Makita DHR243 User manual

1
GB Cordless Combination Hammer INSTRUCTION MANUAL
SI Brezžično kombinirano kladivo NAVODILO ZA UPORABO
AL Çekiç me kombinim me bateri MANUALI I PËRDORIMIT
BG
Акумулаторен перфоратор-къртач РЪКОВОДСТВО ЗА ЕКСПЛОАТАЦИЯ
HR Bežični kombinirani rotirajući čekićPRIRUČNIK S UPUTAMA
MK Безжичен комбиниран чекан
У
ПАТСТВО ЗА УПОТРЕБА
RO Ciocan combinat cu acumulatori MANUAL DE INSTRUCŢIUNI
RS Бежични комбиновани чекић
У
ПУТСТВО ЗА УПОТРЕБУ
RUS
Аккумуляторный трехрежимный перфоратор РУКОВОДСТВО ПО ЭКСПЛУАТАЦИИ
UA Багаторежимний бездротовий
бурильний молоток ІНСТРУКЦІЯ ЗЕКСПЛУАТАЦІЇ
DHR242
DHR243

2
1
2
3
1 012622
1
2 012128
1
3 012627
1
AB
4 012628
12
3
5 012690
1
2
34
6 012689
1
23
7 012629
1
8 012631
1
9 012630
1
2
34
5
10 012623
1
2
11 001296
2
1
12 012624
1
2
13 012625
1
2
14 012632 15 012633

3
1
234
16 012626
1
17 012636 18 012634
1
19 002449 20 012686
1
2
21 012684
1
2
22 012685
12
3
23 012690
1
2
34
24 012689
1
23
25 012720

4
ENGLISH (Original instructions)
Explanation of general view
1-1. Red indicator
1-2. Button
1-3. Battery cartridge
2-1. Star marking
3-1. Switch trigger
4-1. Reversing switch lever
5-1. Quick change chuck for SDS-plus
5-2. Change cover line
5-3. Change cover
6-1. Spindle
6-2. Quick change drill chuck
6-3. Change cover
6-4. Change cover line
7-1. Rotation with hammering
7-2. Lock button
7-3. Action mode changing knob
8-1. Rotation only
9-1. Hammering only
10-1. Protrusion
10-2. Groove
10-3. Loosen
10-4. Tighten
10-5. Side grip
11-1. Bit shank
11-2. Bit grease
12-1. Bit
12-2. Chuck cover
13-1. Bit
13-2. Chuck cover
14-1. Action mode changing knob
14-2. O symbol
16-1. Hole
16-2. Depth gauge
16-3. Loosen
16-4. Tighten
17-1. Dust cup
19-1. Blow-out bulb
21-1. Chuck adapter
21-2. Keyless drill chuck
22-1. Sleeve
22-2. Ring
23-1. Quick change chuck for SDS-plus
23-2. Change cover line
23-3. Change cover
24-1. Spindle
24-2. Quick change drill chuck
24-3. Change cover
24-4. Change cover line
25-1. Quick change drill chuck
25-2. Sleeve
25-3. Ring
SPECIFICATIONS
Model DHR242 DHR243
Concrete 24 mm
Steel 13 mm
Capacities
Wood 27 mm
No load speed (min-1) 0 - 950
Blows per minute 0 - 4,700
Overall length 328 mm 353 mm
Net weight 3.3 kg 3.4 kg
Rated voltage D.C. 18 V
• Due to our continuing program of research and development, the specifications herein are subject to change without notice.
• Specifications and battery cartridge may differ from country to country.
• Weight, with battery cartridge, according to EPTA-Procedure 01/2003
ENE043-1
Intended use
The tool is intended for hammer drilling and drilling in
brick, concrete and stone as well as for chiselling work.
It is also suitable for drilling without impact in wood,
metal, ceramic and plastic.
ENG905-1
Noise
The typical A-weighted noise level determined
according to EN60745:
Model DHR242
Sound pressure level (LpA) : 90 dB (A)
Sound power level (LWA) : 101 dB (A)
Uncertainty (K) : 3 dB (A)
Model DHR243
Sound pressure level (LpA) : 89: dB (A)
Sound power level (LWA) : 100 dB (A)
Uncertainty (K) : 3 dB (A)
Wear ear protection
ENG900-1
Vibration
The vibration total value (tri-axial vector sum)
determined according to EN60745:
Model DHR242
Work mode : hammer drilling into concrete
Vibration emission (ah,HD) : 13.5 m/s2
Uncertainty (K) : 1.5 m/s2
Work mode : chiselling
Vibration emission (ah,CHeq) : 10.5 m/s2
Uncertainty (K) : 1.5 m/s2
Work mode: drilling into metal
Vibration emission (ah,D) : 3.5 m/s2
Uncertainty (K) : 1.5 m/s2

5
Model DHR243
Work mode : hammer drilling into concrete
Vibration emission (ah,HD) : 13 m/s2
Uncertainty (K) : 1.5 m/s2
Work mode : chiselling
Vibration emission (ah,CHeq) : 11 m/s2
Uncertainty (K) : 1.5 m/s2
Work mode: drilling into metal
Vibration emission (ah,D) : 2.5 m/s2or less
Uncertainty (K) : 1.5 m/s2
ENG901-1
• The declared vibration emission value has been
measured in accordance with the standard test
method and may be used for comparing one tool
with another.
• The declared vibration emission value may also be
used in a preliminary assessment of exposure.
WARNING:
• The vibration emission during actual use of the
power tool can differ from the declared emission
value depending on the ways in which the tool is
used.
• Be sure to identify safety measures to protect the
operator that are based on an estimation of
exposure in the actual conditions of use (taking
account of all parts of the operating cycle such as
the times when the tool is switched off and when it
is running idle in addition to the trigger time).
ENH101-17
For European countries only
EC Declaration of Conformity
Makita declares that the following Machine(s):
Designation of Machine:
Cordless Combination Hammer
Model No./ Type: DHR242, DHR243
Conforms to the following European Directives:
2006/42/EC
They are manufactured in accordance with the following
standard or standardized documents:
EN60745
The technical file in accordance with 2006/42/EC is
available from:
Makita, Jan-Baptist Vinkstraat 2, 3070, Belgium
31.12.2013
000331
Yasushi Fukaya
Director
Makita, Jan-Baptist Vinkstraat 2, 3070, Belgium
GEA010-1
General Power Tool Safety
Warnings
WARNING Read all safety warnings and all
instructions.
Failure to follow the warnings and instructions
may result in electric shock, fire and/or serious injury.
Save all warnings and instructions for
future reference.
GEB046-2
CORDLESS ROTARY HAMMER
SAFETY WARNINGS
1. Wear ear protectors. Exposure to noise can
cause hearing loss.
2. Use auxiliary handle(s), if supplied with the
tool. Loss of control can cause personal injury.
3.
Hold power tool by insulated gripping surfaces,
when performing an operation where the cutting
accessory may contact hidden wiring.
Cutting
accessory contacting a "live" wire may make exposed
metal parts of the power tool "live" and could give the
operator an electric shock.
4. Wear a hard hat (safety helmet), safety
glasses and/or face shield. Ordinary eye or
sun glasses are NOT safety glasses. It is also
highly recommended that you wear a dust
mask and thickly padded gloves.
5.
Be sure the bit is secured in place before operation.
6. Under normal operation, the tool is designed to
produce vibration. The screws can come loose
easily, causing a breakdown or accident. Check
tightness of screws carefully before operation.
7. In cold weather or when the tool has not been
used for a long time, let the tool warm up for a
while by operating it under no load. This will
loosen up the lubrication. Without proper
warm-up, hammering operation is difficult.
8. Always be sure you have a firm footing.
Be sure no one is below when using the tool
in high locations.
9. Hold the tool firmly with both hands.
10. Keep hands away from moving parts.
11. Do not leave the tool running. Operate the tool
only when hand-held.
12. Do not point the tool at any one in the area
when operating. The bit could fly out and
injure someone seriously.
13. Do not touch the bit or parts close to the bit
immediately after operation; they may be
extremely hot and could burn your skin.
14.
Some material contains chemicals which may be
toxic. Take caution to prevent dust inhalation and
skin contact. Follow material supplier safety data.
SAVE THESE INSTRUCTIONS.

