor yağınız peri-
yodik olarak değiştirilmezse piston sarması, piston seg-
manı tutukluğu ve silindir gömleğinin, yatağın ve diğer
Koblo Kesiti (mm2)
Çok damarlı tip
Tek damarlı tip
H07 RN-F tip
Maksimum
akım (A)
2,5
22
25
21
4
30
33
28
6
38
42
36
10
53
57
50
16
71
76
67
25
94
101
88
35
114
123
110
Ortam Sıcaklığı
-5 veya daha düşük
-15 veya daha düşük
-25 veya daha düşük
GB/T 252
-10#
-20#
-30#
ASTM D975
Grade 2-D
Grade 1-D

13
hareketli parçaların hızlandırılmış aşınması riski belirgin
şekilde artar. Böylece jeneratör seti ömrü kısalır.
• İlk yağ değiştirmeyi 20-25 saat işletimden sonra ger-
çekleştiriniz. • Aksa, API sınıflandırması CC/CD yağı
tavsiye eder.
• Yerel çevre sıcaklığına göre uygun viskozitedeki yağı
seçiniz.
Tablo 7.2. Tavsiye edilen yağlama yağı SAE viskozite
dereceleri
7.3. Motor Soğutma Sıvısı Kontrolü ve Doldurulması
Dizel motor soğutma suyu; kloridler, sülfatlar ve asitler
gibi paslandırıcılardan arındırılmış ve temiz olmalı, Su-
yun pH değeri 8,5 ile 10,5 değerleri arasında az alkalik
olarak tutulmuş olmalı. Suyun soğuk havalarda donma-
sından dolayı motora gelecek hasara karşı korumak için
soğutma suyuna antifriz konmuş olmalıdır. 50% antifriz,
50% su karışımı tavsiye edilmiştir.
Radyatör kapağı yerinden alındıktan sonra, soğutma
sıvısı karışımı yavaş yavaş doldurulur. Hızlı doldurma
durumunda sistemde hava kalacağından motor hararet
yapacaktır.
7.4. Jeneratör Setinin Kontrolü
Jeneratör çalışıyorken kabin kapaklarını kapalı tutunuz.
Motor tamamen durduktan sonra jeneratöre bakım
yapınız.Radyatördeki soğutma suyunu kontrol ediniz.
Sıcak radyatöre dikkat edin.
Soğutma suyu sıcaksa radyatör kapağını açmak çok
tehlikelidir. Su buharı ve sıçrayan su sizi ciddi biçimde
haşlayabilir.
Akü elektrolit seviyesini kontrol ediniz. Akü üzerinde
elektrolit seviyesi için alt ve üst limit seviyeleri vardır
(bakımlı akü için).
Topraklama korumasını kontrol ediniz.
Su kaçağını ve yağ kaçağını kontrol ediniz.
Yükün jeneratörün güç kapasitesini aşmadığından emin
olunuz.
Jeneratöre bağlanacak güç kabloların kesitinin uygun
olduğundan emin olunuz.
Jeneratörü çalıştırmadan önce ana şalteri ve diğer bü-
tün yükleri devre dışı bırakınız.
Uyarılar
• Ana şalter işletme sırasında daima ON pozisyonunda
olmalıdır. • Motoru başlatmadan önce çalışan enstrü-
manların (aydınlatma cihazı, motor vs.) şalterlerini OFF
pozisyonuna getirdiğinizden emin olunuz. Şalter OFF
değilse, motor başlatıldığında yükün ani uygulaması çok
tehlikeli olabilir. (Manüel tip jeneratörlerde)
8. JENERATÖR SETİNİ BAŞLATMAK VE ÇALIŞTIR-
MAK
8.1.Manüel Pozisyonunda Başlatma
Uyarı
• Manüel tip jeneratörlerde başlatmadan önce jene-
ratör setine yük bağlamayınız. Şalterinin oof konumda
olduğuna dikkat ediniz.
Motoru aşağıdaki prosedürlere göre başlatınız:
1. Ana şalteri OFF pozisyonuna getiriniz.
2. Jeneratör kontrol modülü ön paneli üzerinde kontak
anahtarını çevirerek marşlayınız. Motor çalıştığı zaman
marş anahtarı bırakarak çalışma konumuna gelmesini
sağlayınız.
3. Jeneratörü motor ısınana kadar çalıştın. Motor ısıtma
zamanı yaklaşık 3-5 dakikadır.
4. Voltmetreden voltajın gösterdiğini kontrol ediniz. Ti-
rifaze 400 Volt (faz - faz) 230 V (faz-nötr), monofaze
230 V (faz-nötr).
5. priz çıkışına kullanmak istediğiniz yükleri bağlayınız.
6. Ana şalteri On pozisyonuna getirerek jeneratöre yük
veriniz,
7. Yeni jeneratör setinin rodaj (alıştırma) süresi ilk 50
saattir, rodaj süresince jeneratör yalnızca %50 yük ile
çalıştırılır yoksa jeneratörün ömrü kısalır.
8.2. Otomatik Pozisyonda Başlatma
Jeneratör kontrol modülü ön paneli üzerinde A buto-
nuna basarak otomatik pozisyonuna alınız. Bu pozis-
-40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140
-40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50 60
Çevre Isısı °F
Çevre Isısı °C
Tüm mevsim
Tüm mevsim
Kış şartları
Kış şartları
Kutup şartları
5W40-15W40
CI-4-10W30
10W30
5W30
0W30

14
yonda tüm işlemler otomatik olarak yerine getirilir.
Uyarılar
• Marş motorunu uzun süre çalıştırmak büyük oranda
akünün gücünün bitmesine ve hatta motorun yanması-
na sebep olacaktır. • Yakıt seviyesini kontrol ediniz. Ya-
kıtın bitmiş durumda grubu çalıştırmak, motorun hava
yapmasına sebep olacaktır.
• Akü; Bakımlı tip akü için, akü elektrolit seviyesini her
ay kontrol edin. Eğer elektrolit alt limite inerse üst limi-
te kadar saf su doldurun. Eğer elektrolit seviyesi çok dü-
şükse, yeterli güç olmadığından motor start almaz.Diğer
yandan, elektrolit seviyesi çok yüksekse, sıvı çevreleyen
parçalan aşındırır. Elektrolit seviyesini alt ve üst limitler
arasında tutunuz (Bakımlı tip akü için).
8.3. İşletme Sırasındaki Kontroller
• Anormal ses veya titreşimin olup olmadığına bakınız.
• Motor tutukluk yapıyor mu veya zor çalışıyor mu?
Yukarıda belirtilen olaylardan herhangi birini fark eder-
seniz, motoru durdurunuz ve arıza sebebini bulunuz
veya Aksa yetkili servisi ile irtibata geçiniz.
Uyarılar
• Motor çalışıyorsa, susturucu çok sıcak olur. Susturu-
cuya dokunmamaya dikkat edin.
•Motor çalışırken asla yakıt tankını yeniden doldurma-
yınız.
8.4. Yük Uygulaması
1. Jeneratör setinin nominal hızda çalıştığından emin
olunuz.
2. Jeneratör çıkış şalterini devreye verdikten sonra
kontrol paneli üzerindeki voltmetreyi gözlemleyiniz,
voltmetre tek faz jeneratör seti için 230V±5% (50Hz)’i
üç faz jeneratör seti için 400V±5% (50Hz)’i gösterme-
lidir, daha sonra yükleme yapılabilir
3. Cihaz yüklerini jeneratör setine sırayla bağlayınız.
İşletme yanlışsa, jeneratör seti yavaşlayacak veya bir-
denbire duracaktır. Jeneratör setini derhal yüklerden
kurtarmak gereklidir ve ana şalteri devre dışı yapınız ve
kontrolleri gerçekleştiriniz.