6
WARNING:
DO NOT let comfort or familiarity with product (gained
from repeated use) replace strict adherence to safety
rules for the subject product. MISUSE or failure to
follow the safety rules stated in this instruction manual
may cause serious personal injury.
ENC007-7
IMPORTANT SAFETY
INSTRUCTIONS
FOR BATTERY CARTRIDGE
1. Before using battery cartridge, read all instructions
and cautionary markings on (1) battery charger, (2)
battery, and (3) product using battery.
2. Do not disassemble battery cartridge.
3. If operating time has become excessively
shorter, stop operating immediately. It may
result in a risk of overheating, possible burns
and even an explosion.
4.
If electrolyte gets into your eyes, rinse them out
with clear water and seek medical attention right
away. It may result in loss of your eyesight.
5. Do not short the battery cartridge:
(1) Do not touch the terminals with any
conductive material.
(2) Avoid storing battery cartridge in a
container with other metal objects such
as nails, coins, etc.
(3) Do not expose battery cartridge to water
or rain.
A battery short can cause a large current flow,
overheating, possible burns and even a
breakdown.
6. Do not store the tool and battery cartridge in
locations where the temperature may reach or
exceed 50 ﾟC (122 ﾟF).
7. Do not incinerate the battery cartridge even if
it is severely damaged or is completely worn
out. The battery cartridge can explode in a fire.
8. Be careful not to drop or strike battery.
9. Do not use a damaged battery.
SAVE THESE INSTRUCTIONS.
Tips for maintaining maximum battery life
1. Charge the battery cartridge before completely
discharged.
Always stop tool operation and charge the
battery cartridge when you notice less tool power.
2. Never recharge a fully charged battery cartridge.
Overcharging shortens the battery service life.
3. Charge the battery cartridge with room
temperature at 10 ﾟC - 40 ﾟC (50 ﾟF - 104 ﾟF).
Let a hot battery cartridge cool down before
charging it.
4.
Charge the battery cartridge once in every six
months if you do not use it for a long period of time.
FUNCTIONAL DESCRIPTION
CAUTION:
• Always be sure that the tool is switched off and the
battery cartridge is removed before adjusting or
checking function on the tool.
Installing or removing battery cartridge
CAUTION:
• Hold the tool and the battery cartridge firmly
when installing or removing battery cartridge.
Failure to hold the tool and the battery cartridge
firmly may cause them to slip off your hands and
result in damage to the tool and battery cartridge
and a personal injury.
Fig.1
• Always switch off the tool before installing or
removing of the battery cartridge.
• To remove the battery cartridge, slide it from the
tool while sliding the button on the front of the
cartridge.
• To install the battery cartridge, align the tongue on the
battery cartridge with the groove in the housing and
slip it into place. Always insert it all the way until it
locks in place with a little click. If you can see the red
indicator on the upper side of the button, it is not
locked completely. Install it fully until the red indicator
cannot be seen. If not, it may accidentally fall out of
the tool, causing injury to you or someone around you.
• Do not use force when installing the battery
cartridge. If the cartridge does not slide in easily, it
is not being inserted correctly.
Battery protection system
(Lithium-ion battery with star marking)
Fig.2
Lithium-ion batteries with a star marking are equipped
with a protection system. This system automatically cuts
off power to the tool to extend battery life.
The tool will automatically stop during operation if the
tool and/or battery are placed under one of the following
conditions:
• Overloaded:
The tool is operated in a manner that causes
it to draw an abnormally high current.
In this situation, release the trigger switch on
the tool and stop the application that caused
the tool to become overloaded. Then pull the
trigger switch again to restart.
If the tool does not start, the battery is
overheated. In this situation, let the battery
cool before pulling the trigger switch again.
• Low battery voltage:
The remaining battery capacity is too low
and the tool will not operate. In this situation,
remove and recharge the battery.

7
Switch action
Fig.3
CAUTION:
• Before inserting the battery cartridge into the tool,
always check to see that the switch trigger
actuates properly and returns to the "OFF"
position when released.
To start the tool, simply pull the switch trigger. Tool
speed is increased by increasing pressure on the switch
trigger. Release the switch trigger to stop.
Reversing switch action
Fig.4
This tool has a reversing switch to change the direction
of rotation. Depress the reversing switch lever from the
A side for clockwise rotation or from the B side for
counterclockwise rotation.
When the reversing switch lever is in the neutral
position, the switch trigger cannot be pulled.
CAUTION:
• Always check the direction of rotation before
operation.
• Use the reversing switch only after the tool comes
to a complete stop. Changing the direction of
rotation before the tool stops may damage the tool.
• When not operating the tool, always set the
reversing switch lever to the neutral position.
Changing the quick change chuck for SDS-
plus
For model DHR243
The quick change chuck for SDS-plus can be easily
exchanged for the quick change drill chuck.
Removing the quick change chuck for SDS-plus
Fig.5
CAUTION:
• Before removing the quick change chuck for SDS-
plus, always remove the bit.
Grasp the change cover of the quick change chuck for
SDS-plus and turn in the direction of the arrow until the
change cover line moves from the symbol to the
symbol. Pull forcefully in the direction of the arrow.
Attaching the quick change drill chuck
Fig.6
Check the line of the quick change drill chuck shows the
symbol. Grasp the change cover of the quick change
drill chuck and set the line to the symbol.
Place the quick change drill chuck on the spindle of the
tool.
Grasp the change cover of the quick change drill chuck
and turn the change cover line to the symbol until a
click can clearly be heard.
Selecting the action mode
Rotation with hammering
Fig.7
For drilling in concrete, masonry, etc., depress the lock
button and rotate the action mode changing knob to the
symbol. Use a tungsten-carbide tipped bit.
Rotation only
Fig.8
For drilling in wood, metal or plastic materials, depress
the lock button and rotate the action mode changing
knob to the symbol. Use a twist drill bit or wood bit.
Hammering only
Fig.9
For chipping, scaling or demolition operations, depress
the lock button and rotate the action mode changing
knob to the symbol. Use a bull point, cold chisel,
scaling chisel, etc.
CAUTION:
• Do not rotate the action mode changing knob
when the tool is running. The tool will be damaged.
• To avoid rapid wear on the mode change
mechanism, be sure that the action mode
changing knob is always positively located in one
of the three action mode positions.
• When changing from the symbol mode to the
symbol mode, the action mode changing knob
may no longer move in the symbol position. At
this time, turn the tool on or turn the chuck by
hand in the symbol position and then rotate
the action mode changing knob. Forcing the action
mode changing knob may cause tool damage.
Torque limiter
The torque limiter will actuate when a certain torque
level is reached. The motor will disengage from the
output shaft. When this happens, the bit will stop turning.
CAUTION:
• As soon as the torque limiter actuates, switch off
the tool immediately. This will help prevent
premature wear of the tool.
• Hole saws cannot be used with this tool. They
tend to pinch or catch easily in the hole. This will
cause the torque limiter to actuate too frequently.

8
ASSEMBLY
CAUTION:
• Always be sure that the tool is switched off and the
battery cartridge is removed before carrying out
any work on the tool.
Side grip (auxiliary handle)
Fig.10
CAUTION:
• Always use the side grip to ensure operating safety.
Install the side grip so that the protrusion on the grip fit
in between the grooves in the tool barrel. Then tighten
the grip by turning clockwise at the desired position. It
may be swung 360° so as to be secured at any position.
Bit grease
Coat the bit shank head beforehand with a small
amount of bit grease (about 0.5 -1 g). This chuck
lubrication assures smooth action and longer service life.
Installing or removing the bit
Clean the bit shank and apply bit grease before
installing the bit.
Fig.11
Insert the bit into the tool. Turn the bit and push it in until
it engages.
Fig.12
If the bit cannot be pushed in, remove the bit. Pull the
chuck cover down a couple of times. Then insert the bit
again. Turn the bit and push it in until it engages.
After installing, always make sure that the bit is securely
held in place by trying to pull it out.
To remove the bit, pull the chuck cover down all the way
and pull the bit out.
Fig.13
Bit angle (when chipping, scaling or demolishing)
Fig.14
The bit can be secured at the desired angle. To change
the bit angle, depress the lock button and rotate the
action mode changing knob to the Osymbol. Turn the
bit to the desired angle.
Depress the lock button and rotate the action mode
changing knob to the symbol. Then make sure that
the bit is securely held in place by turning it slightly.
Fig.15
Depth gauge
Fig.16
The depth gauge is convenient for drilling holes of
uniform depth. Loosen the side grip and insert the depth
gauge into the hole in the side grip. Adjust the depth
gauge to the desired depth and tighten the side grip.
NOTE:
• The depth gauge cannot be used at the position where
the depth gauge strikes against the gear housing.
Dust cup
Fig.17
Use the dust cup to prevent dust from falling over the tool and
on yourself when performing overhead drilling operations.
Attach the dust cup to the bit as shown in the figure. The size
of bits which the dust cup can be attached to is as follows.
Bit diameter
Dust cup 5 6 mm - 14.5 mm
Dust cup 9 12 mm - 16 mm
006382
OPERATION
Hammer drilling operation
Fig.18
Set the action mode changing knob to the symbol.
Position the bit at the desired location for the hole, then
pull the switch trigger.
Do not force the tool. Light pressure gives best results.
Keep the tool in position and prevent it from slipping
away from the hole.
Do not apply more pressure when the hole becomes
clogged with chips or particles. Instead, run the tool at
an idle, then remove the bit partially from the hole. By
repeating this several times, the hole will be cleaned out
and normal drilling may be resumed.
CAUTION:
• There is a tremendous and sudden twisting force
exerted on the tool/bit at the time of hole break-through,
when the hole becomes clogged with chips and particles,
or when striking reinforcing rods embedded in the
concrete. Always use the side grip (auxiliary handle) and
firmly hold the tool by both side grip and switch handle
during operations. Failure to do so may result in the loss
of control of the tool and potentially severe injury.
NOTE:
Eccentricity in the bit rotation may occur while operating the
tool with no load. The tool automatically centers itself during
operation. This does not affect the drilling precision.
Blow-out bulb (optional accessory)
Fig.19
After drilling the hole, use the blow-out bulb to clean the
dust out of the hole.
Chipping/Scaling/Demolition
Fig.20
Set the action mode changing knob to the symbol.
Hold the tool firmly with both hands. Turn the tool on
and apply slight pressure on the tool so that the tool will
not bounce around, uncontrolled. Pressing very hard on
the tool will not increase the efficiency.

9
Drilling in wood or metal
Fig.21
Fig.22
Use the optional drill chuck assembly. When installing it,
refer to "Installing or removing the bit" described on the
previous page.
Set the action mode changing knob so that the pointer
points to the symbol.
For model DHR243
CAUTION:
• Never use "rotation with hammering" when the drill
chuck assembly is installed on the tool. The drill
chuck assembly may be damaged. Also, the drill
chuck will come off when reversing the tool.
Fig.23
Fig.24
Use the quick change drill chuck as standard equipment.
When installing it, refer to "changing the quick change
chuck for SDS-plus " described on the previous page.
Fig.25
Hold the ring and turn the sleeve counterclockwise to
open the chuck jaws. Place the bit in the chuck as far as
it will go. Hold the ring firmly and turn the sleeve
clockwise to tighten the chuck. To remove the bit, hold
the ring and turn the sleeve counterclockwise.
Set the action mode changing knob to the symbol.
You can drill up to 13 mm diameter in metal and up to
32 mm diameter in wood.
CAUTION:
• Never use "rotation with hammering" when the
quick change drill chuck is installed on the tool.
The quick change drill chuck may be damaged.
Also, the drill chuck will come off when reversing
the tool.
• Pressing excessively on the tool will not speed up
the drilling. In fact, this excessive pressure will
only serve to damage the tip of your bit, decrease
the tool performance and shorten the service life
of the tool.
• There is a tremendous twisting force exerted on
the tool/bit at the time of hole breakthrough. Hold
the tool firmly and exert care when the bit begins
to break through the workpiece.
• A stuck bit can be removed simply by setting the
reversing switch to reverse rotation in order to
back out. However, the tool may back out abruptly
if you do not hold it firmly.
• Always secure small workpieces in a vise or
similar hold-down device.
MAINTENANCE
CAUTION:
• Always be sure that the tool is switched off and the
battery cartridge is removed before attempting to
perform inspection or maintenance.
• Never use gasoline, benzine, thinner, alcohol or
the like. Discoloration, deformation or cracks may
result.
To maintain product SAFETY and RELIABILITY, repairs,
carbon brush inspection and replacement, any other
maintenance or adjustment should be performed by
Makita Authorized Service Centers, always using Makita
replacement parts.
OPTIONAL ACCESSORIES
CAUTION:
• These accessories or attachments are
recommended for use with your Makita tool
specified in this manual. The use of any other
accessories or attachments might present a risk of
injury to persons. Only use accessory or
attachment for its stated purpose.
If you need any assistance for more details regarding
these accessories, ask your local Makita Service Center.
• SDS-Plus Carbide-tipped bits
• Bull point
• Cold chisel
• Scaling chisel
• Grooving chisel
• Drill chuck assembly
• Drill chuck S13
• Chuck adapter
• Chuck key S13
• Bit grease
• Side grip
• Depth gauge
• Blow-out bulb
• Dust cup
• Dust extractor attachment
• Safety goggles
• Plastic carrying case
• Keyless drill chuck
• Various type of Makita genuine batteries and
chargers
NOTE:
• Some items in the list may be included in the tool
package as standard accessories. They may differ
from country to country.

10
SLOVENŠČINA (izvirna navodila)
Razlaga splošnega pogleda
1-1. Rdeči indikator
1-2. Gumb
1-3. Baterijski vložek
2-1. Oznaka z zvezdico
3-1. Sprožilno stikalo
4-1. Preklopna ročica za obratno smer
5-1. Vrtalna glava za hitro zamenjavo
za SDS-plus
5-2. Črta menjalnega pokrova
5-3. Menjalni pokrov
6-1. Vreteno
6-2. Vrtalna glava za hitro zamenjavo
6-3. Menjalni pokrov
6-4. Črta menjalnega pokrova
7-1. Udarno vrtanje
7-2. Gumb za zaklep
7-3. Gumb za spremembo načina
delovanja
8-1. Samo vrtanje
9-1. Samo udarjanje
10-1. Izbočenje
10-2. Utor
10-3. Zrahljati
10-4. Priviti
10-5. Stranski ročaj
11-1. Os nastavka
11-2. Mast za nastavke
12-1. Nastavek
12-2. Pokrov vpenjalne glave
13-1. Nastavek
13-2. Pokrov vpenjalne glave
14-1.
Gumb za spremembo načina delovanja
14-2. Simbol O
16-1. Odprtina
16-2. Merilnik globine
16-3. Zrahljati
16-4. Priviti
17-1. Protiprašni pokrov
19-1. Ročka za izpihovanje
21-1. Adapter vrtalne glave
21-2. Vrtalna glava brez ključa
22-1. Vložek
22-2. Obroč
23-1. Vrtalna glava za hitro zamenjavo
za SDS-plus
23-2. Črta menjalnega pokrova
23-3. Menjalni pokrov
24-1. Vreteno
24-2. Vrtalna glava za hitro zamenjavo
24-3. Menjalni pokrov
24-4. Črta menjalnega pokrova
25-1. Vrtalna glava za hitro zamenjavo
25-2. Vložek
25-3. Obroč
TEHNIČNI PODATKI
Model DHR242 DHR243
Beton 24 mm
Jeklo 13 mm
Zmogljivosti
Les 27 mm
Hitrost brez obremenitve (min-1) 0 - 950
Udarci na minuto 0 - 4.700
Celotna dolžina 328 mm 353 mm
Neto teža 3,3 kg 3,4 kg
Nazivna napetost D.C. 18 V
• Zaradi našega nenehnega programa raziskav in razvoja si pridržujemo pravico do spremembe tehničnih podatkov brez obvestila.
• Tehnični podatki in baterijski vložki se lahko razlikujejo od države do države.
• Teža z baterijskim vložkom je v skladu z EPTA-postopkom 01/2003
ENE043-1
Namenska uporaba
Orodje je namenjeno za udarno vrtanje in vrtanje v
opeke, beton in kamen ter za klesanje.
Prav tako je primerno za neudarno vrtanje v les, kovino,
keramiko in plastiko.
ENG905-1
Hrup
Tipični, z A ocenjeni vrednosti hrupa glede na EN60745:
Model DHR242
Raven zvočnega tlaka (LpA): 90 dB (A)
Raven zvočne moči (LWA): 101 dB (A)
Odstopanje (K): 3 dB (A)
Model DHR243
Raven zvočnega tlaka (LpA): 89: dB (A)
Raven zvočne moči (LWA): 100 dB (A)
Odstopanje (K): 3 dB (A)
Uporabljajte zaščito za sluh
ENG900-1
Vibracije
Skupne vrednosti vibracij (vektorska vsota treh osi) po
EN60745:
Model DHR242
Delovni način : udarno vrtanje v beton
Oddajanje tresljajev (ah,HD): 13,5 m/s2
Odstopanje (K): 1,5 m/s2
Delovni način : klesanje
Oddajanje tresljajev (ah, CHeq): 10,5 m/s2
Odstopanje (K): 1,5 m/s2
Delovni način: vrtanje v kovino
Oddajanje tresljajev (ah,D): 3,5 m/s2
Odstopanje (K): 1,5 m/s2