4. Üç fazlı jeneratör seti işletme sırasında üç faza gelen
yükleri dengeleyiniz. Toleranslar eğer 20%’yi aşarsa mo-
toru kontrol için durdurunuz. Toleransın üç faz arasında
20%’den az olmasını sağlayınız.
5. Her faz için yük nominal yükün altında olmalı ve akım
da nominal akımın altında olmalı.
6. Üç fazlı asenkron motorları başlatma ile ilgili olarak
öncelikle ağır yük motorlarını başlatınız ve sonra hafif
yük motorlarını başlatınız.
7. Eğer devrelerin aşın yüklemesi AC devre koruyucu
şalter devreyi açarsa, devredeki elektrik yükünü azattın
ve işletime
devam etmeden önce birkaç dakika bekleyiniz.
8.5. Jeneratör Setini Durdurma
Manüel pozisyonda çalışan jeneratörün durdurulması;
1. Ana şalteri OFF pozisyonuna getiriniz. Yükü jenera-
tör setinden ayırın.
2. Jeneratör setini 3 dakika yüksüz çalıştırın. Motoru
aniden durdurmayın, aksi halde sıcaklık anormal şekilde
artacak, enjektör memesi tıkanacak ve jeneratör seti
hasar görecektir.
3. Kontak anahtarını o konumuna getiriniz.
9. OTOMATİK JENERATÖR KONTROL SİSTEMİ;
Kontrol, izleme ve koruma panosu ve transfer şalt siste-
mi jeneratör kabini üzerine monte edilmiştir.
9.1. P452 Otomatik Kontrol Panosu Özellikleri
Cihazlar
• P452 Otomatik, otomatik start ve şebeke kontrol
modülü ile sistem kontrolü,
• Elektronik akü şarj cihazı,
• Acil stop butonu, Gerekli terminaller, sigortalar ve
röleler,
P452 kontrol modülü özellikleri
• Jeneratörün otomatik, manüel çalıştırılması ve dur-
durulması,
• Jeneratör ve Şebeke arızalarının izlenmesi ve kont-
rolü,
• LCD ekrandan sistem parametrelerinin izlenmesi,
• Modül ayarlarının ön panelden veya PC den prog-
ramlanması,
• Basma tuşlarla kontrol pozisyonlarının kolay seçimi,
Kontroller
Stop – Otomatik – Start – Menü navigasyon butonları.

15
LCD ekrandan ölçme göstergeleri
Motor
• Motor deviri
• Yağ basıncı
• Su sıcaklığı
• Çalışma saati
• Akü voltajı
• Motor bakım zamanı gelmiş (yağ, hava, yakıt; eğer
ayarlanmışsa)
Jeneratör
• Voltaj (L-L, L-N)
• Akım (L1-L2-L3)
• Frekans
• kVA
• kW
• Cos fi
• kVAr
• kWh, kVAh, kVArh
Şebeke
• VoltaJ (L-L, L-N)
• Frekans
Korumalar
İkaz
• Şarj arızası
• Düşük akü voltajı
• Stop arızası
• Düşük yakıt seviyesi (ops)
• Aşırı akım
Ön-alarmlar
• Düşük yağ basıncı
• Yüksek motor sıcaklığı
• Düşük/Yüksek motor hızı
• Düşük/Yüksek jeneratör frekansı
• Düşük/Yüksek jeneratör voltajı
• ECU ikaz
Durdurma alarmları
• Start arızası
• Acil stop
• Düşük yağ basıncı
• Yüksek motor sıcaklığı
• Düşük su seviyesi (ops)
• Düşük/Yüksek motor hızı
• Düşük/Yüksek jeneratör frekansı
• Düşük/Yüksek jeneratör voltajı
• Yağ basınç algılayıcı açık devre
Elektriksel devreyi açma
• Jeneratör aşırı akım
LED ‘li göstergeler
• Stop
• Auto
• Start
Şekil 9.1. P452 Otomatik Kontrol Modülü
AUT O
Stop Auto
Deep Sea Electronics
Start
DSE