11
Model DHR243
Delovni način : udarno vrtanje v beton
Oddajanje tresljajev (ah,HD): 13 m/s2
Odstopanje (K): 1,5 m/s2
Delovni način : klesanje
Oddajanje tresljajev (ah, CHeq): 11 m/s2
Odstopanje (K): 1,5 m/s2
Delovni način: vrtanje v kovino
Oddajanje tresljajev (ah,D): 2,5 m/s2ali manj
Odstopanje (K): 1,5 m/s2
ENG901-1
• Navedena vrednost oddajanja vibracij je bila
izmerjena v skladu s standardnimi metodami
testiranja in se lahko uporablja za primerjavo
orodij.
• Navedena vrednost oddajanja vibracij se lahko
uporablja tudi pri predhodni oceni izpostavljenosti.
OPOZORILO:
• Oddajanje vibracij med dejansko uporabo
električnega orodja se lahko razlikuje od navedene
vrednosti oddajanja, odvisno od načina uporabe
orodja.
• Upravljavec mora za lastno zaščito poznati
varnostne ukrepe, ki temeljijo na oceni
izpostavljenosti v dejanskih pogojih uporabe
(upoštevajočceloten delovni proces v trenutkih, ko
je orodje izključeno in ko deluje v prostem teku z
dodatkom časa sprožitve).
ENH101-17
Samo za evropske države
ES Izjava o skladnosti
Družba Makita izjavlja, da je/so naslednji stroj/-i:
Oznaka stroja:
Brezžično kombinirano kladivo
Model št./vrsta: DHR242, DHR243
Je skladen z naslednjimi evropskimi direktivami:
2006/42/ES
Izdelan v skladu z naslednjim standardom ali
standardiziranimi dokumenti:
EN60745
Tehnična dokumentacija v skladu z direktivo
2006/42/ES je na voljo na:
Makita, Jan-Baptist Vinkstraat 2, 3070, Belgija
31.12.2013
000331
Yasushi Fukaya
Direktor
Makita, Jan-Baptist Vinkstraat 2, 3070, Belgija
GEA010-1
Splošna varnostna opozorila za
električno orodje
OPOZORILO Preberite vsa varnostna opozorila
in navodila. Neupoštevanje opozoril in navodil lahko
vodi do električnega udara, požara, in/ali hudih telesnih
poškodb.
Shranite vsa opozorila in navodila za
kasnejšo uporabo.
GEB046-2
VARNOSTNA OPOZORILA ZA
BREZŽIČNO VRTALNO KLADIVO
1. Uporabljajte zaščito za sluh. Izpostavljenost
hrupu lahko povzroči izgubo sluha.
2. Uporabite pomožne ročaje, če so dobavljeni z
orodjem. Izguba nadzora lahko povzroči
poškodbe oseb.
3. Če obstaja nevarnost, da bi z rezilnim orodjem
prerezali skrito električno napeljavo, držite
električno orodje na izoliranih držalnih
površinah. Ob stiku z vodniki pod napetostjo
dobijo napetost vsi neizolirani kovinski deli
električnega orodja, zaradi česar lahko pride do
električnega udara.
4. Nosite trdo pokrivalo (zaščitno čelado),
zaščitna očala in/ali obrazno masko. Navadna
ali sončna očala NISO zaščitna očala. Prav
tako je zelo priporočljivo, da nosite
protiprašno masko in debelo oblazinjene
rokavice.
5. Pred delom se prepričajte, ali je nastavek
trdno pritrjen.
6. Pri običajnih pogojih orodje oddaja vibracije.
Vijaki lahko hitro popustijo, kar povzroči
poškodbe orodja ali nesrečo. Pred delom
skrbno preverite zategnjenost vijakov.
7. V hladnem vremenu ali če orodja dlje časa
niste uporabljali, počakajte, da se orodje
nekaj časa ogreva, tako da deluje brez
obremenitve. To bo sprostilo mazanje. Brez
ustreznega ogrevanja bo udarno vijačenje
oteženo.
8. Vedno zagotovite, da imate trden oprijem na
podlagi, kjer stojite.
Kadar uporabljate orodje na višini, se
prepričajte, da spodaj ni nikogar.
9. Orodje trdno držite z obema rokama.
10. Ne približujte rok premikajočim se delom.
11. Orodja ne pustite delovati brez nadzora.
Dovoljeno ga je uporabljati samo ročno.
12. Med delom ne usmerjajte orodja v druge
osebe v območju. Nastavek lahko odleti in
povzroči hude telesne poškodbe.

12
13. Takoj po končani obdelavi se ne dotikajte
nastavka ali delov v bližini nastavka; lahko so
zelo vroči in povzročijo opekline kože.
14. Nekateri materiali vsebujejo kemikalije, ki so
lahko strupene. Bodite previdni in preprečite
vdihavanje prahu in stik s kožo. Upoštevajte
varnostne podatke dobavitelja materiala.
SHRANITE TA NAVODILA.
OPOZORILO:
NE dopustite si, da bi zaradi udobnejšega dela ali
poznavanja izdelka (pridobljenega z večkratno
uporabo) opustili striktno upoštevanje varnostnih
pravil pri uporabi stroja. ZLORABA ali
neupoštevanje varnostnih pravil v teh navodilih za
uporabo lahko povzroči hude telesne poškodbe.
ENC007-7
POMEMBNA VARNOSTNA
NAVODILA
ZA BATERIJSKE VLOŽKE
1. Pred uporabo baterijskega vložka preberite
vsa navodila in opozorilne oznake na (1)
polnilniku akumulatorja, (2) akumulatorju in
(3) izdelku, ki uporablja akumulator.
2. Ne razstavljajte baterijskega vložka.
3. Če se je čas delovanja občutno skrajšal, takoj
prekinite z uporabo. V nasprotnem primeru je
lahko rezultat pregretje, morebitne opekline in
celo eksplozija.
4. Če pride elektrolit v oči, jih sperite s čisto
vodo in takoj poiščite zdravniško pomoč.
Posledica je lahko izguba vida.
5. Ne povzročite kratkega stika baterijskega
vložka:
(1) Ne dotikajte se priključkov s kakršnim
koli prevodnim materialom.
(2) Izogibajte se shranjevanju baterijskega
vložka v posodo z drugimi kovinskimi
predmeti kot so žeblji, kovanci itn.
(3) Ne izpostavljajte baterijskega vložka vodi
ali dežju.
Kratek stik akumulatorja lahko povzroči velik tok,
pregretje, morebitne opekline in celo eksplozijo.
6. Ne shranjujte orodja in baterijskega vložka na
lokacijah, kjer lahko temperatura doseže ali
preseže 50 ﾟC (122 ﾟF).
7. Ne sežigajte baterijskega vložka, tudi če je
hudo poškodovan ali v celoti izpraznjen.
Baterijski vložek lahko v ognju eksplodira.
8. Bodite previdni, da vam akumulator ne pade
in ga ne udarjajte.
9. Ne uporabljajte poškodovanih akumulatorjev.
SHRANITE TA NAVODILA.
Nasveti za maksimalno življenjsko dobo
akumulatorja
1. Napolnite baterijski vložek preden se v celoti
izprazni.
Ko opazite, da ima orodje manjšo moč, vedno
ustavite delovanje orodja in napolnite
baterijski vložek.
2. Nikoli znova ne polnite popolnoma
napolnjenega baterijskega vložka.
Prenapolnjenje skrajša življenjsko dobo
akumulatorja.
3. Napolnite baterijski vložek pri sobni
temperaturi med 10 ﾟC in 40 ﾟC (50 ﾟF - 104 ﾟ
F). Počakajte, da se vročbaterijski vložek
pred polnjenjem ohladi.
4. Napolnite baterijski vložek enkrat vsakih šest
mesecev, če ga ne uporabljate dlje časa.

13
OPIS DELOVANJA
POZOR:
• Pred vsako nastavitvijo ali pregledom delovanja
orodja se prepričajte, da je le to izključeno in da je
akumulatorska baterija odstranjena.
Nameščanje ali odstranjevanje
akumulatorske baterije
POZOR:
• Kadar nameščate ali odstranjujete akumulatorsko
baterijo, trdno držite orodje in akumulatorsko
baterijo.
Če orodja in akumulatorske baterije ne držite
trdno, se lahko zgodi, da vam zdrsneta iz rok,
posledica pa je poškodba orodja in akumulatorske
baterije ter telesna poškodba.
Sl.1
• Vedno izklopite orodje, preden namestite ali
odstranite akumulatorsko baterijo.
• Za odstranitev akumulatorske baterije iz orodja jo
premaknite iz orodja, ob tem pa premaknite gumb
na sprednji strani akumulatorske baterije.
• Za nameščanje baterije poravnajte jeziček na
akumulatorski bateriji z utorom v ohišju in potisnite
akumulatorsko baterijo v ležišče. Akumulatorsko
baterijo vstavite do konca, da se razločno zaskoči.
Če vidite rdečo črto na zgornji strani gumba, ta ni
popolnoma zaklenjen. Popolnoma namestite, tako
da rdeča črta ni vidna. Če tega ne upoštevate,
lahko baterija nepričakovano izpade iz orodja in
poškoduje vas ali osebe v neposredni bližini.
• Akumulatorske baterije ne nameščajte na silo. Če
akumulatorska baterija zlahka ne zdrsne noter, ni
ustrezno vstavljena.
Sistem za zaščito akumulatorja
(litij-ionske akumulatorji z zvezdico)
Sl.2
Litij-ionske akumulatorji so opremljene z zaščitnim
sistemom. Ta sistem samodejno izklopi dovajanje
električne energije v orodje, da bi podaljšal življenjsko
dobo baterije.
Orodje se bo samodejno zaustavilo med delovanjem, če
sta orodje in/ali baterija zamenjana pod naslednjimi
pogoji:
• Preobremenjeno:
Orodje deluje na način, ki povzroča, da
povleče nenormalno visok tok.
V tem primeru sprostite sprožilno stikalo na
orodju in ustavite uporabo, ki povzroča
preobremenjenost orodja. Za ponovni vklop
nato ponovno povlecite sprožilno stikalo.
Če se orodje ne vklopi, je akumulator pregret.
V tem primeru pustite, da se akumulator
ohladi, preden ponovno povlečete sprožilno
stikalo.
• Nizka napetost akumulatorja:
Preostala zmogljivost akumulatorja je
prenizka in orodje ne bo delovalo. V tem
primeru odstranite in napolnite akumulator.
Delovanje stikala
Sl.3
POZOR:
• Preden vstavite akumulatorsko baterijo v orodje se
vedno prepričajte, da je stikalo brezhibno in da se
vrača v položaj za izklop (OFF), ko ga spustite.
Za zagon orodja povlecite sprožilno stikalo. Hitrost
orodja se poveča za povečani tlak na sprožilnem stikalu.
Za izklop orodja spustite sprožilno stikalo.
Stikalo za preklop smeri vrtenja
Sl.4
To orodje je opremljeno s preklopnikom za spremembo
smeri vrtenja. Ročico preklopnika smeri vrtenja pritisnite
v smeri A za vrtenje v smeri urinega kazalca in v smeri
B za vrtenje v obratni smeri urinega kazalca.
Ko je preklopno stikalo v nevtralnem položaju, se
glavnega stikala ne da premakniti.
POZOR:
• Pred obratovanjem vedno preverite smer vrtenja.
• Stikalo za spreminjanje smeri vrtenja uporabite šele, ko
se stroj popolnoma ustavi. Če smer vrtenja spremenite,
preden se stroj ustavi, se ta lahko poškoduje.
• Ko orodja ne uporabljate, vedno potisnite
preklopno stikalo v nevtralen položaj.
Zamenjava vrtalne glave za hitro zamenjavo
za SDS-plus
Za model DHR243
Vrtalno glavo za hitro zamenjavo za SDS-plus lahko
enostavno zamenjate z vrtalno glavo za hitro zamenjavo.
Odstranjevanje vrtalne glave za hitro zamenjavo za
SDS-plus
Sl.5
POZOR:
• Preden odstranite vrtalno glavo za hitro
zamenjavo za SDS-plus, vedno najprej odstranite
nastavek.
Primite menjalni pokrov vrtalne glave za hitro
zamenjavo za SDS-plus in ga obrnite v smeri puščice,
da se črta na menjalnem pokrovu premakne s simbola
na simbol . Močno povlecite v smeri puščice.
Nameščanje vrtalne glave za hitro zamenjavo
Sl.6
Preverite, ali črta vrtalne glave za hitro zamenjavo kaže
na simbol . Primite menjalni pokrov vrtalne glave za
hitro zamenjavo in nastavite črto na simbol .
Namestite vrtalno glavo za hitro zamenjavo na vreteno orodja.
Primite menjalni pokrov vrtalne glave za hitro
zamenjavo in obrnite črto na menjalnem pokrovu na
simbol , da se slišno zaskoči.

14
Izbira načina delovanja
Udarno vrtanje
Sl.7
Za vrtanje v beton, zidove ipd., pritisnite gumb za zaklep
in obrnite gumb za način delovanja k simbolu .
Uporabljajte nastavek s konico iz karbidne trdine.
Samo vrtanje
Sl.8
Za vrtanje v les, kovine ali umetne materiale, pritisnite
gumb za zaklep in obrnite gumb za način delovanja k
simbolu . Uporabite spiralne ali lesne svedre.
Samo udarjanje
Sl.9
Za klesanje, izbijanje ali rušenje pritisnite gumb za
zaklep in obrnite gumb za način delovanja k simbolu .
Uporabite sekač, hladno dleto, izbijačitd.
POZOR:
• Ne premikajte preklopnika med tem, ko stroj deluje
pod obremenitvijo. S tem bi orodje poškodovali.
• Da bi preprečili hitro obrabo mehanizma za
spremembo načina delovanja, se vedno
prepričajte, ali je preklopnik natančno postavljen v
enega od treh možnih položajev.
• Kadar preklapljate iz načina simbola v način
simbola , gumba za spremembo načina
delovanja ne smete večpremikati v položaj
simbola . Zdaj vklopite orodje ali obrnite
vpenjalno glavo z roko v položaj simbola in
šele nato zavrtite gumb za spremembo načina
delovanja. Uporaba sile pri vrtenju gumba za
spremembo načina delovanja lahko poškoduje
orodje.
Omejevalnik navora
Omejevalnik navora se bo sprožil, ko je dosežen
določen navor. Motor se bo odklopil od izhodne osi. Ko
se to ugodi, se bo sveder nehal vrteti.
POZOR:
• Ko se omejevalnik navora sproži, takoj izklopite
orodje. To bo pomagalo preprečiti predčasno
obrabo orodja.
• Orodje ni primerno za uporabo z žagami
luknjaricami. Te se hitro zagozdijo ali zataknejo v
luknji. To bo povzročilo, da se bo omejevalnik
navora sprožil prepogosto.
MONTAŽA
POZOR:
• Pred vsako izvedbo dela na orodju se prepričajte,
da je le to izključeno in da je akumulatorska
baterija odstranjena.
Stranski ročaj (dodatni ročaj)
Sl.10
POZOR:
• Zaradi varnosti vedno uporabljajte stranski ročaj.
Stranski ročaj namestite tako, da se izboklina ročaja umesti
v utore na ohišju orodja. Ročaj nato privijte v želeni položaj
tako, da ga zavrtite v smeri urinega kazalca. Ročaj je
mogoče zavrteti za 360° in pritrditi v katerem koli položaju.
Mast za nastavke
Namažite vpenjalno os z majhno količino masti za
nastavke (pribl. 0,5 - 1 g). To zagotavlja brezhibno
delovanje vpenjalne glave in daljšo življenjsko dobo.
Nameščanje ali odstranjevanje vijačnega
nastavka
Pred namestitvijo nastavka očistite os in namastite.
Sl.11
Vstavite nastavek v orodje. Nastavek zavrtite in
potisnite, da se zaskoči.
Sl.12
Če nastavka ni mogoče potisniti noter, ga odstranite.
Pokrov vpenjalne glave nekajkrat potisnite navzdol.
Nato znova vstavite nastavek. Nastavek zavrtite in
potisnite, da se zaskoči.
Po namestitvi se vedno prepričajte, ali je nastavek trdno
pritrjen, tako da ga poskušate izvleči.
Za odstranjevanje nastavka, povlecite pokrov vpenjalne
glave do konca navzdol in izvlecite nastavek.
Sl.13
Kot nastavka (pri klesanju, izbijanju ali rušenju)
Sl.14
Nastavek lahko pritrdite v različnih naklonih. Za
spremembo naklona nastavka pritisnite gumb za zaklep
in obrnite gumb za način delovanja k simbolu O. Obrnite
nastavek na želeni naklon.
Pritisnite gumb za zaklep in obrnite gumb za način
delovanja k simbolu . Nato se prepričajte, ali je
nastavek trdno pritrjen, tako da ga rahlo zavrtite.
Sl.15
Merilnik globine
Sl.16
Merilnik globine je priročen za vrtanje lukenj z
enakomerno globino. Odvijte stranski ročaj in vstavite
merilnik globine v luknjo na stranskem ročaju.
Prilagodite merilnik globine na želeno globino in privijte
stranski ročaj.

15
OPOMBA:
• Merilnika globine ni možno uporabiti v položaju,
kjer udari ob izbočeni del ohišja.
Protiprašni pokrov
Sl.17
Pri delu nad višino glave uporabljajte protiprašni pokrov,
ki preprečuje padanje prahu na uporabnika in na orodje.
Protiprašni pokrov namestite na nastavek, kot je to
prikazano na sliki. Protiprašni pokrov lahko uporabljate
pri nastavkih z naslednjimi merami.
Premer nastavka
Protiprašni pokrov 5 6 mm - 14,5 mm
Protiprašni pokrov 9 12 mm - 16 mm
006382
DELOVANJE
Udarno vrtanje
Sl.18
Premaknite preklopnik načina delovanja k simbolu .
Nastavek postavite na izbrano točko za luknjo in
pritisnite sprožilno stikalo.
Ne silite orodja. Z zmerno silo boste dosegli najboljše rezultate.
Držite orodje na mestu, da sveder ne zdrsne iz vrtine.
Če se izvrtina zamaši z odkruški ali odrezki, ne
povečujte pritiska. V tem primeru raje pustite stroj
delovati brez obremenitve, nato pa sveder postopoma
odstranite iz vrtine. S ponavljanjem postopka lahko
očistite izvrtino in nadaljujete običajno vrtanje.
POZOR:
• Po prevrtanju izvrtine, zamašene z lesnimi odrezki in
odkruški ali ob stiku svedra z železnimi palicami v
armiranem betonu, delujejo na orodje oz. sveder
izjemno visoke in nenadne sile. Vedno uporabljajte
stranski ročaj (dodatni ročaj) in med uporabo trdno
držite orodje za stranski ročaj in preklopni ročaj. V
nasprotnem primeru lahko izgubite nadzor nad
orodjem, kar lahko privede do hudih telesnih poškodb.
OPOMBA:
Medtem ko stroj deluje brez obremenitve, lahko pride do
ekscentričnega vrtenja svedra. Med delovanjem se orodje
samodejno centrira. To ne vpliva na natančnost vrtanja.
Izpihovalna pipeta (dodatni pribor)
Sl.19
Ko izvrtate vrtino, uporabite izpihovalno pipeto, da iz nje
očistite prah.
Klesanje/izbijanje/rušenje
Sl.20
Premaknite preklopnik načina delovanja k simbolu .
Orodje trdno držite z obema rokama. Obrnite orodje in
rahlo pritisnite na orodje, da ne bo nenadzorovano
poskakovalo. Če boste močno pritisnili na orodje, ne
boste povečali učinkovitosti.
Vrtanje v les ali kovino
Sl.21
Sl.22
Uporabite nadomestno vrtalno glavo. Za opis
namestitve glejte odstavek „Namestitev in odstranitev
nastavka“ na prejšnji strani.
Nastavite želeni način delovanja tako, da je puščica
obrnjena k simbolu .
Za model DHR243
POZOR:
• Če je na orodje nameščena nadomestna vrtalna
glava, ne smete nikoli uporabiti načina „udarno
vrtanje”. Nadomestna vrtalna glava se lahko
poškoduje. Vrtalna glava se lahko pri spremembi
smeri vrtenja tudi sname.
Sl.23
Sl.24
Uporabljajte vrtalno glavo za hitro zamenjavo kot
standardno opremo. Kadar jo nameščate, glejte
„menjava vrtalne glave za hitro zamenjavo za SDS-plus“,
ki je opisana na prejšnji strani.
Sl.25
Držite obročin obrnite stročnico v nasprotni smeri
urinega kazalca, da odprete čeljusti glave. Vstavite
nastavek, kolikor je mogoče v vpenjalno glavo. Trdno
držite obročin obrnite stročnico v smeri urinega kazalca,
da zategnete čeljusti glave. Za odstranitev nastavka
držite obroč, nato pa obrnite stročnico v nasprotni smeri
urinega kazalca.
Premaknite preklopnik načina delovanja na simbol .
V kovino lahko izvrtat luknjo do premera 13 mm, v les
pa do premera 32 mm.
POZOR:
• Če je na orodje nameščena vrtalna glava za hitro
zamenjavo, ne smete nikoli uporabiti načina
„udarno vrtanje“. Vrtalna glava za hitro zamenjavo
se lahko poškoduje.
Prav tako se bo vrtalna glava pri spremembi smeri
orodja snela.
• Čezmerno pritiskanje na stroj ne bo pospešilo
napredovanja svedra med vrtanjem. Nasprotno, s
čezmernim pritiskanjem se poškoduje konica
svedra, kar zmanjša učinkovitost delovanja ter
skrajša življenjsko dobo stroja.
• V času prevrtanja luknje delujejo na
orodje/nastavek ogromne sile zvijanja. Trdno
držite orodje in bodite previdni, ko začne nastavek
prebijati obdelovanca.
• Blokiran sveder preprosto sprostite tako, da s
stikalom za izbiro smeri vrtenja spremenite smer
vrtenja. Če stroja ne držite dovolj trdno, lahko
nepričakovano odskoči.
• Majhne obdelovance vedno vpnite v primež ali jih
pritrdite v vijačno spono.

16
VZDRŽEVANJE
POZOR:
• Preden se lotite pregledovanja ali vzdrževanja
orodja, se vedno prepričajte, da je orodje
izklopljeno in akumulatorska baterija odstranjena.
• Nikoli ne uporabljajte bencina, razredčila, alkohola
ali podobnega. V tem primeru se orodje lahko
razbarva, deformira, lahko pa tudi nastanejo
razpoke.
VARNO in ZANESLJIVO delovanje tega izdelka bo
zagotovljeno le, če boste popravila, vzdrževanje in
nastavitve oglenih krtačk ali druge nastavitve prepustili
pooblaščenemu servisu za orodja Makita, ki vgrajuje
izključno originalne nadomestne dele.
DODATNI PRIBOR
POZOR:
• Ta dodatni pribor ali pripomočki so predvideni za
uporabo z orodjem Makita, ki je opisano v teh
navodilih za uporabo. Pri uporabi drugega pribora
ali pripomočkov obstaja nevarnost telesnih
poškodb. Dodatni pribor ali pripomočke
uporabljajte samo za navedeni namen.
Za večinformacij o dodatnem priboru in opremi se
obrnite na najbližji pooblaščeni Makita servis.
• Trdokovinski nastavki SDS-Plus
• Koničasti sekač
• Hladni sekač
• Ploščati sekač
• Utorno dleto
• Nadomestna vrtalna glava
• Vrtalna glava S13
• Adapter vrtalne glave
• Vpenjalni ključS13
• Mast za nastavke
• Stranski ročaj
• Merilnik globine
• Izpihovalna pipeta
• Protiprašni pokrov
• Priključek protiprašnega pokrova
• Zaščitna očala
• Plastičen kovček za prenašanje
• Vrtalna glava brez ključa
• Različne originalne Makita akumulatorske baterije
in polnilniki
OPOMBA:
• Nekateri predmeti na seznamu so lahko priloženi
orodju kot standardni pribor. Lahko se razlikuje od
države do države.

17
SHQIP (Udhëzimet origjinale)
Shpjegim i pamjes së përgjithshme
1-1. Treguesi i kuq
1-2. Butoni
1-3. Kutia e baterisë
2-1. Shënim me yll
3-1. Këmbëza e çelësit
4-1. Leva për ndryshimin e lëvizjes në
anën e kundërt
5-1. Mandrinë për ndryshimin e shpejtë
të SDS-plus
5-2. Linja e ndryshimit të kapakut
5-3. Ndryshimi i kapakut
6-1. Boshti
6-2. Mandrinë shpimi për ndryshim të
shpejtë
6-3. Ndryshimi i kapakut
6-4. Linja e ndryshimit të kapakut
7-1. Rrotullimi me goditje
7-2. Butoni bllokues
7-3. Çelësi i ndryshimit të modalitetit të
veprimit
8-1. Vetëm rrotullim
9-1. Vetëm goditje
10-1. Pjesa e dalë
10-2. Brazda
10-3. Liruesi
10-4. Shtrënguesi
10-5. Mbajtësja anësore
11-1. Bishti i puntos
11-2. Grasoja për punton
12-1. Punto
12-2. Kapaku i mandrinos
13-1. Punto
13-2. Kapaku i mandrinos
14-1. Çelësi i ndryshimit të modalitetit
të veprimit
14-2. Simboli O
16-1. Vrima
16-2. Matësi i thellësisë
16-3. Liruesi
16-4. Shtrënguesi
17-1. Kapaku kundër pluhurit
19-1. Fryrësja
21-1. Përshtatësi i mandrinos
21-2. Mandrino shpimi pa çelësa
22-1. Bokulla
22-2. Unaza
23-1. Mandrinë për ndryshimin e
shpejtë të SDS-plus
23-2. Linja e ndryshimit të kapakut
23-3. Ndryshimi i kapakut
24-1. Boshti
24-2. Mandrinë shpimi për ndryshim të
shpejtë
24-3. Ndryshimi i kapakut
24-4. Linja e ndryshimit të kapakut
25-1. Mandrinë shpimi për ndryshim të
shpejtë
25-2. Bokulla
25-3. Unaza
SPECIFIKIMET
Modeli DHR242 DHR243
Beton 24 mm
Çelik shpimi 13 mm
Kapacitetet
Dru 27 mm
Shpejtësia pa ngarkesë (min-1) 0 - 950
Goditje në minutë 0 - 4700
Gjatësia e përgjithshme 328 mm 353 mm
Pesha neto 3,3 kg 3,4 kg
Tensioni nominal DC 18 V
• Për shkak të programit tonë të vazhdueshëm të kërkim-zhvillimit, specifikimet e përmendura këtu mund të ndryshojnë pa njoftim paraprak.
• Specifikimet dhe kutia e baterisë mund të ndryshojnë nga njëri shtet në tjetrin.
• Pesha me kutinë e baterisë sipas procedurës EPTA 01.2003
ENE043-1
Përdorimi i synuar
Vegla është synuar për shpim me goditje dhe për shpim
në tulla, beton dhe gur, si edhe për punime me daltë.
Ajo është gjithashtu e përshtatshme për shpim pa
goditje në dru, metal, qeramikë dhe plastikë.
ENG905-1
Zhurma
Niveli tipik i zhurmës A, i matur sipas EN60745:
Modeli DHR242
Niveli i presionit të zërit (LpA): 90 dB (A)
Niveli i fuqisë së zërit (LWA): 101 dB (A)
Pasiguria (K): 3 dB (A)
Modeli DHR243
Niveli i presionit të zërit (LpA): 89: dB (A)
Niveli i fuqisë së zërit (LWA): 100 dB (A)
Pasiguria (K): 3 dB (A)
Mbani mbrojtëse për veshët
ENG900-1
Dridhjet
Vlera totale e dridhjeve (shuma e vektorit me tre akse)
përcaktohet sipas EN60745:
Modeli DHR242
Regjimi i punës : shpimi me goditje në beton
Emetimi i dridhjeve (ah,HD): 13,5 m/s2
Pasiguria (K): 1,5 m/s2

18
Regjimi i punës : zdrukthim
Emetimi i dridhjeve (ah,CHeq): 10,5 m/s2
Pasiguria (K): 1,5 m/s2
Regjimi i punës: shpimi në metal
Emetimi i dridhjeve (ah,D): 3,5 m/s2
Pasiguria (K): 1,5 m/s2
Modeli DHR243
Regjimi i punës : shpimi me goditje në beton
Emetimi i dridhjeve (ah,HD): 13 m/s2
Pasiguria (K): 1,5 m/s2
Regjimi i punës : zdrukthim
Emetimi i dridhjeve (ah,CHeq): 11 m/s2
Pasiguria (K): 1,5 m/s2
Regjimi i punës: shpimi në metal
Emetimi i dridhjeve (ah,D): 2,5 m/s2ose më pak
Pasiguria (K): 1,5 m/s2
ENG901-1
• Vlera e deklaruar e emetimeve të dridhjeve është
matur sipas metodës standarde të testimit dhe
mund të përdoret për të krahasuar një vegël me
një tjetër.
• Vlera e deklaruar e emetimeve të dridhjeve mund
të përdoret për një vlerësim paraprak të
ekspozimit.
PARALAJMËRIM:
• Emetimet e dridhjeve gjatë përdorimit aktual të
veglës elektrike mund të ndryshojnë nga vlerat e
deklaruara të emetimeve në varësi të mënyrave
sesi përdoret vegla.
• Sigurohuni që të identifikoni masat e sigurisë për
mbrojtjen e përdoruesit, që bazohen në vlerësimin
e ekspozimit ndaj kushteve aktuale të përdorimit
(duke marrë parasysh të gjitha pjesët e ciklit të
funksionimit si ato kur vegla është e fikur dhe
punon pa prerë, ashtu edhe kohën e përdorimit).
ENH101-17
Vetëm për shtetet evropiane
Deklarata e konformitetit me KE-në
Makita deklaron që makineria(të) e mëposhtme:
Emërtimi i makinerisë:
Çekiç me kombinim me bateri
Nr. i modelit/ Lloji: DHR242, DHR243
Pajtohet me direktivën evropiane të mëposhtme:
2006/42/KE
Ato janë prodhuar konform standardit ose dokumenteve
të standardizuara si vijon:
EN60745
Skedari teknik konform direktivës 2006/42/KE
disponohet nga:
Makita, Jan-Baptist Vinkstraat 2, 3070, Belgjikë
31.12.2013
000331
Yasushi Fukaya
Drejtor
Makita, Jan-Baptist Vinkstraat 2, 3070, Belgjikë
GEA010-1
Paralajmërimet e përgjithshme
për sigurinë e veglës
PARALAJMËRIM Lexoni të gjitha paralajmërimet
dhe udhëzimet për sigurinë. Mosndjekja e
paralajmërimeve dhe udhëzimeve mund të rezultojë në
goditje elektrike, zjarr dhe/ose dëmtim serioz.
Ruajini të gjitha paralajmërimet dhe
udhëzimet për të ardhmen.
GEB046-2
PARALAJMËRIME PËR
SIGURINË E ÇEKANIT
RROTULLUES ME BATERI
1. Mbani mbrojtëse për veshët. Ekspozimi ndaj
zhurmës mund të shkaktojë humbjen e dëgjimit.
2. Përdorni dorezën(at) ndihmëse nëse jepen
bashkë me pajisjen. Humbja e kontrollit mund të
shkaktojë dëmtime personale.
3. Mbajeni pajisjen elektrike te sipërfaqet e
izoluara kur të jeni duke kryer një veprim në të
cilin aksesori prerës mund të kontaktojë me
tela të fshehur. Nëse aksesori prerës prek një tel
me rrymë atëherë pjesët metalike të pajisjes
elektrike elektrizohen dhe mund t’i japin punëtorit
goditje elektrike.
4. Mbani kapele të fortë (helmetë sigurie), syze
sigurie dhe/ose mbrojtëse fytyre. Syzet e
zakonshme ose syzet e diellit NUK janë syze
sigurie. Gjithashtu rekomandohet që të mbani
maskë kundër pluhurit dhe doreza të trasha.
5. Sigurohuni që puntoja të jetë e siguruar në
vend përpara përdorimit.
6. Në përdorim normal, vegla është projektuar
që të prodhojë dridhje. Vidat mund të lirohen
lehtësisht, duke shkaktuar prishje ose
aksident. Kontrolloni me kujdes shtrëngimin e
vidave përpara përdorimit.
7. Në mot të ftohtë ose kur vegla nuk është
përdorur për një kohë të gjatë, lëreni veglën të
ngrohet për pak kohë duke e përdorur pa
ngarkesë. Kjo do të lehtësojë lubrifikimin.
Funksionimi me goditje është i vështirë pa
pasur nxehjen e duhur.

19
8. Gjithmonë sigurohuni që të keni mbështetje të
qëndrueshme të këmbëve.
Sigurohuni që të mos ketë njeri poshtë
ndërkohë që e përdorni pajisjen në vende të
larta.
9. Mbajeni veglën fort me të dyja duart.
10. Mbajini duart larg pjesëve lëvizëse.
11. Mos e lini veglën të ndezur. Përdoreni veglën
vetëm duke e mbajtur në dorë.
12. Ndërsa punoni, mos ia drejtoni veglën asnjërit
prej personave në zonë. Puntoja mund të
fluturojë dhe mund të lëndojë rëndë ndonjë
njeri.
13. Mos e prekni punton ose pjesët afër puntos
menjëherë pas veprimit; ato mund të jenë
shumë të nxehta dhe mund t’ju djegin lëkurën.
14.
Disa materiale përmbajnë kimikate që mund të jenë
toksike. Kini kujdes që të parandaloni thithjen e
pluhurave dhe kontaktin me lëkurën. Ndiqni të
dhënat e sigurisë nga furnizuesi i materialit.
RUAJINI KËTO UDHËZIME.
PARALAJMËRIM:
MOS lejoni që njohja ose familjarizimi me produktin (të
fituara nga përdorimi i shpeshtë) të zëvendësojnë
zbatimin me përpikëri të rregullave të sigurisë për
produktin në fjalë. KEQPËRDORIMI ose mosndjekja e
rregullave të sigurisë të dhëna në këtë manual përdorimi
mund të shkaktojnë dëmtime personale serioze.
ENC007-7
UDHËZIME TË RËNDËSISHME
PËR SIGURINË
PËR KUTINË E BATERISË
1. Përpara se ta përdorni kutinë e baterisë, lexoni të
gjitha udhëzimet dhe shënimet e masave
parandaluese te (1) ngarkuesi i baterisë, (2)
bateria dhe (3) produkti që përdor baterinë.
2. Mos e hiqni kutinë e baterisë.
3. Nëse koha e përdorimit është shkurtuar jashtë
mase, ndalojeni punën menjëherë. Kjo mund
të rezultojë në rrezik mbinxehjeje, djegie të
mundshme, madje edhe shpërthim.
4. Nëse ju futen elektrolite në sy, shpëlajini sytë
me ujë të pastër dhe kërkoni ndihmë
mjekësore menjëherë. Kjo gjë mund të
rezultojë në humbje të shikimit.
5.
Mos bëni lidhje të shkurtër me kutinë e baterisë:
(1) Mos i prekni polet me materiale të tjera
përcjellëse.
(2) Shmangni ruajtjen e kutisë së baterisë në
një kuti me objekte të tjera metalike, si
gozhdë, monedha etj.
(3) Mos e ekspozoni kutinë e baterisë në ujë
ose shi.
Qarku i shkurtër i baterisë mund të shkaktojë
qarkullim të madh të rrymës elektrike,
mbinxehje, djegie të mundshme dhe madje
prishje.
6. Mos e ruani pajisjen dhe kutinë e baterisë në
vende ku temperatura mund të arrijë ose
tejkalojë 50 ﾟC (122 ﾟF).
7. Mos e digjni kutinë e baterisë, edhe nëse
është shumë e dëmtuar ose është konsumuar
plotësisht. Kutia e baterisë mund të
shpërthejë në zjarr.
8. Bëni kujdes që të mos e rrëzoni ose ta godisni
baterinë.
9. Mos përdorni bateri të dëmtuar.
RUAJINI KËTO UDHËZIME.
Këshilla për të ruajtur jetëgjatësinë
maksimale të baterisë
1. Ngarkojeni baterinë përpara se të shkarkohet
plotësisht.
Gjithmonë ndaloni punën me pajisjen dhe
ngarkoni baterinë kur vëreni ulje të fuqisë së
pajisjes.
2. Asnjëherë mos e ringarkoni baterinë e
ngarkuar plotësisht.
Mbingarkimi shkurton jetëgjatësinë e
shërbimit të baterisë.
3. Ngarkojeni baterinë në temperaturën e
dhomës në 10 ﾟC-40 ﾟC (50 ﾟF - 104 ﾟF).
Lëreni kutinë e nxehtë të baterisë të ftohet
përpara se ta ngarkoni atë.
4. Ngarkojeni baterinë një herë në gjashtë muaj
nëse nuk e përdorni për një kohë të gjatë.

20
PËRSHKRIMI I PUNËS
KUJDES:
• Sigurohuni gjithmonë që vegla të jetë e fikur dhe
kutia e baterisë të jetë hequr përpara se ta
rregulloni apo t'i kontrolloni funksionet e veglës.
Instalimi ose heqja e kutisë së baterisë
KUJDES:
• Mbajeni fort veglën dhe kutinë e baterisë kur
vendosni ose hiqni kutinë e baterisë.
Mosmbajtja fort e veglës dhe kutisë së baterisë
mund të bëjë që ato t'ju rrëshqasin nga duart dhe
të sjellë dëmtimin e veglës dhe të kutisë së
baterisë, si dhe lëndimin e personit.
Fig.1
• Fikeni gjithmonë veglën përpara se të instaloni
ose hiqni kutinë e baterisë.
• Për të hequr kutinë e baterisë, rrëshqiteni atë nga
vegla ndërsa rrëshqisni butonin në pjesën e
përparme të kutisë së baterisë.
• Për të vendosur kutinë e baterisë bashkoni gjuhëzën e
kutisë së baterisë me kanalin e folesë dhe rrëshqiteni
për ta futur. Futeni gjithmonë deri në fund, derisa të
kërcasë dhe të bllokohet në vend. Nëse shikoni
treguesin e kuq në anën e sipërme të butonit, ajo nuk
është e bllokuar plotësisht. Instalojeni plotësisht derisa
treguesi i kuq të mos shihet. Nëse jo, ajo mund të
bjerë aksidentalisht nga vegla duke ju lënduar ju ose
personat pranë.
• Mos përdorni forcë gjatë instalimit të kutisë së baterisë.
Nëse kutia nuk hyn lehtë, nuk po e futni siç duhet.
Sistemi i mbrojtjes së baterisë
(bateri litiumi e shënuar me yll)
Fig.2
Bateritë e litiumit të shënuara me yll janë të pajisura me
një sistem mbrojtjeje. Ky sistem ndërpret automatikisht
energjinë në vegël për të zgjatur jetëgjatësinë e baterisë.
Vegla do të ndalojë automatikisht gjatë punës nëse
vegla dhe/ose bateria janë vendosur sipas një prej
kushteve të mëposhtme:
• I mbingarkuar:
Vegla përdoret në një mënyrë që e bën atë
të marrë rrymë të lartë anormale.
Në këtë situatë, lëshoni çelësin në vegël dhe
ndaloni aplikacionin që shkaktoi
mbingarkesën e veglës. Më pas tërhiqni
përsëri çelësin për të rifilluar.
Nëse vegla nuk ndizet, bateria është e
mbinxehur. Në këtë situatë, lëreni baterinë të
ftohet përpara se ta tërhiqni përsëri çelësin.
• Tension i ulët i baterisë:
Kapaciteti i mbetur i baterisë është shumë i
ulët dhe vegla nuk do të punojë. Në këtë
situatë, hiqni dhe ngarkoni baterinë.
Veprimi i ndërrimit
Fig.3
KUJDES:
• Përpara se ta vendosni kutinë e baterisë në vegël,
kontrolloni gjithmonë për të parë nëse çelësi është
në pozicionin e duhur dhe nëse kthehet në
pozicionin "OFF" (fikur) kur lëshohet.
Për ta ndezur veglën, thjesht tërhiqni çelësin. Shpejtësia
e veglës rritet duke rritur presionin në çelës. Lëshoni
çelësin për ta ndaluar.
Çelësi i ndryshimit të veprimit
Fig.4
Vegla ka një çelës ndryshimi për të ndryshuar drejtimin
e rrotullimit. Shtypni levën e çelësit të ndryshimit nga
ana A për rrotullimin në drejtimin orar ose nga ana B për
rrotullimin në drejtimin kundërorar.
Kur leva e çelësit të ndryshimit është në pozicionin
neutral, çelësi nuk mund të tërhiqet.
KUJDES:
• Kontrolloni gjithmonë drejtimin e rrotullimit përpara
përdorimit.
• Përdorni çelësin e ndryshimit vetëm pasi vegla të
ndalojë plotësisht. Ndryshimi i drejtimit të rrotullimit
përpara se të ndalojë vegla mund të dëmtojë
veglën.
• Kur nuk e përdorni veglën, vendoseni gjithmonë
levën e çelësit të ndryshimit në pozicionin neutral.
Ndryshimi i mandrinës për ndryshimin e
shpejtë të SDS-plus
Për modelin DHR243
Mandrina për ndryshimin e shpejtë të SDS-plus mund të
ndryshohet lehtësisht me mandrinën e shpimit për
ndryshim të shpejtë.
Heqja e mandrinës për ndryshimin e shpejtë të SDS-
plus
Fig.5
KUJDES:
• Përpara se të hiqni mandrinën për ndryshimin e
shpejtë të SDS-plus, gjithmonë hiqni punton.
Merrni kapakun e ndryshimit të mandrinës për
ndryshimin e shpejtë të SDS-plus dhe rrotullojeni në
drejtim të shigjetës derisa vija e kapakut të ndryshimit të
lëvizë nga simboli në simbolin . Tërhiqni me
gjithë forcën në drejtim të shigjetës.
Vendosja e mandrinës së shpimit për ndryshimin e
shpejtë
Fig.6
Kontrolloni që linja e mandrinës së shpimit për
ndryshimin e shpejtë të tregojë simbolin . Kapni
kapakun e ndryshimit të mandrinës së shpimit për
ndryshimin e shpejtë dhe vendosni linjën në simbolin .
Vendoseni mandrinën e shpimit për ndryshimin e
shpejtë në boshtin e veglës.